INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Szczeklik      Wizerunek z tablicy epitafijnej w kościele Św. Jana Chrzciciela w Pilźnie.

Karol Szczeklik  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczeklik Karol, krypt. ks.dr. K.S. (1864–1908), ksiądz, teolog, moralista, profesor Seminarium Duchownego w Tarnowie.

Ur. 26 IX w Pilźnie, był synem Michała, bednarza oraz Julii (Julianny) z Jurczyńskich.

S. uczył się w szkole ludowej w Pilźnie, od r. 1875 w gimnazjum w Tarnowie. Po zdaniu matury w r. 1883 wstąpił do tarnowskiego Seminarium Duchownego. W r. 1887 przyjął święcenia kapłańskie i przez dwa miesiące był wikariuszem w Łękach Dolnych (pow. pilzneński). Od 9 XI 1887 do 22 IX 1890 studiował w Wyższym Inst. Naukowym dla Księży Diecezjalnych u św. Augustyna (Frintaneum) w Wiedniu; pełnił w tym czasie funkcję kaznodziei i spowiednika w polskim kościele św. Ruprechta. Od 1 X 1890 był suplentem w Katedrze Teologii Moralnej w tarnowskim Seminarium Duchownym. Na uniw. w Wiedniu uzyskał 15 IV 1891 stopień doktora teologii na podstawie dysertacji Doctrina christiana de iure proprietatis bonorum materialium hominibus singulis competenti exponatur, demonstretur et a commentis adversariorum nostri vindicetur. W Pilźnie założył w r. 1893 czytelnię, która z jego inicjatywy została przekształcona w Stow. Mieszczan «Jutrzenka»; był też członkiem tamtejszego komitetu ds. założenia ochronki dla dzieci. W r. 1896 ubiegał się bez powodzenia o Katedrę Teologii Moralnej na UJ. Własnym nakładem opublikował Etykę katolicką. Podręcznik dla szkół średnich (Tarnów 1898, wyd. 4 poprawione, Kr. 1908), wydaną też po ukraińsku pt. Christiansko-katolycka etika (L’viv 1904). Ogłosił również broszury: Notatki o ślubie wstrzemięźliwości ze stanowiska etyki i teologii pastoralnej (Lw. 1898), Znaczenie pracy w świetle wiary (W. 1900) oraz Praktyczne zestawienie praw kościelnych co do czytania książek zakazanych (Lw. 1901). Zaproponowany 18 VI 1901 przez Radę Wydz. Teologicznego UJ na profesora teologii pastoralnej, spotkał się ze sprzeciwem kard. Jana Puzyny.

W r. 1904 uzyskał S. od Min. Wyznań i Oświaty subwencję 1 tys. koron i odbył całoroczną podróż naukową po Europie. Słuchał wykładów G. Bucceroniego w Rzymie, Langenwedela we Fryburgu, H. Noldina w Innsbrucku, A. Kocha w Tybindze, A. Vermeerscha w Louvain oraz F. Waltera w Monachium, zwiedził Padwę, Bolonię, Loreto i Paryż, a we Fräschels pod Fryburgiem służył posługą duszpasterską wśród emigrantów sezonowych z Król. Pol. Opublikował Notatki z podróży („Dwutyg. Katechetyczny i Duszpasterski” R. 8: 1904 nr 6, 8, 10–19, 23, R. 9: 1905 nr 1, 3, 5, 11–12). Kontynuował badania w zakresie teologii moralnej, uwieńczone pracą Casus conscientiae in praecipuas quaestiones theologiae moralis proposuit et solvit... (Tarnoviae 1906, wyd. 3 poprawione przez Józefa Lubelskiego, Tarnów 1917), przychylnie ocenioną w kraju i za granicą (Noldin, Vermeersch). Opublikował cykl artykułów Uświadamianie płciowe („Dwutyg. Katechetyczny i Duszpasterski” R. 10: 1906 nr 22, 24, R. 11: 1907 nr 1–2, 5–7, 9, osobno pt. Kwestia uświadamiania płciowego, Tarnów 1907). Wydał kolejne broszury, w r. 1907 O celu człowieka i dobru moralnym [b.m.w.] oraz jako przedruk z lwowskiej „Gazety Kościelnej” Etyka niezależna i nowoczesny ruch etyczny (Lw.), a w r. 1908 Zagadnienia seksualne w pedagogii (Lw.) i O ślubach abstynencji (Lw.). Ogółem opublikował kilkadziesiąt artykułów, głównie w „Gazecie Kościelnej”, „Dwutygodniku Katechetycznym i Duszpasterskim” oraz „Pogoni”.

Obok pracy naukowo-dydaktycznej kontynuował S. działalność społeczną. W r. 1907 przyczynił się do umieszczenia w kościele paraf. p. wezw. św. Jana Chrzciciela w Pilźnie tablicy pamiątkowej ku czci Sebastiana Petrycego. Jego staraniem reaktywowano fundację stypendialną im. Petrycego na zasiłki dla pilźnian, studiujących na UJ. Ofiarował 1 tys. koron na utworzenie fundacji dla wspierania ubogich mieszkańców Pilzna, dotkniętych wypadkami losowymi. W Tarnowie założył Koło Teologiczne oraz Koło Literackie, a jako prezes tamtejszego Tow. Oświaty Ludowej otworzył kilkanaście czytelni i wygłaszał prelekcje dla ludności wiejskiej. Był też w r. 1908 współzałożycielem kółka pracy społecznej w Dębicy i wszedł w skład jego Komitetu Wydawniczego. Jako członek Konferencji św. Wincentego à Paulo uczestniczył w pracy charytatywnej i prowadził akcje trzeźwości, m.in. w maju t.r. zwołał w Tarnowie wiec antyalkoholowy, podczas którego zbierał podpisy pod petycją do Sejmu Krajowego i Rady Państwa postulującą zamykanie szynków od soboty wieczorem do poniedziałku rano. Uczył bezpłatnie religii w zakładzie sióstr felicjanek w Tarnowie oraz głosił rekolekcje wśród robotników z Niemiec, zatrudnionych w tarnowskiej hucie szkła. W testamencie zapisał 1200 koron na ochronkę w Pilźnie. W r. 1908 władze Wydz. Teologicznego UJ zaproponowały S-owi objęcie Katedry Teologii Moralnej, lecz S. nie zdążył już jej objąć. Zmarł 28 IX 1908 w Tarnowie, przed nadejściem cesarskiej nominacji; został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Pilźnie.

Pośmiertnie opublikowano monografię S-a Pilzno i Pilznianie (Kr. 1911), poprzedzoną jego życiorysem napisanym przez J. Górkę, oraz pracę Spis dyplomów i rękopisów dotyczących Pilzna (Kr. 1911). Pamięć S-a uczczono marmurową tablicą w kościele w Pilźnie.

 

Epitafium z fot. w kościele paraf. w Pilźnie; – Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786–1985, Tarnów 2004 IV; Podr. Enc. Kośc., XLIII/XLIV, supl. I s. LXVIII; Słown. Pol. Teologów Katol., IV; – [Banach R.], Profesorzy, wykładowcy i lektorzy Instytutu Teologicznego w Tarnowie, „Schematyzm Diec. Tarnowskiej” 1992 s. 138–9; Kumor B., Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786–1985, Kr. 1985; Nowak A., Sylwetki biograficzne profesorów Seminarium Duchownego w Tarnowie, „Currenda” R. 109: 1959 s. 330–4; Piech S., Akcje duszpasterskie księży diecezji tarnowskiej wśród polskiego wychodźstwa sezonowego za granicą (1904–1913), „Studia Polonijne” T. 9: 1985 s. 99–101; tenże, Dzieje Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1880–1939, Kr. 1995; tenże, Księża diecezji tarnowskiej doktorzy teologii Uniwersytetu Wiedeńskiego, „Currenda” R. 141: 1991 s. 489, 494; tenże, Odbudowa dawnej świetności (1880–1918), w: Wydział Teologiczny w Krakowie 1397–1997. Księga jubileuszowa, Red. tenże, Kr. 1997 s. 144; tenże, Wychować dla Kościoła i państwa. Formacja elity duchowieństwa galicyjskiego w Wiedniu 1775–1918, Kr. 2009; Rec M., Trzy świetlane postacie profesorskie na tle niedawnej przeszłości naszego Seminarium Duchownego, „Currenda” R. 100: 1950 s. 27–8; Smoleński S., Teologia moralna w XX wieku, w: Dzieje teologii katol., III cz. 1; Trzydziestolecie „Gwiazdy Tarnowskiej” od 6 XI 1881 do 6 XI 1911, Tarnów 1912 s. 51; Wicher W., Teologia moralna na Wydziale Teologicznym Akademii Krakowskiej od końca XVIII w., „Polonia Sacra” R. 1: 1948 s. 137–9; – Personal-Stand der Säcular und Regular Geistlichkeit der Wiener Erzdiöcese za l. 1888–90; Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Tarnoviensis tam Saecularis quam Regularis za r. 1884; toż za l. 1885–1909; – Wspomnienia pośmiertne: „Gaz. Kośc.” R. 16: 1908 s. 516–17, R. 17: 1909 s. 280; – Arch. Diec. w Tarnowie: sygn. PS XII/2, MP VII/12 s. 568, Prothocollum gestorum Consistorii Episcopalis Tarnoviensis za l. 1887–90, 1895–8, 1900–1901, 1903, 1905; Arch. UJ: sygn. WT II 15, WT II 66; Diözesenarchiv w Wiedniu: Archiv des Frintaneums (Instituts-Protokoll des Frintaneums t. 5 s. 102); Universitätsarchiv w Wiedniu: sygn. M 31 (Promotions Protokoll der Katholisch-Theologischen Fakultät der Universität Wien 1761–1964), nr 110, sygn. Th 35 (Matricula 1887/8), sygn. 74–7 (Katholisch-theologische Nationale, 1887/8–1888/9).

Stanisław Ludwik Piech

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.