Łada (Ładewski, Ładowski) Kazimierz (1824–1871), muzyk, skrzypek, kompozytor. Ur. w miejscowości Blizno koło Kalisza, pochodził z rodziny muzyków. W dziewiątym roku życia rozpoczął naukę gry na skrzypcach u starszego brata Macieja we Włocławku. W r. 1837 Ł. przeniósł się do Warszawy. Jako solista występował początkowo w Płocku, Kaliszu i Poznaniu, a następnie ok. r. 1840 udał się do Rosji, gdzie koncertował publicznie w Moskwie i Petersburgu. Po powrocie Ł. utworzył w Warszawie, wraz z braćmi, zespół smyczkowy p. n. «Kwintet Ładowskich», w którym objął partię pierwszych skrzypiec. Zespół ten występował przez wiele lat, głównie w Warszawie, w restauracji pałacu Paca i w ogródku Sierpińskiego, a także w Kijowie, Lwowie i innych miastach. W r. 1845 Ł. wyjechał do Paryża i przez trzy lata studiował w tamtejszym konserwatorium grę skrzypcową w klasie J. D. Alarda oraz kompozycję w klasie E. Colleta. Występował również wówczas publicznie, a gra jego spotkała się z przychylnym przyjęciem. Z Paryża nadsyłał artykuły do warszawskiej „Gazety Codziennej”. Po powrocie do kraju w r. 1848 lub 1849 Ł. bardzo często koncertował zarówno w większych, jak i mniejszych miastach (np. w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Kaliszu, Poznaniu, Kijowie, Moskwie, Wilnie, Łodzi, Lublinie, Płocku). Wg ówczesnych krytyków, grę jego cechowała znaczna uczuciowość i śpiewność, wykazywała ona jednak niedostatki w zakresie techniki. Repertuar jego koncertów obejmował głównie własne utwory oraz popularne wówczas utwory skrzypcowe o charakterze salonowym.
Ł. skomponował około 40 drobnych utworów skrzypcowych; były to fantazje w stylu Alarda (np. Fantazja, 1860) i tańce, nawiązujące do ludowych, jak mazurki, kujawiaki (np. Wielkopolanin, Lublinianin). Wiele utworów było zaopatrzonych w charakterystyczne tytuły, np. Zabawa wiejska na Kujawach, Cygan. Utwory Ł-y cechowała bardzo prosta faktura, harmonika nie wykraczająca poza odniesienia toniczno-dominantowe, prosta budowa okresowa. Niektóre z nich zostały wydane w Warszawie w sztychami A. S. Dzwonkowskiego. Do najpopularniejszych utworów Ł-y, poza wyżej wymienionymi, należały: Kujawiak D-dur, Caprice poétique, Mazur sielankowy, Capriccio romanesque. Ł. był ponadto autorem Historii muzyki (W. 1861, w rzeczywistości książka została wydana w r. 1860), napisanej w sposób dyletancki, brak w niej jakichkolwiek zasad selekcji materiału. Zawiera ona szereg informacji mało istotnych, dotyczących głównie dziejów opery, a równocześnie wykazuje braki w zakresie podstawowych wiadomości. Jej znaczenie polega jedynie na tym, iż jest to pierwsza polska historia muzyki. Poza tym Ł. jest autorem artykułów pt. Materiały do historii muzyki w Polsce („Gaz. Muzycz. i Teatr.” 1866 nr 19–26). Pod koniec życia, na skutek paraliżu, Ł. wycofał się z życia koncertowego. Zmarł we Włocławku 5 IX 1871.
W. Enc. Ilustr.; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Słownik Muzyków Polskich, W. 1964 I; Sowiński, Słownik muzyków; – Wiślicki W., Wspomnienia o K. Ł-dzie, „Kłosy” 1871 nr 326 s. 207–8; Z dziejów polskiej kultury muzycznej, Kr. 1966 II; – „Bibl. Warsz.” 1853 t. 2 s. 128–30; „Czas” 1871 nr 210; „Gaz. Pol.” 1871 nr 199 s. 1; „Gaz. Teatr.” 1843 nr 16/17 s. 12–3; „Kur. Codz.” 1871 nr 198 s. 4; „Kur. Warsz.” 1871 nr 199; „Ruch Muzycz.” 1857 nr 4 s. 27, nr 9 s. 72, nr 34 s. 272, nr 35 s. 274, nr 36 s. 183, 1858 nr 52 s. 414, 1859 nr 1 s. 7, nr 27 s. 238, nr 51 s. 444, 1860 nr 10 s. 175, nr 11 s. 190, nr 12 s. 205, nr 13 s. 218–9, nr 14 s. 238–9, nr 17 s. 285, nr 40 s. 654, nr 47 s. 763, 1861 nr 1 s. 15; „Tyg. Illustr.” 1872 nr 221 s. 159.
Zofia Chechlińska