Owsiński Kazimierz (1752–1799), aktor, dyrektor teatru. Pochodził prawdopodobnie ze środowiska mieszczan krakowskich, był synem Sebastiana. W r. 1762 w semestrze letnim zapisany został w Album Studiosorum Akad. Krak. jako «Ing[eniosus] Casimirus Sebastiani Owsiński Crac.». Wg Wojciecha Bogusławskiego «pierwsze nauki brał w Akademii Krakowskiej, w których niedalej jak do trzeciej klasy doszedł», zapewne więc uczęszczał do Szkół Nowodworskich. W r. 1768 przystąpił do konfederacji barskiej w woj. krakowskim i miał walczyć w jej szeregach przez parę lat. W bliżej nie znanym czasie przyjął służbę u prymasa Gabriela Podoskiego i przebywał na jego dworze w Gdańsku. Wiadomość o podróżach zagranicznych O-ego u boku prymasa podana przez Bogusławskiego jest nieprawdopodobna, gdyż prymas wyjechał za granicę w parę lat po zaangażowaniu O-ego do teatru warszawskiego, być może jednak, że O. bywał za granicą wysyłany w interesach przez swego chlebodawcę i wtedy miał okazję oglądać sławnych aktorów niemieckich i francuskich, jak twierdzi Bogusławski. Błędną również jest informacja Bogusławskiego, że śmierć prymasa (w r. 1777) spowodowała wstąpienie O-ego do teatru.
O. zaczął występować zapewne od sierpnia 1774 w okresie prowadzenia antrepryzy teatralnej przez spółkę: August Sułkowski, Adam Poniński i Franciszek Ryx. Zadebiutował w niewielkiej roli Nizińskiego w komedii Ph. N. Destouches’a „Dumny”, w której jednak od razu wykazał prawdziwe uzdolnienia aktorskie. Wkrótce potem zagrał główną rolę w komedii Destouche’a „Marnotrawcy” i odtąd stał się już pierwszym amantem zespołu polskiego. W lipcu 1780 doszło do ostrego zatargu, zapewne na tle finansowym, między polskimi aktorami a ówczesnym antreprenerem teatru Michałem Bizestim. O. został wówczas przywódcą zorganizowanego przez zespół strajku i znalazł się nawet w areszcie. Zajście to było zapewne jedną z przyczyn, które skłoniły O-ego do opuszczenia Warszawy i przeniesienia się do Lwowa. Wraz z przybyłymi tam również Agnieszką i Tomaszem Truskolaskimi O. zorganizował polską scenę i był członkiem trzyosobowej dyrekcji teatru. W lutym 1781 O. zabiegał bezskutecznie w Wiedniu o wsparcie finansowe dla teatru. W maju otrzymał zasiłek 100 dukatów od Stanisława Augusta. O. występował we Lwowie do momentu likwidacji antrepryzy w końcu września 1783. Od listopada 1783 przebywał znów w Warszawie, grając w zespole kierowanym przez Bogusławskiego. Impreza Bogusławskiego zakończyła się bankructwem w czerwcu 1784. Na jesieni w okresie sejmu O. brał udział w występach zespołu polskiego w Grodnie, po czym wraz z innymi aktorami grał w Warszawie do końca 1784 r. W styczniu 1785 O. występował z zespołem Bogusławskiego w Dubnie. Od czerwca 1785 był ponownie aktorem sceny narodowej w Warszawie kierowanej wówczas przez F. Ryxa. Na wiosnę 1789 Ryx zlikwidował polskie przedstawienia i rozpuścił zespół aktorski; O. przeniósł się wówczas do teatru w Krakowie, skąd został z powrotem sprowadzony przez Bogusławskiego w r. 1791. Odtąd grał w teatrze Bogusławskiego aż do likwidacji widowisk w r. 1794. Po wyjeździe Bogusławskiego do Lwowa, w lutym 1795 O. zorganizował mały zespół z pozostałych w Warszawie aktorów i dawał 2 spektakle tygodniowo w teatrze na pl. Krasińskich. Chcąc ściągnąć do teatru rosyjskich widzów, O. wystawiał również opery rosyjskie wykonywane przez polskich aktorów. W lipcu 1795, nie widząc zapewne większej przyszłości dla swej antrepryzy, O. wyjechał do Bogusławskiego do Lwowa.
O. wg opisu Bogusławskiego: «był średniej ciała postaci, ani chudy, ani zbyt tłusty. Oczy duże, niebieskie, w czasie gry dziwnej nabierały żywości. Twarz długa, bardziej męska niżeli powabna, pełną była mocnych wyrazów, co sprawiało, że równie w tragicznej jako i komicznej grze doskonale rozmaite wyobrażał odmiany. Poruszenia jego ciała były poważne, gęsta rąk, osobliwie w tragedii, krótkie, lecz silne. Głos jego brzmiący, a razem przyjemny, przenikał duszę i wzbudzał nadzwyczajne jakieś omamienie». Zdaniem Bogusławskiego, O. nie poprzestawał na przygotowanej przez siebie interpretacji roli, lecz zmieniał ją często już na scenie w czasie gry, tworząc inną znakomitą kreację, co świadczyło o niespotykanym talencie aktora. O. uchodził za najwybitniejszego aktora epoki stanisławowskiej, należał do członków zespołu pobierających najwyższą gażę i otrzymujących najcenniejsze prezenty od króla z okazji benefisów. Pewnym utrudnieniem w pracy O-ego było nadużywanie alkoholu. O. odnosił sukcesy zarówno w komediach, jak i w repertuarze poważnym. W Warszawie grał z wielkim powodzeniem m. in. Fircyka („Fircyk w zalotach” F. Zabłockiego), króla („Król w kraju rozkoszy” tegoż), Henryka VI („Henryk VI na łowach” Bogusławskiego), słynna była jego rola gracza w dramie „Bewerley” B. J. Sandrina (wg E. Moore’a). Po przyjeździe do Lwowa w r. 1795 O. miał grać «królów, starych uczciwych ojców, starców, intrygantów, ludzi łajdackich i rozpustnych». Wielkim uznaniem cieszyły się wówczas jego role królów: w „Hamlecie” W. Szekspira, „Inez de Kastro” F. H. J. Sodena, „Izakaharze” Bogusławskiego. Stworzył również znakomitą kreację kamerdynera w komedii F. G. Hagemanna „Książę i jego kamerdyner”. Wg „Allgemeine Deutsche Theater Zeitung” O. mógłby w tej roli «na pierwszych scenach niemieckich otrzymać taki poklask, jaki tu umiał sobie pozyskać». Na wiosnę 1799 O. wraz z Bogusławskim i innymi aktorami zamierzał opuścić Lwów, ale zmarł 13 V 1799. Pochowany został we Lwowie.
Od r. 1774 O. był żonaty z aktorką Julią Sikorską (zm. 1775); małżeństwo było bezdzietne.
Słown. Teatru Pol. (błędy w informacjach, podob., bibliogr.); Bogusławski W., Wiadomość o życiu i talencie O-ego, w: tenże, Dzieje Teatru Narodowego…, W. 1820 s. 242–56 (podob.), (wyd. fotooffsetowe W. 1965); Raszewski Z., Bogusławski, W. 1972 I–II; Wierzbicka-Michalska K., Teatr w Polsce w XVIII w., W. 1977; – Album stud. Univ. Crac., V 140.
Karyna Wierzbicka-Michalska