Minter Karol Fryderyk (ok. 1780?–1847), litograf, malarz, założyciel i właściciel fabryki odlewów artystycznych. Ur. w Szczecinie, Niemiec z pochodzenia, był synem Gottlieba i Anny (a wg innych źródeł Michała Krzysztofa, urzędnika administracji solnej, i Elżbiety z Kräuterów), bratem Wilhelma Henryka (zob.) i Henryki Beyerowej (zob.). O jego młodości nie wiemy nic. Podobno studiował w Kopenhadze, a ok. r. 1805 przeniósł się do Berlina. Tu uczestniczył w wystawach akademickich: w r. 1812 pokazał cięty w bursztynie wizerunek Napoleona, w l. 1814 i 1816 wystawiał portrety miniaturowe (m.in. króla Fryderyka Wilhelma III i feldmarszałka Blüchera) i jeden olejny. Podobno w r. 1814 malował też króla w całej postaci dla ratusza w Koblencji. W r. 1822 (lub nieco wcześniej) przeniósł się do Warszawy, dokąd sprowadził go jego brat Wilhelm. Początkowo działał jako litograf, kładąc datę 1822 m.in. na portretach w. ks. Konstantego, Joanny Grudzińskiej i namiestnika Józefa Zajączka. Na wystawie w r. 1823 eksponował portrety Aleksandra I i Mikołaja Kopernika, w r. 1825 litografowaną wg cudzego wzoru Świętą Rodzinę. W l. 1824–6 zarządzał zakładem litograficznym Komisji Wyznań Rel. i Oświecenia Publ. (tzw. Zakładem Litograficznym Szkolnym). Tu m.in. przyuczył się przy M-rze swej sztuki J. Lewicki. W r. 1826 M. wydał, dedykowany ministrowi Stanisławowi Grabowskiemu, Zbiór portretów ludzi sławnych za panowania Stanisława Augusta, reprodukujący 12 pasteli L. Marteau, przedstawiających przede wszystkim uczestników obiadów czwartkowych. Najdłużej jednak związany był z zakładem Kwatermistrzostwa Generalnego, który w r. 1828 powierzył mu kierowanie robotami sztycharskimi olbrzymiej mapy topograficznej Królestwa. Może w związku z tym przedsięwzięciem M. otworzył własny zakład sztycharsko-litograficzny, wypuszczający m.in. wiele rycin dewocyjnych. Pracownia ta istniała jeszcze w r. 1843; zatrudniano w niej Józefa Kondratowicza. Poza wymienionymi M. wykonał litograficzne portrety S. Grabowskiego, Henryki Beyer, Karola Diehla i Ludwika Osińskiego. Równocześnie uprawiał miniaturę portretową (m.in. J. Grudzińskiej, dawniej w zbiorach Branickich, W.).

M. był już człowiekiem zamożnym, właścicielem nieruchomości, gdy porzucił działalność graficzno-malarską i w r. 1828 założył fabrykę odlewów metalowych («wyrobów kruszcowych i lakierowanych»). Do współpracy przyciągnął wybitnych rzeźbiarzy, przede wszystkim W. Święckiego i J. Tatarkiewicza, i zaczął wyrabiać posążki oraz medaliony wybitnych Polaków, miniatury zabytków i wszelką galanterię artystyczną. Była to produkcja nieomal masowa, nastawiona na pośpieszną robotę i tanie materiały, jak cyna czy cynk galwanizowany brązem. Z brązu wyrabiano także «sprzęty kościelne odlewane z kompozycji, świeczniki i lichtarze, latarnie eleganckie i odlewy zbytkowne – posągi, obeliski itp.». Fabryka rozwinęła się jeszcze bardziej pod kierownictwem syna M-a, Karola.

M. zmarł 2 II 1847 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim. Należał do tych spolonizowanych przybyszów niemieckiego pochodzenia, którzy szybko doszli do majątku i znaczenia, współtworzyli warszawską burżuazję, by w drugim pokoleniu włączyć się do sfery ziemiańskiej. M. był ożeniony (od 1811) z Joanną Julianną Fryderyką Grohse (1782–1855), miał z nią syna Karola Juliusza (zob.).

Enc. Wiedzy o Książce; W. Enc. Ilustr.; Olszewicz B., Wykaz polskich pracowników na polu kartografii, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol. S. C. z. 4, W. 1961; Rastawiecki, Słownik malarzów; Thieme–Becker, Lexikon d. Künstler, (I. Philipp); Łoza S., Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach, W. 1934 II; Börsch-Supan H., Die Kataloge der Berliner Akademie-Ausstellung 1786–1850, Berlin 1971; [Husarski W.], Sto pięćdziesiąt lat malarstwa polskiego w szkicach, W. 1918; Katalog wystawy zabytków metalowych, Kr. 1904 s. 34–35; [Kraszewski J. I.], Catalogue d’une collection iconographique polonaise, Dresde 1865; Pamiętnik wystawy miniatur oraz tkanin i haftów, W. 1912; Pamiętnik wystawy starych rycin polskich ze zbioru D. Witke-Jeżewskiego, W. 1914; Sztuka warszawska od średniowiecza do połowy XX w. Katalog wystawy jubileuszowej (Muz. Narod. w W.), W. 1962; – Gierdziejewski K., Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Kat. 1954; Idzikowski M., Sydow B. E., Portret Chopina. Antologia ikonograficzna, Wyd. 2., Kr. 1963; Kołaczkowski J., Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce, Kr. 1888; Kozakiewicz S., Warszawskie wystawy sztuk pięknych w l. 1819–1845, Wr. 1952; Lewestam L., Litografie warszawskie 1818–1870, W. 1931 s. 10; Moszoro E., Życie artystyczne w świetle prasy warszawskiej I połowy XIX w., Wr. 1962; Sobieszczański F. M., Rys historyczno-statystyczny wzrostu i stanu miasta Warszawy, W. 1974; Tessaro-Kosimowa I., Historia litografii warszawskiej, W. 1973; Wójcicki, Cmentarz Powązkowski; – „Gaz. Handl. i Przemysł.” 1842 nr 68; „Kur. Warsz.” 1852 nr 303; „Motyl” 1830 nr 45; – B. Czart.: rkp. 3003. I (Wiadomość o odlewach… fabryki K. M-a).

Andrzej Ryszkiewicz