INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Kasper Denhoff      herb Kaspra Denhoffa, Woj. Sieradzkiego - w: Małachowski, Marcin - Normae logicae ... - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - sygn.: SD XVII.3.15171 - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - fragment (klejnot).
Biogram został opublikowany w latach 1939-1946 w V tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Denhoff Kasper h. własnego (1588–1645), syn Gerarda, woj. derpskiego, i Małgorzaty v. Zweiffeln, należał do wpływowych osobistości w Polsce w pierwszej połowie w. XVII. Dostał się podobno już w 12. roku życia na dwór Zygmunta III i z czasem pozyskał sobie nie tylko życzliwość Zygmunta, ale osiągnął poważny wpływ na zamkniętego w sobie króla. W r. 1611 otrzymał starostwo laiskie. Do wzmocnienia jego pozycji na dworze przyczyniło się niewątpliwie to, że D., z urodzenia kalwin, przeszedł z czasem na katolicyzm. Dzięki nadaniom licznych starostw, choć pochodził z średnio zamożnej rodziny, stał się bogatym człowiekiem, małżeństwo zaś jego z siostrą Koniecpolskiego wzmocniło jego stanowisko wśród oligarchów Korony. W r. 1626 wpływ jego na króla był już tak wielki, że – jak twierdzi Kobierzycki – potrafił przeszkodzić objęciu komendy w Prusach przez Władysława, by nie dopuścić do umniejszenia władzy swego szwagra hetmana. W r. 1627 (29 X) został wojewodą derpskim. Pod koniec panowania Zygmunta III D. należał do najbliższego otoczenia króla i nie opuszczał go w ostatniej jego chorobie. W czasie bezkrólewia brał czynny udział w obradach senatu, należał do rady przybocznej prymasa, podpisał wreszcie konfederację i elekcję Władysława IV.

Dzięki dużej umiejętności dostosowywania się do nowych warunków, a zapewne i dzięki pomocy brata Gerarda, pozostającego w bliskich stosunkach z nowym władcą, zdołał D. również na dworze Władysława odegrać niemałą rolę. W r. 1634 został wojewodą sieradzkim, a w r. 1635 otrzymał od cesarza tytuł hrabiowski. Do poważniejszych funkcji publicznych D. nie rwał się nadal. Sejmy w l. 1634–5 mianowały go kolejno deputatem do boku króla. Po zawarciu rozejmu sztumsdorfskiego układał się z Gdańszczanami o wynagrodzenie króla za zrzeczenie się ceł, w lutym zaś r. 1636 odbierał przysięgę wierności od elblążan. Jedyną jego poważniejszą funkcją było poselstwo do Wiednia w r. 1637 w celu ostatecznego ułożenia układów małżeńskich między Władysławem a dworem austriackim. Pan wojewoda nie złożył tu dowodów zbytniej przezorności, nie zaszkodziło to mu jednak zupełnie, skoro już w następnym roku otrzymał ważne starostwo lemborskie. Naznaczony przez sejm r. 1638 komisarzem w sprawie ceł, układał się wraz z Ossolińskim w r. 1640 i 41 z gdańszczanami, by zlikwidować zatarg celny między miastem a królem.

Zżyty od młodych lat z dworem, nie mógł D. obejść się na długo bez dworskiej atmosfery, przebywał też często przy królu. W r. 1638 pojechał z Władysławem do Baden, a w r. 1639 do Prus do Szczytna na zjazd z elektorem brandenburskim. By zyskać podstawą do stałego przebywania na dworze, wystarał się z czasem u króla o stanowisko marszałka dworu królowej. Godność tę objął ostatecznie w r. 1639 mimo oporu Cecylii Renaty, widzącej w nim stronnika znienawidzonego przez nią Kazanowskiego. Odtąd przebywał D. prawie stale na dworze, biorąc często udział w posiedzeniach senatu. Pod koniec życia złożył jeszcze jeden dowód swej umiejętności obchodzenia się z ludźmi. Mimo tego bowiem, że pozostawał w dobrych stosunkach z Kazanowskim, zawziętym przeciwnikiem Ossolińskiego, ożenił w r. 1645 syna swego z córką potężnego kanclerza. Niedługo potem zachorował ciężko i zmarł 4 VII 1645, pozostawiając u współczesnych dobrą pamięć po sobie.

 

Boniecki; Niesiecki; Żernicki; Czaplewski, Senatorowie Prus Królewskich; Czapliński Wł., Władysław IV wobec wojny 30-letniej, Kr. 1937; tenże, Senat Władysława IV, Kr. 1938; Czołowski A., Marynarka w Polsce, Lw. 1922; Kubala L., Szkice historyczne, W. 1923; tenże, Jerzy Ossoliński, W. 1924; Szelągowski A., Rozkład Rzeszy a Polska, Kr. 1907; Kobierzycki St., Historia Vladislai, Dantisci 1655; Lengnich G., Geschichte d. preuss. Lande, Gdańsk 1729, VI; Radziwiłł Albr., Pamiętniki, P. 1839; Radziwiłł Krz., Sprawy wojenne i polityczne, Paryż 1859; Pułaski-Tomkiewicz, La mission de Claude d’Avaux, Paris 1937; Przyłęcki St., Pamiętniki o Koniecpolskich, Lw. 1842; Waliszewski K., Polsko-francuskie stosunki w XVII w., Kr. 1889; Vol. Leg. III; »Dziennik Wil.« 1824, I 160–1. – Relacje w archiwach w Paryżu, Wiedniu, Gdańsku.

Władysław Czapliński

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Ernest Magnus Denhoff

1581-12-20 - 1642-06-18 wojewoda parnawski
 

Gerard Denhoff

1589 - 1648-12-23 wojewoda pomorski
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Andrzej Bobola h. Leliwa

ok. 1591 - 1657-05-16
święty
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.