Piątkowska Konstantyna Ignacja, zamężna Kuczborska, krypt. Ign. Piąt. (1866–1941), pisarka, zbieraczka materiałów etnograficznych, działaczka regionalna. Ur. 29 VI w Smardzewie w Sieradzkiem, w rodzinie ziemiańskiej, była córką Ignacego i Józefy z Białobrzeskich. Uczyła się w domu pod kierunkiem ojca wykształconego w Paryżu i Wiedniu, a po jego śmierci w r. 1879 – guwernantek. W r. 1888 poślubiła pod presją rodziny ziemianina z Poznańskiego Władysława Kuczborskiego. Dzieje rodziny, własnej młodości i nieudanego małżeństwa zawarła w opowiadaniach, m. in. Egoistka („Ziarno” 1904 nr 36) i Swaty Dwernickiego (Sieradz 1919). Jako pisarka używała nazwiska panieńskiego. Przez kilkanaście lat P. prowadziła w Smardzewie i okolicy tajne nauczanie i akcję pogadanek dla ludu. Kierowała wiejskim amatorskim kółkiem teatralnym. Współpracowała z Polskim Tow. Krajoznawczym. Wygłaszała w Kaliszu, Sieradzu i Piotrkowie cieszące się powodzeniem odczyty, głównie na tematy etnograficzne. Dorobek będący wynikiem etnograficznych zainteresowań P-iej z l. 1885–1914, liczący przeszło czterdzieści pozycji bibliograficznych, obejmuje rozprawy, artykuły i przyczynki o kulturze ludowej okolic Kalisza, Sieradza i Łasku, rozrzucone w kilkunastu czasopismach, głównie w „Kaliszaninie”, „Gazecie Kaliskiej”, „Wiśle”, „Ziemi” i „Ludzie”. Opisywała m. in. zwyczaje i obrzędy rodzinne i doroczne, wierzenia, stroje. Dostarczała Janowi Karłowiczowi materiałów do „Słownika gwar polskich”. Zapisywała pieśni, baśnie, przypowieści, gry, zabawy i tańce. Zebrane przez nią materiały wykorzystał Oskar Kolberg w tomie poświęconym Kaliskiemu.
W r. 1920 P. przeniosła się do męża do Rawicza; prowadziła tam akcję oświatową, organizowała kursy języka polskiego, redagowała „Orędownik Rawicki”. W r. 1923 wróciła do Smardzewa. Znajdowała się wówczas w trudnej sytuacji materialnej, mąż zrujnował ją majątkowo. Poświęciła się działalności społecznej i pracy pisarskiej. Wygłaszała odczyty (m. in. w Narodowej Organizacji Kobiet), należała do grona inicjatorów i założycieli Muzeum Ziemi Sieradzkiej (otwartego w grudniu 1937), do którego przekazała eksponaty z czasów powstania styczniowego i wojen napoleońskich. Wstąpiła do Tow. Literatów i Dziennikarzy Polskich w Łodzi. W l. 1933–9 otrzymywała z Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego stałą zapomogę z tytułu działalności oświatowej w okresie zaborów. W r. 1931 zorganizowano w Sieradzu uroczystości jubileuszowe ku czci P-iej «pieśniarki Ziemi Sieradzkiej».
Jako pisarka była P. niezwykle płodna. Jej spuścizna literacka obejmuje kilkaset wierszy, ok. siedemdziesięciu opowiadań i obrazków, dziesięciu powieści, trzydziestu obrazków i monologów scenicznych, bajki i opowiadania dla dzieci oraz kilkaset artykułów publicystycznych. Swoje utwory drukowała w kilkudziesięciu pismach lokalnych i ogólnopolskich (sieradzkich, kaliskich, piotrkowskich, łódzkich, lwowskich, wielkopolskich, warszawskich), a nawet polonijnych („Dziennik Chicagoski”), jedynie nieliczne ukazały się w osobnych wydaniach. W wierszach P-iej, o tematyce patriotycznej, refleksyjnej, miłosnej i krajobrazowej, zaznaczyła się młodopolska maniera stylistyczna. Obrazki sceniczne przeznaczone były dla teatrów amatorskich i służyły przede wszystkim popularyzowaniu kultury ludowej Sieradzkiego. Obrazki te były często grywane i spotykały się z przychylnymi recenzjami prasowymi. Do bardziej znanych należały Wesele Basi (Sieradz 1919), Wiejskie zaloty (P. 1928), Dożynki sieradzkie (Lw. ok. 1936). Nowele i powieści P-iej dotyczyły głównie problematyki obyczajowej sfer ziemiańskich, najczęściej poruszały wątki zawiedzionej miłości, tęsknoty i samotności, np. Dla konwenansu („Kaliszanin” 1889 nr 58), Fantazja („Kaliszanin” 1890 nr 10), Poświęcenie (Ł. 1919), Fiołki (Sieradz 1921). Pierwszy zbiorek P-iej przeznaczony dla dzieci Z krainy baśni (W. 1905) spotkał się z negatywną oceną Aurelego Drogoszewskiego („Książka” 1906 nr 10). Natomiast powodzeniem cieszyły się opowiadania z tomów Kryształowa Frania (W. 1930), Morusek i Inka (W. 1931). Jako publicystka pisała P. o sprawach kultury, oświaty, samokształcenia, społecznych, opowiadała się za emancypacją kobiet, głosiła potrzebę wychowania fizycznego młodzieży, dużo uwagi poświęcała ochronie zwierząt.
P. zmarła 18 VI 1941 w Smardzewie. W setną rocznicę jej urodzin Łódzki Oddział Polskiego Tow. Ludoznawczego i Muzeum w Sieradzu zorganizowały w Sieradzu pamiątkową sesję. Jej spuścizna rękopiśmienna znajduje się w Muzeum Okręgowym w Sieradzu oraz w posiadaniu siostrzeńca Eryka Zielińskiego.
Fot. w: Upominek, Książka zbiorowa na cześć E. Orzeszkowej, Kr. 1893 s. 470; – Bibliogr. dramatu pol., II; Gawelek, Bibliogr. ludoznawstwa; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Słown. folkloru pol., (fot.); – [Cierniak J.] J. C., Książki ciekawe, „Teatr Lud.” 1928 nr 7; Dzieje Kalisza, P. 1977; Gicger T., Gdy nic ziemskiego po mnie nie zostanie, w: tenże, Zaczęło się od legendy, Ł. 1968 s. 168–78; Krawczyk V., Ignacja Piątkowska, w: Sieradzki folklor i sztuka ludowa, Sieradz 1978 (bibliogr.); Moszyński K., Nieco uwag krytycznych, „Lud Słowiański” T. 2: 1931 s. 259–64; Neymanowa Z., Ignacja Piątkowska, „Literatura Lud.” 1962 nr 1–2 s. 19–25 (bibliogr., fot.); – B. Inst. Filol. Pol. Uniw. Łódz.: Brodowska K., Ignacja Piątkowska, (praca magisterska); IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna; Muz. Okręgowe w Sieradzu: Teczki nr 55–76 (bibliogr., fot., listy, rękopisy, wycinki prasowe).
Barbara Wysocka