Pułaski Kazimierz Ferdynand, krypt. K. P. (1846–1926), ziemianin, historyk, genealog, Ur. 19 I we wsi Boruszkowce na Wołyniu, był prawnukiem Antoniego (zob.), synem Adama (1806–1882), właściciela dóbr opatowskich na Ukrainie i Boruszkowiec, i Julii z Gadomskich, dziedziczki dóbr Zawadyńce na Podolu.
P. uczył się w domu, a następnie w gimnazjum w Warszawie, lecz naukę przerwał po wybuchu powstania styczniowego, w którym wziął udział. Internowany wraz z oddziałem przez Austriaków, był więziony w Ołomuńcu. Po uwolnieniu studiował na uniwersytetach w Pradze i w Wiedniu. W połowie lat siedemdziesiątych XIX w. objął majątek Zawadyńce, gdzie gospodarował do r. 1918. Od r. 1871 publikował w prasie warszawskiej i galicyjskiej liczne artykuły, mające początkowo charakter publicystyczny, m. in. w „Gazecie Warszawskiej” (1872 nr 4, 164), cykl Korespondencje z gubernii podolskiej, a w „Kłosach” i „Tygodniku Illustrowanym” reportaże na temat zabytków i miast Podola. Wkrótce jednak zaczął zajmować się tematami historycznymi, głównie dziejami Podola, Wołynia i Ukrainy. Do ważniejszych prac z tego zakresu należą: Wojewodowie kijowscy w XV i XVI w. („Przew. Nauk.” Z. 7: 1876), Wojna Zygmunta I z Bohdanem wojewodą mołdawskim w 1509 r. („Bibl. Warsz.” 1877 t. 2), Sądy przysięgłych na Podolu („Niwa” 1882 nr 179), Stosunki dzierżawcze w południowo zachodnich guberniach Cesarstwa (tamże 1883 nr 199). Interesowały go sprawy stosunków polsko-tatarskich, zamierzał poświęcić kilka rozpraw tym zagadnieniom pt. Stosunki Polski z Tatarszczyzną od połowy XV w., ale ukazał się tylko tom 1: Stosunki z Mendli-Girejem, chanem Tatarów perekopskich, 1469–1515 (Kr.–W. 1881), zawierający głównie dokumenty i listy poprzedzone wstępem P-ego i przez niego opracowane. Ponadto opublikował: Sprawy tatarskie w Polsce. Stosunki Zygmunta I z Machmatem-Girejem chanem perekopskim, 1515–1523 („Przew. Nauk.” 1887). W „Złotej księdze szlachty…” Żychlińskiego (P. 1886–7 VIII–IX) opublikował bezimiennie genealogię rodziny Pułaskich wraz z obszerną źródłową rozprawą (przeszło 270 stron druku), poświęconą Józefowi Pułaskiemu oraz jego synom: Kazimierzowi, Franciszkowi Ksaweremu i Antoniemu.
P. interesował się również problematyką archeologiczną: Wiadomość o dwu zabytkach bronzowych znalezionych na Podolu („Pam. Fizjograficzny” T. 9: 1889, odb. W. 1889), Poszukiwania archeologiczne na Podolu rosyjskim („Zbiór Wiad. do Antropologii Krajowej” T. 14: 1890, odb. Kr. 1890). Opracowania historyczne uzupełniał publikacją materiałów źródłowych, np. obok biografi Franciszki Krasińskiej pt. Z życia księżnej Kurońskiej… Szkic historyczny (W. 1890), opublikował jej listy. Ogłosił także „Pamiętnik A. Hulewicza, konfederaty barskiego” („Niwa” 1886 nr 27) oraz „Z korespondencji Michała Jerzego Mniszcha marszałka w. koronnego 1783–1793” (tamże nr 1, 2, 3, 7). Najcenniejszą pracą P-ego, opartą na nie istniejących już archiwach dworskich była Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy (Brody 1911 I). Praca obejmowała wywody genealogiczne kilkudziesięciu kresowych rodzin polskich. Druk następnego tomu przerwał wybuch pierwszej wojny światowej. Materiały rękopiśmienne drugiego i trzeciego tomu tego wydawnictwa uległy zniszczeniu w czasie drugiej wojny światowej. Artykuły P-ego o rozmaitej tematyce, publikowane w czasopismach, zostały wydane w cyklu Szkice i poszukiwania historyczne (Kr. 1887 I, Pet. 1898 II, Kr. 1906 III, Lw. 1909 IV). Przygotowane do druku dwa dalsze tomy z tego cyklu nie ukazały się.
W okresie rewolucji rosyjskiej został spalony w r. 1918 dwór w Zawadyńcu, a wraz z nim spłonęło archiwum rodzinne gromadzone przez P-ego. P. z rodziną przeniósł się do Poznania, gdzie prowadził dalsze badania historyczne. Był członkiem honorowym Polskiego Tow. Heraldycznego, a także członkiem Komisji Historycznej AU i PAU oraz Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk. Zmarł 5 I 1926 w Poznaniu i pochowany został na tamtejszym starym cmentarzu garnizonowym.
Żonaty od r. 1872 z Jadwigą z Jakubowskich, miał P. synów: Józefa (ur. 1873), Franciszka (zob.) i Adama (ur. 1879), oraz córkę Helenę (ur. 1889).
Ilustr. Enc. Trzaski; W. Enc. Powsz. (PWN); Bar, Słown. pseudonimów; Dworzaczek; – Radzimiński Z., Śp. Kazimierz Pułaski (1845–1926), „Roczn. Tow. Herald.” T. 8: 1928 s. 205–12; Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, P. 1982 s. 215; – Pułaski K., Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, W. 1911 I 175–6 (tu P. podał swój rok ur. 1846, zatem podawany gdzie indziej r. 1845 lub 1843 jest mylny); – „Dzien. Pozn.” 1926 nr 6, 8; „Kur. Pozn.” 1926 nr 8; „Kur. Warsz.” 1926 nr 7 wyd. wieczorne s. 7; „Kwart. Hist.” 1926 z. 2 s. 311; „Roczniki Hist.” 1926 z. 2 s. 309; – B. Jag.: rkp. 7812 IV, 7829 IV; B. Narod.: rkp. 2784; B. Ossol.: rkp. 6222/II, 7701/II, 8031/I i II, 12040/II, 12327/II, 12529/II–12533/II; B. PAN w Kr.: rkp. 1881 t. 21, 2064 t. 2; – Bibliogr. prac. P-ego w Materiałach Red. PSB.
Stanisław Konarski