INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Miarka      Karol Miarka (młodszy).

Karol Miarka  

 
 
1856-06-11 - 1919-05-12
 
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Miarka Karol (1856–1919), drukarz i wydawca. Ur. 11 VI w Pielgrzymowicach (pow. pszczyński), był synem Karola (zob.) i jego pierwszej żony nie znanej z imienia i nazwiska. Ukończył gimnazjum w Cieszynie, następnie praktykował w drukarni i wydawnictwie ojca w Mikołowie. W celu poznania większych drukarń i wydawnictw odbył wiele podróży w Polsce i za granicą: m. in. był w Lipsku, Pradze, Einsiedeln – w wydawnictwie dzieł religijnych braci Benziger (Szwajcaria). Wszędzie studiował problemy wydawnicze. Ok. r. 1882 objął część drukarni ojca w Mikołowie, wydając głównie kalendarze przeznaczone dla ludu, cieszące się dużą popularnością. Pierwszy kalendarz M-i, pt. Kalendarz Mariański, ukazał się w r. 1884. Cechowała M-ę przedsiębiorczość, zapobiegliwość i oszczędność. Dochody ze swych wydawnictw inwestował w drukarnię, którą kilkakrotnie powiększał i przenosił na inne miejsce, do pomieszczeń coraz obszerniejszych. W r. 1894 wybudował wielki zakład drukarski (przy obecnej ul. K. Miarki) w Mikołowie, wyposażony w nowoczesne maszyny i urządzenia. Zastosował w nich napęd parowy i elektryczny, centralne ogrzewanie, kanalizację i wodociągi. W drukarni pracowało ponad 90 osób, m. in. pisarz Franciszek Ksawery Tuczyński, w l. 1890–1911 Jan Kwiatkowski, początkowo jako zecer, potem kierownik literacki wydawnictwa, Jan Małek, jako kierownik drukarni, w l. 1895–9 Antoni Stefański. W r. 1884 zakład przyjął nazwę: Wydawnictwo Dzieł Ludowych K. Miarki w Mikołowie. Oprócz publikacji o charakterze popularnym, o treści religijnej i moralizatorskiej, M. wydawał książki bardzo starannie, pięknie oprawione i ilustrowane, na luksusowym papierze. Dzięki dobrze zorganizowanemu kolportażowi wydawnictwa M-i były znane w Polsce i za granicą, docierając do ośrodków polonijnych w Ameryce. Składy wydawnictw M-i znajdowały się w księgarni G. Centnerszwera w Warszawie, F. Westa w Brodach, w firmie W. L. Gubrynowicza i Schmidta we Lwowie, u Kubaczki i Langa w Białej.

W wydawnictwie M-i drukowano „Biblioteczkę dla Dziatwy i Młodzieży Polskiej” oraz czasopisma: w l. 1885–91 miesięcznik religijny „Zdrowaś Maria”, w r. 1887 „Wolne Chwile” – dwutygodnik zawierający powieści, podania, wiersze itp., w l. 1891–3 „Misjonarza Katolickiego”, w l. 1894–6 „Przyjaciela Rodziny”, w l. 1906–8 tygodnik „Rodzina”. Ponadto z zakładu M-i wychodziły śpiewniki, książki do nabożeństwa i katechizmy. W serii „Biblioteka Ludowa” ukazywało się wiele ilustrowanych bajek i opowiadań dla dzieci i młodzieży, elementarze, broszury i powieści. Z wydawnictwa M-i wychodziły liczne utwory sceniczne, zwłaszcza jego ojca, publikacje z zakresu literatury polskiej. W l. 1898–1908 w serii „Nowa Biblioteka Pisarzy Polskich” ukazywały się dzieła A. Mickiewicza, J. Słowackiego, Z. Krasińskiego, W. Pola, W. Syrokomli, A. Dygasińskiego. W r. 1910 M. ogłosił bogato ilustrowane „Żywoty Świętych Pańskich” P. Skargi. Za swoje publikacje eksponowane na wystawie krajowej we Lwowie w r. 1894 otrzymał M. złoty medal. Niektóre wydawnictwa M-i ukazywały się w ogromnych, jak na owe czasy, kilkudziesięciotysięcznych nakładach, a „Kalendarz Mariański” osiągnął nakład 150 000 egzemplarzy. Wiele publikacji drukował M. wspólnie z innymi wydawcami: Edwardem Feitzingerem z Cieszyna i ks. Stanisławem Stojałowskim. Wszystkie wydawnictwa utrzymane były zawsze w duchu polskim, ludowym i moralizatorsko-religijnym. Od r. 1879 w wydawnictwie M-i tłoczono czasopismo niemieckie „Oberschlesische Rundschau”. M. ogłaszał katalogi firmy, m. in.: Spis dzieł nakładowych Wydawnictwa Dzieł Ludowych K. Miarki w Mikołowie… wyłożonych na powszechnej wystawie krajowej we Lwowie (1894), Katalog książek modlitewnych… wydanych lub w większej ilości nabytych… (1894), Katalog wydawnictwa K. Miarki w Mikołowie (1905).

Na początku XX w. firma wydawnicza M-i przeżywała poważne trudności finansowe. Aby im zaradzić, M. sprzedał w r. 1910 wydawnictwo „Oberschlesische Rundschau”, które kupił od M-i wraz z maszyną drukarską i czcionkami niemieckimi dotychczasowy jego współpracownik Jan Małek. Nie rozwiązywało to jednak kłopotów finansowych i na początku 1908 r. powstał projekt przekształcenia wydawnictwa w polską spółkę akcyjną z M-ą na czele. Mimo intensywnych rozmów między działaczami polskimi z Górnego Śląska i z Poznańskiego projekt nie został zrealizowany. Ostatecznie w r. 1910 M. oddał wydawnictwo i drukarnię koncernowi prasowemu Adama Napieralskiego za fundusze dostarczone przez Macieja Mielżyńskiego. Po pewnym czasie przeniósł się do Wrocławia, a następnie do Raciborza. Tu wspólnie z Janem Kwiatkowskim prowadził od r. 1912 Biuro Literacko-Wydawnicze. Zmarł 12 V 1919 w Raciborzu. Ożeniony z Franciszką z Nuchtenów, córką Emila, ówczesnego burmistrza Mikołowa, potomstwa nie zostawił.

Do drugiej wojny światowej działała w Mikołowie Spółka Wydawnicza pod firmą K. Miarki. Jej długoletnim dyrektorem był J. Herman, do r. 1921 współpracownik bytomskiego „Katolika”.

 

Enc. Wiedzy o Książce, Wr.–W.–Kr. 1971; Słownik Pracowników Książki Pol., (bibliogr.); – Hierowski Z., Życie literackie na Śląsku w latach 1922–1939, Kat. 1969; Mierzwianka J., Czasopisma oświatowe K. M-i młodszego, „Biul. Inform. B. Śląskiej” R. 17: 1972 s. 9–114; Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Kat. 1965; Prus K., Z przeszłości Mikołowa i okolicy, Mikołów 1932 s. 441–5; Szymiczek F., Polskie biblioteki ludowe w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w l. 1901–1904, „Roczn. B. Narod.” T. 8: 1972 s. 223–42; Wilczek S., Wydawnictwo K. M-i i jego rola w szerzeniu kultu Mickiewicza, w: Adam Mickiewicz. Materiały sesji WSP w Katowicach, Kat. 1958 s. 168–90; – Arch. Państw. we Wr.: Biuro Prezydialne Rejencji Opolskiej 32, 192; Śląski Inst. Nauk. w Kat.: Śląska kartoteka biograficzna.

Mieczysław Pater

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.