Sierakowski Kajetan Onufry h. Ogończyk (1753–1841), kasztelan słoński, senator Król. Pol., kolekcjoner. Ur. 6 VIII, był synem Romana (zm. 1783) i Teresy z Sierakowskich h. Dołęga, córki strażnika w. kor. Józefa (zob.), bratankiem arcybpa lwowskiego Wacława Hieronima (zob.), bratem Wacława (zob.) i Sebastiana (zob.).

W r. akad. 1762/63 S. wpisany został na semestr letni w Uniw. Krak. W l. 1769–72 kształcił się w Wiedniu. W l. 1777–9 występował wraz z ojcem przeciw Kazimierzowi Lenartowiczowi, który potajemnie, bez zgody rodziców, poślubił siostrę S-ego, Annę. Sierakowscy spowodowali uwięzienie Lenartowicza we Lwowie przez władze gubernium austriackiego. W r. 1779 S. występował już z tytułem starosty bobrownickiego, choć nominację na to starostwo grodowe otrzymał 7 IV 1780, a wjazdu dokonał 9 V t. r. W r. 1782 poślubił Annę Teodorę Sierakowską, dalszą krewną, i wszedł w posiadanie klucza waplewskiego, dóbr Grünwalde w woj. malborskim oraz Osieka i Lubowidza w ziemi dobrzyńskiej. W Waplewie prawdopodobnie przebudował pałac, ponadto założył ogród w stylu sentymentalnym, z pawilonami i piramidami. Wraz z żoną fundował kościół parafialny św. Anny w Bobrownikach wg projektu sprowadzonego z Warszawy architekta Jana Kalinowskiego. Kościół zbudowano w r. 1787. S. przyczynił się również do rozbudowy i odnowienia gotyckiego kościoła parafialnego w Osieku (Rypińskim).

Po śmierci teścia otrzymał S. 1 X 1787 kasztelanię słońską. Jako senator uczestniczył w obradach Sejmu Czteroletniego, zajmując stanowisko prokrólewskie. Bronił Dep. Wojskowego Rady Nieustającej (Mowa […] kasztelana slońskiego […] 27 X 1788 …) i przekonywał, że jemu właśnie należy powierzyć dowodzenie powiększoną armią. Nie był obecny podczas uchwalania Ustawy Rządowej 3 V, lecz w jej obronie opublikował obszerną broszurę pt. Do uprzedzonych względem Konstytucji dnia 3 maja 1791 roku zapadłej (W. 1791, Wyd. 2, Brodnica 1845). Bronił w niej, posługując się argumentami z historii Polski, sukcesji tronu przeciw wolnej elekcji. Był też zwolennikiem zrównania prerogatyw duchowieństwa unickiego z duchowieństwem obrządku łacińskiego (Kajetana Sierakowskiego […] mowa na sesji sejmowej R.P. 1792 dnia 24 I miana, W. 1792). W r. 1791 tytułował się kawalerem Orderu św. Stanisława (data odznaczenia nie jest znana), a 8 II 1792 otrzymał Order Orła Białego.

Jako starosta bobrownicki (do r. 1787) wszedł S. w konflikt z «olendrami» ze wsi Bógpomóż, którzy skarżyli się w l. 1784–5 na złe traktowanie ze strony komisarzy S-ego i brak opieki ze strony starosty. Jako dziedzic Waplewa stworzył w rozbudowanej rezydencji galerię obrazów i bibliotekę. Zamawiał u Jana Niedermanna portrety rodziny swojej i swojej żony, miał portret stryja arcybpa Wacława Hieronima pędzla Józefa Chojnickiego i obraz przedstawiający wjazd posła polskiego (Józefa Sierakowskiego, swego dziada) do Konstantynopola. Po r. 1792 nabywał obrazy ze zbiorów Stanisława Augusta, m.in. pędzla A. Carracciego. W zbiorach waplewskich znajdowało się sporo obrazów zagranicznych malarzy od XIV do XVII w., nie wiadomo jednak, jaką część nabył S. Biblioteka, założona przez S-ego, liczyła kilkaset tomów, w tym wiele dzieł francuskich. Miał m.in. „Panowanie Stanisława Augusta” Joachima Lelewela z dedykacją autora. W r. 1795 S. kupił posesję w Sopocie i urządził tam dworek z ozdobnym ogrodem; w r. 1805 podarował go swej drugiej żonie. W r. 1815 przekazał Waplewo synowi Antoniemu i przeniósł się do Osieka.

W r. 1817 został mianowany senatorem-kasztelanem Król. Pol.; był w składzie Sądu Sejmowego, rozpatrującego w r. 1828 sprawę oskarżonych o zdradę stanu działaczy Tow. Patriotycznego i Tow. Wolnomularstwa Narodowego. Zajmował stanowisko umiarkowane, np. w sprawie Wojciecha Grzymały był za uwolnieniem go od części zarzutów. W r. 1825 nabył kilka majątków w ziemi dobrzyńskiej; Dembowo, Jeziorki, Kamionki, Korczakownię, Kretki Małe, Łapinóż Duży i Mały oraz Obórki. W r. 1814 Sierakowscy sprzedali dworek w Sopocie. S. zmarł 16 XI 1841 w Warszawie i został pochowany w kościele Karmelitów na Lesznie.

Z małżeństwa z Anną Teodorą z Sierakowskich (1765–16 XI 1792), córką Teodora, kaszt. słońskiego (zm. 1787), i Marianny z Chrząstowskich, 1.v. Bagniewskiej, damą Krzyża Gwiaździstego (odznaczoną w r. 1785), pozostawił S. synów Antoniego i Adama. Z drugiego małżeństwa zawartego w r. 1799 z Heleną z Dzieduszyckich (1759–1848), córką cześnika kor. Tadeusza (zob.), nie pozostawił potomstwa.

Syn Antoni (1789–1842) był posłem na sejmy Król. Pol., szambelanem dworu pruskiego, właścicielem Waplewa, gdzie zgromadził cenne zbiory sztuki, obrazy, meble i wzbogacił odziedziczoną po ojcu bibliotekę; był również emisariuszem Józefa Zaliwskiego, a w l. 1832–3 utrzymywał kontakty z działaczami «Zemsty Ludu».

Portrety S-ego i jego pierwszej żony Anny Teodory, z końca XVIII w. (malarz nieznany) na plebanii przy kościele w Bobrownikach; Portret S-ego (olej na miedzi) w kościele Najśw. Marii Panny w Osieku Rypińskim; – Estreicher; Estreicher w. XIX; Altpreuss. Biogr., II 673–4 (dot. Antoniego); Borkowski J. S. Dunin, Panie polskie przy dworze rakuskim, Lw. 1891; Krajewski M., Słownik biograficzny ziemi dobrzyńskiej (do 1945 roku), Lipno 1992 s. 317–18; Oracki, Słown. Warmii XIX i XX w.; Słown. Geogr., I 264; Słown. Pracowników Książki Pol.; Boniecki, V 169; Niesiecki, VIII 367; Żychliński, I 281–2, XVI 257; Dołęga-Cieszkowski S., Senatorowie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, W. 1891 s. 61; Łoza, Hist. Orderu Orła Białego; tenże, Kawalerowie; Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII w. Spisy, Kórnik 1990; Katalog zabytków sztuki w Pol., XI z. 9 s. 1, z. 12 s. 5, 7; Portret szlachty Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Katalog wystawy, Włocławek 1995 s. 10–11, 38–39; Zabytki architektury województwa bydgoskiego, [Oprac.] Z. Ciara, E. Gąsiorowski i in., Bydgoszcz 1974 s. 158, 201; – Bartoszewicz J., Kościoły warszawskie rzymskokatolickie opisane pod względem historycznym, W. 1855 s. 330; Bukowski A., Waplewo. Zapomniana placówka kultury polskiej na Pomorzu Nadwiślańskim, Wr. 1989 s. 36–46; Chopin w Szafarnii i okolicach. Vademecum turystyczne, Golub–Dobrzyń 1995 s. 42 (dot. Antoniego); Dylągowa H., Towarzystwo Patriotyczne i sąd sejmowy 1821–1829, W. 1970; Grzybowski M. M., Mietz A., Pakulski J., Osiek Rypiński. Z dziejów parafii i gminy, Osiek Rypiński Tor. 1994 s. 83 (tu błędnie data śmierci S-ego i jego drugiej żony Heleny); Góźdź Z., Ludzie regionu. Obrońca Konstytucji 3 Maja, „Włocławski Tydzień” 1996 nr 6 s. 2; Jeżewska Z., Chopin w kraju rodzinnym, W. 1985 s. 66–7 (dot. Antoniego); Krajewski M., Dobrzyński udział w Konstytucji Majowej, „Gaz. Pomorska” 1991 nr 102 s. 7; tenże, Ludzie czasu Majowej Konstytucji. Kajetan Sierakowski herbu Ogończyk, tamże nr 82 s. 8; Mietz A., Zabytkowa epigrafika Osieka Rypińskiego, Osiek Rypiński–Tor. 1994 s. 41–4; Pomorze Gdańskie 1807–1850, Oprac. A. Bukowski, Wr. 1958 (dot. Antoniego); Sejm Królestwa Polskiego. O działalności rządu i stanic kraju 1816–1830, W. 1995; Smoleński W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Kr. 1897; Społeczeństwo polskie (dot. Antoniego); Różański F., Matka Pocieszenia. Studium z dziejów parafii i cudownego obrazu, Osiek 1991 s. 15; tenże, Przed tronem Matki. Wnętrze i otoczenie kościoła parafialnego w Osieku, Osiek 1992 s. 95; Z diecezji płockiej, „Przegl. Katol.” 1888 s. 584; – Actores causae… (Sprawa pomiędzy powodami […] Lenartowiczami a pozwanym Romanem ojcem i Kajetanem synem Sierakowskimi), [b.m.w.] [1779]; Album stud. Univ. Crac., V 142; Corpus Inscriptionum Pol., IV/2 193; toż, IV/2 Suplement, Rypin 1995 s. 30–1; Dzieduszycki H., Kronika domowa Dzieduszyckich, Lw. 1865 s. 411–12; Inwentarze lustracyjne królewszczyzn w ziemi dobrzyńskiej z lat 1774–1777, Wyd. Z. Górski i A. Mietz, Rypin 1988 s. 30–1; Zwierkowski W., Rys powstania, walki i działań Polaków 1830 i 1831 roku, W. 1973 s. 376; – AGAD: Sigillata t. 34 k. 114, t. 37 k. 9; AP w Gd.: Arch. Sierakowskich z Waplewa, rkp. 1000/11 s. 1320–1324; B. Czart: rkp. 689 k. 297; B. Jag.: rkp. 3056, 6147 t. 14; – Mater. Red. PSB: List Ireny Horeckiej z Sopotu z 16 V 1995.

Mirosław Krajewski