Odrzywolski Kazimierz (1860–1900), przemysłowiec naftowy. Ur. 4 III w Głuchowie (pow. Kazimierza Wielka), był synem Ignacego, dzierżawcy majątku rolnego, i Pauliny z Szyndlerów. Dzieciństwo spędził w Krakowie, dokąd się ojciec przesiedlił po powstaniu 1831 r. i gdzie pracował jako urzędnik magistratu. Po ukończeniu szkoły realnej O. studiował chemię w Szkole Przemysłowo-Technicznej w Krakowie w l. 1881–5, po czym pracował u Stanisława Szczepanowskiego w rafinerii nafty w Peczeniżynie oraz na kopalni w Słobodzie Rungurskiej. W l. 1886–93 przebywał w Argentynie, początkowo jako prosty wiertacz w kopalniach ropy naftowej w prowincji Mendoza, potem w spółce z Rudolfem Zuberem i Antonim Błażowskim jako samodzielny przedsiębiorca naftowy w Jujuy na pograniczu z Boliwią. W r. 1893 wrócił do kraju, spowinowacił się ze Szczepanowskim i za jego poradą założył w spółce z bratankiem żony Wacławem Wolskim dużą kopalnię ropy naftowej w Schodnicy pod Borysławiem, bardziej wtedy wydajną niż sam Borysław. Szczęśliwe odwierty szybko go wzbogaciły, co umożliwiło mu założenie dalszych kopalń na Podkarpaciu w Dźwiniaczu, Łodynie, Ropie, Grąziowej, Paszowej, Wiciowie, Borysławiu, Kosmaczu, Opace, Tustanowicach oraz Campina-Busztenari w Rumunii. Poza tym w Schodnicy uruchomił fabrykę maszyn wiertniczych, poszukiwanych w kraju i eksportowanych do Rosji, Rumunii i na Węgry.
Równolegle z rozwojem przedsiębiorstwa rozwinął O. szerszą działalność społeczną. W Schodnicy wybudował dwie szkoły, kościół, kasę chorych i założył kółko rolnicze. We Lwowie wykupił dziennik „Słowo Polskie”, redagowany w duchu podzielanych ze Szczepanowskim i Wolskim poglądów demokratycznych (tzw. później «trzeźwi entuzjaści») i znacznie zwiększył nakład pisma. Snuł projekty wielkiego polskiego zakładu wychowawczego, p. n. Szkoła Narodowa, oraz sieci specjalnych sierocińców p.n. Ogniska Rodzinne. Sfinansował też wydanie pierwszego numeru pisma niepodległościowego dla młodzieży szkół średnich „Promień” (1899). Gdy jednak Szczepanowski znalazł się w obliczu katastrofy wobec nagłego i całkowitego wypowiedzenia mu kredytu przez Galicyjską Kasę Oszczędności, O. i Wolski oddali cały swój majątek i doskonale rozwijający się koncern wartości 23 mln. koron w sekwestr gwarancyjny w r. 1899, zastrzegając sobie tylko skromne posady kierowników kopalń w swych byłych przedsiębiorstwach w Schodnicy. O. zmarł nagle 1 XI 1900 (wskutek zakażenia skaleczonej nogi) w Schodnicy i tam został pochowany.
W małżeństwie z Zofią Wolską, której siostra Helena była żoną Szczepanowskiego, miał O. syna Tadeusza, ekonomistę, działacza harcerskiego, w okresie międzywojennym sekretarza koncernu naftowego «Galicja».
Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (dotyczy Tadeusza Odrzywolskiego); – Hulewicz J., Udział Galicji w walce o szkołę polską 1899–1914, W. 1934 s. 13; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1967 s. 182; – Girtler K., Opowiadania, Kr. 1971 I–II; Wolska M., Obertyńska B., Wspomnienia, W. 1974 s. 356–7, 361, 383–6 (fot.); – „Wiad. Naftowe” 1963 t. III s. 71–2 (fot.); – Nekrologi z r. 1900: „Czas” nr 269, „Czas. Techn.” nr z 10 XI s. 272, nr z 25 XII s. 303–4 (fot.), „Kraj” nr 43 s. 5–6, „Nafta” s. 83–4, 91–5, „Tyg. Ilustr.” nr 45 (fot.); – Informacje wnuczki Ewy Odrzywolskiej-Bieńkowej.
Stanisław M. Brzozowski