INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Krystyn  

 
 
ok. 985 - 1003-11-11
Biogram został opublikowany w 1970 r. w XV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Krystyn (ok. 985–1003), Polak, benedyktyn-eremita, święty. Imię jego może znaczyło po prostu, że należy do ochrzczonych (Cristinus-Cristianus). Jako młody chłopak (pacholę, «puer») znalazł się na służbie u benedyktynów-eremitów, którzy z początkiem 1002 r. przybyli na zaproszenie Bolesława Chrobrego do Polski z pustelni św. Romualda w Pereum koło Rawenny i osiedli, jak przyjmuje większość historyków, pod Międrzyrzeczem, na prawym brzegu Obry, dopływu Warty, opodal wsi noszącej nazwę Wojciechowo («villa S. Adalberti»), a nie w Kazimierzu koło Konina lub pod Szamotułami, jak sądzą inni. Przewodził im Włoch Benedykt («dowódca Bożej kohorty»), szybko zaś dołączyli się do nich miejscowi Polacy, znani pod imionami Izaaka i Mateusza. W klasztorku-eremie, wzniesionym z drzewa pośród lasu, K. był kucharzem, zapewne bratem-laikiem. Podczas napadu rabunkowego na klasztor w nocy z 10 na 11 XI 1003 r. (noc ta zaczęła się «w świętą wigilię szczodrobliwego i łaskawego Marcina», „Piśmiennictwo…”, s. 209–10) zostali zamordowani Benedykt (zob.), Jan, Izaak (zob.) i Mateusz. Ostatnią ofiarą napadu stał się K., który, mieszkając oddzielnie i nie wiedząc o śmierci zakonników, wzywał ich głośno, a równocześnie, jedyny, próbował obrony klasztoru przy pomocy kawałka drewna, jaki miał pod ręką. Biskup poznański Unger pogrzebał ciało K-a początkowo (12 XI) oddzielnie od zakonników, poza kościołem klasztornym. Podczas powtórnego uroczystego pogrzebu pochowano K-a razem z czterema zakonnikami («przyłączony do czterech bezbożnie pomordowanych świętych jako piąty zabity», „Piśmiennictwo…”, s. 218).

K. występuje zawsze jako jeden z «Pięciu Braci Męczenników» w miarę, jak rozwijał się ich kult w Polsce (na uwagę zasługuje częstość występowania imienia Krystyn), we Włoszech (Ascoli), w diecezji Zagrzeb, w Niemczech, a zwłaszcza w Czechach. Po uwięzieniu w r. 1038 trumien ze zwłokami «Pięciu Braci» przez księcia czeskiego Brzetysława relikwie złożono pierwotnie w Ołomuńcu, a potem w kościele Św. Wita w Pradze, K. zaś został współpatronem katedry w Ołomuńcu. Nieco późniejszym ośrodkiem kultu «Pięciu Braci» stał się w Polsce klasztor w Kazimierzu koło Konina (zapewne założony przez Kazimierza Odnowiciela). Z zakonów kult ów podtrzymywali kameduli, częściowo także benedyktyni. Kościół rzymskokatolicki nazywa Pięciu Braci oficjalnie świętymi, choć w okresie po ich śmierci nie przeprowadzano kanonizacji. Najdawniejsza wiadomość o uroczystości ku ich czci, 10 XI, znajduje się w Kodeksie Gertrudy z XI w. W r. 1966 przekazano kościołowi w Międzyrzeczu ich relikwie.

 

Włodarski B., Chronologia polska, W. 1957 s. 206; – Baran C., W sprawie daty dziennej męczeństwa Pięciu Braci Eremitów w roku 1003, w: Wieki średnie, W. 1962 s. 95–8 (błędnie podana data dzienna); Górski K., Dzieje życia wewnętrznego w Polsce, w: Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, L. 1969 I 324; Kłoczowski J., Eremityzm na ziemiach Słowiańszczyzny Zachodniej w X–XI w., „Spraw. KUL” T. 13: 1962 s. 96–100; Lassus L. A., Saints Pierre Damian et Bruno de Querfurt. Textes primitifs camaldules, Namur 1962 s. 131–4; Mitkowski J., Święty Wojciech a jego bezpośredni następcy w męczeństwie, w: Święty Wojciech 997–1947, Gniezno 1947 s. 117–30, 326–31; Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, P. 1959–64 I–II; Podlacha A., Sittler E., Der Domschatz in Prag, Prag 1903 s. 71–3, 83; Schenk W., Z dziejów liturgii w Polsce, w: Księga tysiąclecia, j. w. s. 182–3; Semkowicz W., Rocznik świętokrzyski dawny, Kr. 1910; Urban W., Akcja misyjna kościoła katolickiego w Polsce, w: Księga tysiąclecia, j. w. s. 593; Wojciechowski T., Szkice historyczne jedenastego wieku, Wyd. 3., W. 1950; Zakrzewski S., Bolesław Chroby Wielki, Lw. 1925 s. 214–8, 221–5; – Mon. Pol. Hist., II 773, 777, 793, 829, 873, 882, V 875, 878, VI 382–428 (Brunonis Vita quinque fratrum); Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, W. 1966 (tłumaczenie: Żywot pięciu braci męczenników); Zimmermann, Calendarium Benedictinum, Metten 1937 III 294.

Józef Mitkowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jan

ok. 940 - 1003-11-11 święty
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wojciech Sławnikowic

około 956 - 0997-04-23
święty
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.