Skarżyński Karol (1875–1957), wiolonczelista, pedagog. Ur. 6 I w Libawie w Kurlandii w zubożałej rodzinie ziemiańskiej.
Skarżyńscy pielęgnowali tradycje muzyczne; siostra S-ego – Kazimiera (zamężna Mikosza) była śpiewaczką, a brat flecistą. On też udzielał Karolowi pierwszych lekcji gry na flecie i skrzypcach. S. ukończył gimnazjum w Wilnie, pod wpływem koncertu Aleksandra Wierzbiłłowicza zainteresował się wiolonczelą. Od r. 1889 podjął naukę w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, m.in. pod kierunkiem Antoniego Cinka studiował grę na wiolonczeli, Gustawa Roguskiego – harmonię, Zygmunta Noskowskiego – kompozycję, Stanisława Barcewicza – grę zespołową. Po uzyskaniu dyplomu z odznaczeniem w r. 1896 wyjechał na rok do Petersburga, gdzie uczęszczał na zajęcia w klasie A. Wierzbiłłowicza i K. Dawydowa. W l. 1897–9 pogłębiał studia muzyczne w konserwatorium w Lipsku (u J. Klengla – wiolonczela, S. Jadassohna – harmonia, K. Reineckiego, O. Paula i H. Kretzschmara – historia muzyki). Ukończył je z odznaczeniem. Dzięki swojemu mistrzowi J. Klenglowi odbył tournée po miastach niemieckich. Przez jakiś czas grał w orkiestrze lipskiej w sali koncertowej «Gewandhaus» pod dyrekcją A. Nikischa. Odrzucił propozycję objęcia stanowiska profesora muzyki w Adelajdzie w Australii i za namową Z. Noskowskiego powrócił do Polski.
S. został w r. 1900 nauczycielem w klasie wiolonczeli w Konserwatorium Tow. Muzycznego w Krakowie. Jego uczniami byli m. in. Józef Mikulski i H. Panum, koncertmistrz opery hamburskiej. Obok pracy pedagogicznej S. prowadził, zwłaszcza do wybuchu pierwszej wojny światowej, ożywioną działalność koncertową. W Polsce występował jako solista i jako członek zespołów kameralnych w Krakowie, Warszawie, w Wielkopolsce i na Kujawach (Inowrocław, Gniezno, Ostrów, Krotoszyn, Poznań), za granicą – w Austrii, Niemczech (był tam pierwszym wykonawcą „Koncertu wiolonczelowego” E. d’Alberta), Rosji i Skandynawii, zyskując sobie opinię jednego z największych wiolonczelistów polskich (R. Suchecki). Postępująca głuchota zmusiła S-ego do wycofania się z czynnego życia koncertowego (z ostatnim koncertem wystąpił 6 XII 1925 w Krakowie). W r. 1930 przeszedł z Konserwatorium na emeryturę i osiadł w dworku, będącym własnością żony, w Janowie nieopodal Piotrkowa Trybunalskiego. Przed r. 1939 musiał zupełnie zaniechać gry na wiolonczeli, ponieważ w wyniku eksplozji sztucznych ogni poparzył dłonie.
S. skomponował kilkadziesiąt utworów, m. in. Sonatę, Temat z wariacjami na fortepian, Kwartet smyczkowy, Polonez na orkiestrę, kilka miniatur na wiolonczelę i fortepian – Wspomnienie, Humoreska. Prawdopodobnie część z nich spłonęła w czasie pożaru dworku w Janowie w r. 1950. Drukiem ukazały się: Serenada op. 2, Elegia op. 5, Polonez op. 8, Kołysanka op. 12, Scherzo Capricio op. 13. S. zmarł 9 III 1957 w Postękalicach w pow. piotrkowskim.
Z małżeństwa z Bronisławą z Biegańskich, krewną Władysława Biegańskiego (zob.), miał S. córkę i syna Bolesława (zob.).
Suchecki R., Wiolonczela od A do Z., Kr. 1982; – Kraków muzyczny 1918–1939, Pod red. M. Drobnera i T. Przybylskiego, Kr. 1980; Reiss J., Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Kr. 1939 I, II; – „Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1895 nr 614 s. 314, nr 628 s. 489, 1896 nr 664 s. 296, 1898 nr 758 s. 174, nr 774 s. 369, 1899 nr 803 s. 79, 1900 nr 900 s. 626, 1902 nr 963 s. 125; „Młoda Muzyka” 1909 nr 9 s. 15; „Przegl. Muzycz.” 1912 nr 24 s. 8. 1913 nr 8 s. 7, 8 (fot.), nr 10 s. 16, nr 13 s. 12, 1914 nr 2 s. 16; „Scena i Sztuka” 1909 nr 17 s. 17; „Tyg. Ilustr.” 1901 nr 15 s. 298; – Informacje wnuka, Jerzego Skarżyńskiego z Kr.
Elżbieta Orman