Siesicki (właściwie Dowmont Siesicki) Kazimierz Władysław (też Kazimierz Krzysztof) h. Bawola Głowa (zm. 1691), kuchmistrz lit., pułkownik wojska lit. Był synem zapewne Kaspra Malcherowicza i Hanny Jakubówny Andrzejewskiej, młodszym bratem Malchera (zob.).
Nie wiadomo, jakie S. ukończył szkoły; Wojciech Kojałowicz wspomina go jako «w naukach wyzwolonych […] zaleconego». Za młodu służył w armii lit. i uczestniczył, być może, w kampanii smoleńskiej 1633–4 Władysława IV. Prawdopodobnie był w r. 1638 deputatem do Trybunału Głównego Lit. z pow. wiłkomierskiego, ponownie pełnił funkcję deputacką w r. 1644. W czerwcu 1648 wziął udział w konwokacji wileńskiej, zorganizowanej przez Janusza Radziwiłła, hetmana polnego lit. Na elekcji w t.r. oddał swój głos na Jana Kazimierza z woj. wileńskim. W r.n. znów reprezentował pow. wiłkomierski w Trybunale. Zaciągnął się też ponownie do wojska walczącego z powstaniem kozackim Bohdana Chmielnickiego, choć nie wiadomo, w jakiej chorągwi służył. Za swe zasługi otrzymał 8 IV 1650 podstolstwo wilkomierskie. Był wówczas, jak się wydaje, stronnikiem Radziwiłłów birżańskich. Zapewne posłował z pow. wiłkomierskiego na pierwszy sejm 1652 r. Jesienią t.r. pełnił funkcje poborcy swojego powiatu; nie rozliczył się jednak z poborów, wobec czego Trybunał Skarbowy w Grodnie obłożył go kondemnatą. Dopiero w r. 1654, gdy S. oddał do skarbu sumy podatkowe, sejm uwolnił go od kary. Był w Warszawie w czasie obrad tego sejmu, choć nie wiadomo, czy sprawował funkcję poselską.
Podpisał S. akt ugody kiejdańskiej 20 X 1655 poddającej Litwę władzy Karola X Gustawa. Dość prędko zmienił jednak opcję polityczną i był jednym z inspiratorów powstania szlachty wiłkomierskiej przeciw okupacji szwedzkiej wiosną 1656. Zaciągnął wówczas własnym sumptem szwadron dragonii i chorągiew jazdy; na czele swoich oddziałów zadał pod Uszpolami klęskę Szwedom. Latem t.r. tytułował się pułkownikiem. Dn. 16 XII 1656 podpisał akt konfederacji powiatów wiłkomierskiego, kowieńskiego i upickiego zawiązanej w Kiejdanach dla obrony Jana Kazimierza. Zapewne następnie przyłączył się ze swą chorągwią kozacką (150 koni) i dragonią (400 porcji) do lewego skrzydła wojska lit., dowodzonego przez hetmana polnego lit. Wincentego Gosiewskiego; pod jego dowództwem uczestniczył na czele pułku w kampaniach w Prusach i Inflantach. Dn. 9 V 1657 objął dodatkowo rotmistrzostwo chorągwi husarskiej. W t.r. odznaczył się podobno w starciu ze Szwedami pod Parnawą. Ciężar utrzymania tak licznych oddziałów i dewastacja dóbr spowodowały ogromne zadłużenie S-ego. Król Jan Kazimierz uratował go przed wierzycielami, udzielając mu 3 IX 1658 moratorium na 3 lata od spłaty długów. Posłował S. z pow. wiłkomierskiego na sejm 1659 r., na którym wyznaczony został na deputata do aprobacji «pewnych komisji» (traktaty z Rosją, Szwecją, Brandenburgią i Kozakami).
Polityczne znaczenie S-ego stale wzrastało; miał ugruntowaną pozycję w wojsku, a przez rozrodzonych Siesickich i ich krewnych dysponował poważnym elektoratem w powiecie. Konkurujące o wpływy na Litwie fakcje zabiegały więc o pozyskanie S-ego, oferując mu swą protekcję. W październiku 1659, za wstawiennictwem królowej Ludwiki Marii, kanclerza lit. Krzysztofa Paca i hetmana w. lit. Pawła Jana Sapiehy, otrzymał S. urząd chorążego wiłkomierskiego. Związał się wówczas z obozem dworskim. Nie wiadomo, czy z powodu nieobecności w obozie wojskowym, czy też dając wyraz swym przekonaniom politycznym, nie podpisał 8 II 1660 instrukcji, danej posłom lewego skrzydła armii lit. wysłanym do koniuszego lit. Bogusława Radziwiłła, proponującej mu dowództwo tej części wojska (co było źle widziane przez dwór). W czasie wojny z Rosją w r. 1660 dowodził S. częścią sił lewego skrzydła, na czele której 8 V t.r. niespodziewanie wtargnął do Wilna. Po pierwszym sukcesie został wyparty przez wojsko rosyjskie pod Muśniki. Panegiryści i heraldycy niesłusznie przypisują mu zwycięstwo w bitwie nad Basią w październiku t.r., ponieważ dowodził w tym czasie korpusem osłonowym stojącym pod Brasławiem. Tu 22 X t.r. został rozbity przez Rosjan i wycofał się pod Wilno. Wraz z Kazimierzem Żeromskim oblegał je bez powodzenia na przełomie 1660/1 r. Jako poseł pow. wiłkomierskiego (wymieniany z tytułem podstolego) wziął udział w sejmie 1661 r., na którym oskarżono go, iż swym lekkomyślnym atakiem na Wilno sprowokował Rosjan do represji wobec szlachty i mieszczan; S. tłumaczył, że działał na rozkaz oboźnego lit. Michała Paca. Skonfederowani żołnierze lit. pod Połudowiczami we wrześniu 1661 odsunęli S-ego od dowództwa i przez następne półtora roku nie służył w wojsku. Nie wydaje się więc możliwy jego udział (podawany jedynie przez K. Niesieckiego) w zwycięskich walkach wojska lit. z siłami J. Chowańskiego nad Dźwiną 4 XI t.r. Dopiero po stłumieniu buntu lewego skrzydła armii lit. w kwietniu 1663, S., na wezwanie deklarujących gotowość powrotu do służby żołnierzy, stawił się 4 IV t.r. do Szadowa, gdzie odbywały się pertraktacje w sprawie warunków ugody między wojskiem a komisarzem królewskim. Dn. 5 V t.r. podpisał manifest przeciw zamordowaniu 29 XI 1662 przez oddział skonfederowanego lewego skrzydła wojska lit. W. Gosiewskiego, a 7 V t.r. – instrukcję wojska dla posłów do króla. Podpisawszy w grudniu 1663 traktat wojska lit. z komisarzami króla w Prudkach, wziął udział w kampanii wojska lit. przeciw Rosji na przełomie 1663/4 r. Po jej niepowodzeniu wraz z innymi oficerami wycofał się przejściowo z czynnej służby.
Na sejm 1664/5 r. posłował S. z pow. wiłkomierskiego, nie wyróżnił się jednak aktywnością. W lutym 1665 przewodniczył obradom przedsejmowego sejmiku wiłkomierskiego. W styczniu 1666 na sesji wojska w Wilnie wybrany został na posła od wojska na najbliższy sejm. Podpisał też wówczas protest przeciw nie wypłaceniu żołnierzom zaległego żołdu i niedotrzymaniu traktatu z 1663 r. Na sejmiku wiłkomierskim w końcu września 1666 stronnicy Bogusława Radziwiłła swoimi docinkami doprowadzili S-ego do płaczu. Po zakończeniu wojny z Rosją chorągiew husarska S-ego nie została zlikwidowana. Dn. 21 III 1667 otrzymał S. intratny urząd kuchmistrza lit. W kwietniu t.r. wysłany został przez hetmana Michała Kazimierza Paca do kanclerza kor. Jana Leszczyńskiego z informacją, iż hetman nie będzie już popierał planów elekcji vivente rege. W maju zaś tenże Pac posłał S-ego do Królewca, aby nakłonił Bogusława Radziwiłła do przyłączenia się do nowego bloku antydworskiego, ale ta misja nie zakończyła się powodzeniem. Dn. 18 XI 1667 w Wilnie jako jeden z reprezentantów wojska zawarł ugodę z wyłonionymi na sejmie w t.r. komisarzami Rzpltej w sprawach finansowych. Reprezentował wojsko na sejmie jesiennym 1667, na pierwszym sejmie 1668 i podczas elekcji w r. 1669. Podpisał wówczas z województwem wileńskim wybór Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Będąc w sierpniu 1669 na sesji wojska w Grodnie, podpisał S. instrukcję do króla elekta z wyrazami poparcia. Wybrany został 21 VIII t.r. na sejmiku w Wiłkomierzu na posła na jesienny sejm koronacyjny Michała Korybuta w t.r. Przyczynił się w znacznej mierze do zmiany orientacji politycznej szlachty pow. wiłkomierskiego, pozostającej dotąd pod wpływem Radziwiłłów, i ugruntowania wpływów Paców. Dn. 31 I 1670 Władysław Henryk Schmelling scedował S-emu urząd star. sądowego wiłkomierskiego; przyznanie nastąpiło 22 III t.r. (urząd ten przekazał S. na przełomie l. 1672 i 1673 r. synowi Michałowi Kazimierzowi). Posłował S. ze swojego powiatu na sejm zwycz. 1670 r., na którym obrany został do deputacji «ad causas perduellionis» sądu sejmowego, mającego rozpatrywać sprawy woj. poznańskiego Krzysztofa Grzymułtowskiego i podskarbiego kor. Jana Andrzeja Morsztyna, oskarżonych o zdradę i knowania przeciw królowi. Do końca panowania Michała Korybuta znajdował się S. w gronie stronników pacowskich (wymieniany np. w spisie z r. 1671 i z lipca 1672). Latem 1671 do komputu lit. wchodziły jego chorągwie husarska i dragońska.
Wraz pow. wiłkomierskim S. podpisał w r. 1674 wybór Jana Sobieskiego na króla, choć z pewnością należał do przeciwników tej kandydatury i popierał ks. Karola Lotaryńskiego. Przewodniczył obradom przedsejmowego sejmiku wiłkomierskiego 31 XII 1675. Jako deputat z pow. wiłkomierskiego został S. wybrany na marszałka Trybunału Głównego Lit. w r. 1676. Reprezentował pow. wiłkomierski na sądach Trybunału Skarbowego w t.r. i w komisji skarbowo-wojskowej w r.n. W czerwcu 1678 wysłany został z takiejże komisji do króla, u którego w Jaworowie stawił się dopiero w sierpniu. Nie udało mu się przeciwdziałać staraniom Mikołaja Władysława Przezdzieckiego, który w nieoficjalnym poselstwie od Sapiehów i Aleksandra Hilarego Połubińskiego uzyskał od Jana III obietnicę popierania fakcji sapieżyńskiej i zwalczania wpływów Paców. Od września 1681 uczestniczył w sądach deputackich i komisji wojskowej w Grodnie jako reprezentant pow. wiłkomierskiego. Z ramienia tej komisji w listopadzie t.r. wysłany został na pertraktacje do wojska.
Po załamaniu się znaczenia Paców przeszedł S. w szeregi zwycięskiego obozu Sapiehów i odtąd skutecznie przeciwstawiał się w swym powiecie fakcji dworskiej. Posłował z sejmiku wiłkomierskiego na sejm 1685 r., na którym obrano go do komisji skarbowo-wojskowej (odbyła się dopiero w r. 1689). W lipcu t.r. na sejmiku zwołanym dla wyboru marszałka wiłkomierskiego S. narzucił swoje przewodnictwo i wraz z synem Michałem przeforsował, mimo protestów stronników dworu, obranie na ten urząd Jana Krzysztofa Paca. S. został wybrany na posła na sejm 1690 r. na rozdwojonym sejmiku wiłkomierskim. W czasie rugów poselskich uznano legalność wyboru stronników dworskich i S. został wyrugowany z izby poselskiej.
S. zgromadził dość duży majątek, liczący ponad 200 dymów. Prócz rodowych Dowmonciszek i Siesik miał Użuroście, Szopowo (woj. wileńskie), Łombele (woj. trockie), Giełwany (woj. wileńskie) Jeszcze przed r. 1660 nabył od Mikołaja Szemiota Pogiry Wojszwiduszki, w r. 1684 Azeliszki (woj. wileńskie), w l. 1689–90 odkupił od różnych posesorów Zeweliszki Reguciszki Giełwany (woj. wileńskie), miał też zapewne Dubury i Szukszty, które wcześnie przekazał synowi, Hornowo (woj. brzeskie lit.), a także królewszczyzny: Sonsel, Gross Rop i Klein Rop w Inflantach otrzymane w r. 1658, Inturkę (woj. wileńskie) od r. 1667, Lubonicze (30 dymów w pow. rzeczyckim), które odstąpił w r. 1669 Jerzemu Hieronimowi Ukolskiemu, chorążemu brasławskiemu (ponownie objął je poślubiwszy wdowę po Ukolskim), Sopiszcze (12 dymów w star. luboszańskim) i Pierciany (27 dymów w woj. wileńskim). Był fundatorem kościoła i klasztoru Franciszkanów w Giełwanach (Żabowie) w r. 1686; przyznał mu uposażenie w postaci 10 tys. złp. i 2 włók ziemi. S. zmarł 26 V 1691.
Był S. dwukrotnie żonaty – już w r. 1641 z Elżbietą Montygajłówną (zm. zapewne 1673), potem (już w r. 1677) z Krystyną Wołłowiczówną, pisarzówną ziemską wileńską, wdową po Jerzym Hieronimie Ukolskim, podkomorzym brasławskim. Z pierwszego małżeństwa zostawił syna Michała Kazimierza (zob.).
Portret S-ego znajdował się jeszcze w końcu XIX w. w kościele w Siesikach; Portret S-ego (rys. M. Szymkiewicza) w panegiryku „Theatrum perennantis gloriae […] Michaeli Dowmant Siesicki…”, Caunae 1690; – Estreicher; Kojałowicz, Compendium, s. 23; Kossakowski, Monografie, II; Niesiecki; Żychliński, XI; Elektorowie; Elektorów poczet; Urzędnicy, XI; Pergamentu katalogas, Sud. R. Jasas, Vilnius 1980; – Dąbrowski J., Inwektywa i kalumnia na sejmach za panowania Jana Kazimierza Wazy (1649–1668), „Kwart. Hist.” R. 102: 1995 nr 1 s. 50; Kłaczewski W., W przededniu wojny domowej w Polsce, L. 1984 s. 196; Rachuba A., Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660–1663, W. 1989; tenże, Litwa wobec sądu nad Jerzym Lubomirskim, „Kwart. Hist.” R. 93: 1986 z. 3, s. 692; Sapoka A., 1655 metu Kedainiu sutartis, arba svedai Lietuvoje 1655–1656 metais, Vilnius 1990; – Akty Moskovskogo gosudarstva, izdannye Imperatorskoju Akademiju Nauk, [Wyd.] N. A. Popov, S. Pet. 1901 III; Archeografičeskij Sbornik Dokumentov; Chrapowicki J. A., Diariusz, Cz. 2: 1665–1669, Oprac. A. Rachuba, T. Wasilewski, W. 1988; Medeksza, Księga pamiętnicza (błędnie: Sienicki); Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, Województwo wileńskie 1690 r., Oprac. A. Rachuba, W. 1989; Poczobut Odlanicki J. W., Pamiętnik (1640–1684), Wyd. A. Rachuba, W. 1987 poza indeksem s. 334, 341, 342, 344; Vol. leg., IV 470, 606; Zawisza K., Pamiętniki […] wojewody mińskiego (1661–1721), W. 1862 s. 22–3; – AGAD: Arch. Platerów z Antuzowa 32, Arch. Publ. Potockich, nr 47/II s. 94–99, nr 163a t. 16 s. 1373–1376, Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 1196, 1222, 1622, 1658, ks. 20 s. 569–581, ks. 22 s. 713, ks. 69/9 s. 34, Dz. IV kopie, teka 1 nr 3 k. 325, Dz. V 3089 (list ze stycznia 1666), 10038 (list z 20 IV 1667), 11560 (list z 17 III 1669), 14359 (list S-ego), 16717 (listy z 27 VII i 19 VIII 1678), 18209 (list ze stycznia 1685), Dz. VII plik 8, nr 56, Dz. XI nr 48 s. 115–118, Dz. XVIII plik 2 nr 21 s. 6, Arch. Tyzenhauzów B–21/100 k. 85v., B–29/111 k. 77, B–35/125 k. 146, 150, 156, 172v., B–39/131 k. 57, Arch. Zamoyskich nr 3046 k. 147–150v., nr 3083 s. 63 74, Nabytki, rkp. 36 k. 447v., 451v.–453; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów, rkp. 1024; B. Czart.: rkp. 152 nr 92, rkp. 394 nr 30; B. Ossol.: nr 247 k. 130, 140, nr 2992 s. 157, nr 5398 s. 15–20; B. Narod.: nr 3092 k. 94–96v., akc. 11.104, BOZ nr 911 (pod 26 V 1691), nr 1171 s. 362–363; B. PAN w Kr.: rkp. 360 nr 219, rkp. 5751, 6188; B. Ukraińskiej Akad. Nauk we Lw.: Fond Sapiehów, Arch. Sapiehów, XII 67; Gosudarstvennaja biblioteka im. M. Saltykova-Ščedrina w Pet.: Pol. F IV 276, Avtografy Dubrovskogo nr 124 k. 236–237, nr 127 k. 153–154, nr 150 k. 73–75v.; Lietuvos centrinis valstybinis istorijos archyvas w Wil.: SA 3439, SA 3720, SA 4621 k. 260–260v.; Nacianal’nyj archiy Respubliki Belarus’ w Mińsku: Fond 1705, opiś 1, d. 110, k. 1357; Rossyjskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: Fond 389 (Metryka Lit.) nr 119 k. 944v., nr 123 k. 520v.–521, nr 128 k. 4l4v., nr 130 k. 21–21v., 207–207v., 326v.–326av., nr 132 k. 828–829, nr 153 k. 309, nr 136 k. 117v.–118, 206–207, nr 142 s. 497, nr 376 akt 448; Vilniaus universiteto Mokslinės bibliotekos rankraštynas w Wil.: Fondas 4, A–109 nr 38221, Fondas 7, nr. 3/5957 k. 345, 379–380, nr 23/13900 k. 308–311, 314–315, 583, nr 25/13902 k. 92–93v., nr 27/13904 k. 165–166v., nr 165 rkp. 30/13907, k. 15–55v., 42, 44–45v., 171–174v.
Andrzej Rachuba