Hulewicz Kazimierz (1864–1939), wiceprezes Warszawskich Teatrów Rządowych, literat. Ur. na Wołyniu w majątku rodzinnym Hulejówka, stryj Witolda i Jerzego Hulewiczów. Kształcił się we Francji w kolegium Ferney-Voltaire, a następnie ukończył szkołę wojenną morską w Petersburgu. W czasie odbywania służby wojskowej w marynarce wojennej rosyjskiej zaprzyjaźnił się z bratem stryjecznym Mikołaja II, W. Ks. Cyrylem, którego względom zawdzięczał późniejsze stanowiska i bliskie kontakty z arystokracją dworską. Po przejściu do rezerwy, przez 12 lat gospodarował w Januszpolu na Wołyniu, pełniąc jednocześnie funkcje sędziego z wyboru i członka ziemstwa. Następnie wyjechał do Francji i przez blisko 20 lat mieszkał w Paryżu, obracając się w kołach intelektualnych, artystycznych, a zwłaszcza głęboko zżył się z literackim, komediopisarskim kręgiem Paryża. Sam również prowadził ożywioną działalność kulturalną i pisarską. W r. 1891 ukazał się zbiór poezji Suprême folie, a następnie przyszły takie pozycje jak Paradoxal (1895) i Passionel (1899), które wykazały jego głęboką znajomość języka i kultury francuskiej oraz zdobyły mu szerokie uznanie. Pisywał także stale w prasie literackiej francuskiej. Artykułami drukowanymi w „L’Illustration” (XII 1900, I 1901) i „Le Temps” (I 1901) przyczynił się wydajnie do spopularyzowania wśród Francuzów pisarstwa Henryka Sienkiewicza. W r. 1910 przybył H. do Warszawy i mianowany został, na życzenie ministra dworu najwyższego, wiceprezesem Warszawskich Teatrów Rządowych. Na stanowisku tym, mimo że jego dotychczasowy kontakt z kulturą polską był bardzo słaby, okazał się głównym rzecznikiem narodowego, polskiego repertuaru. Wykorzystując swoje stosunki w sferach dworskich, walczył w Komitecie Cenzury i Kancelarii Generał-Gubernatora o zgodę na wystawianie polskich sztuk. M. in. dzięki jego zabiegom wystawiono w r. 1914 dwie pierwsze części „Trylogii Zygmuntowskiej” L. Rydla oraz w r. 1915 „Wesele” S. Wyspiańskiego. Obok troski o utrzymanie polskości teatru (przeciwstawił się m. in. wprowadzeniu do teatru «Rozmaitości» przedstawień teatru rosyjskiego) wykazał dużo inicjatywy w zdobywaniu środków finansowych, w czym również korzystał ze swych petersburskich znajomości. Po odejściu Matyszewa sprawował przez pewien czas obowiązki prezesa, a po objęciu prezesury przez Burmana dodano mu do funkcji wiceprezesa dyrekturę Teatru «Rozmaitości». Równocześnie pod pseud. Nowina próbował swoich sił jako dramatopisarz. W r. 1911 odbyła się premiera jego wierszowanego dramatu Odwieczna męka. Wespół z M. Tatarkiewiczem napisał 4 sztuki: Wcielenie Afry, Zjazd koleżeński, Komendant Thurm i Szukajmy Murzyna. Dziełem H-a była kariera Poli Negri (Apolonii Chałupiec). Zajął się jej wykształceniem, wprowadził do teatru, a gdy okazało się, że główna jej atrakcyjność polega na wspaniałej mimice, skierował ją do filmu i umożliwił jej, dzięki swoim europejskim stosunkom, dostanie się do wielkich wytwórni filmowych.
W r. 1916 H. został mianowany przez rząd rosyjski chargé d’affaires przy Watykanie z zakresem działania ambasadora. Na stanowisku tym pozostał do jesieni 1918 r. W t. r. przeniósł się do Nicei, gdzie rozwinął ożywioną działalność kulturalną. M. in. wybrano go prezesem Koła Polskiego. Zmarł w Nicei w marcu 1939 r.
Lorentowicz J., La Pologne en France, Paris 1935 I; – Grzymała-Siedlecki A., Świat aktorski moich czasów, W. 1957; Owerłło P., Z tamtej strony rampy, Kr. 1957 s. 256, 286, 287; – Grzymała-Siedlecki A., K. H., „Kur. Warsz.” 1939 nr 150; Hulewicz W., K. H., „Teatr” 1939 s. 11–2.
Halina Kowalska