Sułowski Krzysztof Marcin h. Strzemię (zm. 1644), kasztelan żarnowski, wojewoda rawski.
Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej, posiadającej Skołyszyn w ziemi bieckiej, wywodzącej się od Tomasza Sułowskiego, brata opata tynieckiego Jana (zob.). Był synem Krzysztofa, od r. 1585 tenutariusza Pabianic, bratem opata tynieckiego Stanisława (zob.), Piotra i Jana, dzierżawcy Zagórzan, Brzeska, Bączala i Chojnik. Wg Waleriana Nekandy Trepki był wnukiem chłopa z Kłodawy (pow. łęczycki), synem szewca z Dłutowa (pow. piotrkowski). Pisał się ze Skołyszyna.
W czasie rokoszu Mikołaja Zebrzydowskiego (1606–7) S., podobnie jak jego brat Stanisław, zajął przychylne stanowisko wobec króla Zygmunta III, gdyż trzymane przez S-ego dobra pabianickie zostały wówczas najechane przez oddziały skonfederowanej szlachty; w związku ze zniszczeniami uzyskał w r. 1607 zmniejszenie czynszu dzierżawnego o 400 złp. Być może uczestniczył w obradach sejmu warszawskiego 1625 r. jako poseł rawski. Dn. 29 V 1626, dzięki wstawiennictwu brata Stanisława, otrzymał nominację na kaszt. żarnowską. Jako kasztelan uczestniczył w sejmach w l. 1627, 1629 (oba sejmy), 1631, 1633, 1634, 1635 (oba sejmy) i 1637 (sejm zwycz.); na sejmy przybywał zazwyczaj po wotach senatorskich. W l. 1627, 1629, 1635, 1641 i 1642 obierano go deputatem do kwarty w Małopolsce. W r. 1632 wziął udział w elekcji Władysława IV (z woj. sandomierskiego). W r. 1633 podpisał konfirmację generalną praw. Dn. 19 III 1635 uczestniczył w naradzie senatorów w sprawie małżeństwa króla Władysława IV z Elżbietą, córką palatyna Renu Fryderyka; nie chcąc narazić się królowi ani niechętnym małżeństwu z kalwinistką senatorom, «mówił chwiejnie, na obie strony, plotąc to i owo» (A. S. Radziwiłł). Również 4 XII t.r., w czasie kolejnych obrad senatu nad sprawą małżeństwa królewskiego, nie poparł propozycji małżeństwa z Elżbietą ani z niewymienioną z nazwiską Polką, przewidując poślubienie przez Władysława IV cudzoziemskiej księżniczki wyznania katolickiego. Dn. 13 II 1637 po raz kolejny uczestniczył w rozmowach na temat królewskiego małżeństwa. T.r. pełnił funkcję marszałka dworu królewicza Jana Kazimierza i 14 IX wręczył w jego imieniu królowej Cecylii Renacie «diamentowy podarek». Dn. 29 XI 1642 został mianowany woj. rawskim.
W l. 1603–34 dzierżawił S. dobra pabianickie; ukończył w tym czasie budowę kościoła szpitalnego p. wezw. Świętego Krzyża w Pabianicach i zapewne był darczyńcą, a może również założycielem powstałego przy tym kościele w r. 1616 bractwa literackiego (śpiewaczego) św. Anny. Był obecny przy poświęceniu kamienia węgielnego kościoła paraf. p. wezw. św. Stanisława w Rzgowie, jego staraniem został wybudowany kościół paraf. w Kurowicach. Dzięki wpływom brata, Stanisława, na mocy umowy z 20 VI 1614 otrzymał w dzierżawę na sześć lat wsie Książnice Wielkie i Małe oraz Modrzany w pow. wiślickim; od 27 VI 1616 trzymał również Siedliska i Luboszową (pow. biecki). Dzięki małżeństwu wszedł w posiadanie wsi Sierzchowy (pow. rawski). Już jako woj. rawski posiadał wieś Chotyże (pow. radomski), którą następnie przekazał woj. lubelskiemu Mikołajowi Oleśnickiemu. W świetle rejestru budynków krakowskich z r. 1632 był S. właścicielem części kamienicy przy ul. św. Anny nr 3. S. zmarł w r. 1644.
W małżeństwie zawartym w r. 1610 z Dorotą z Gostomskich z Leżenic (zm. przed czerwcem 1646), córką kaszt. rawskiego Jana, wnuczką Anzelma (zob.), miał S. córki: Annę (1610–1613), Zofię (zm. 1638), żonę kaszt. wiślickiego Zbigniewa Oleśnickiego, oraz synów Tobiasza, Jana i Adama, dzierżawcę dóbr pabianickich w l. 1646–9. W r. 1635 jeden z synów S-ego stanął na czele pabianickich chłopów, którzy wystąpili przeciw dokonującemu grabieży oddziałowi porucznika Wilhelma Samuela z pułku Jakuba Weyhera, koncentrującemu się przed spodziewaną wojną ze Szwecją, i zdołali go rozproszyć. Wg Nekandy Trepki jeden z synów S-ego został zabity w Krakowie ok. r. 1636.
Boniecki, III 101, VI 347; Elektorowie; Liber chamorum, I 527–8, II 186; Niesiecki, IV 245, VIII 567; Paprocki; Urzędnicy, IV/3; Żychliński, III 116, 338, XVII 231; – Adamek R., Wieś, folwark i kościół dłutowski w dobrach Pabianice w XVI–XVIII w., „Pabianiciana” 1993 nr 3 s. 47; Baruch M., Pabianice, Rzgów i wsie okoliczne. Monografia historyczna dawnych dóbr kapituły krakowskiej w Sieradzkiem i Łęczyckiem, W. 1903 s. 62; tenże, Pabianice, Rzgów i wsie okoliczne. Studia i szkice historyczne z dziejów dawnej włości kapituły krakowskiej w Sieradzkiem i Łęczyckiem, Pabianice 1903; Diecezja łódzka. Struktura terytorialno-administracyjna i duchowieństwo, Red. J. Witkowski, Ł. 1973 s. 306–7; Filipczak-Kocur A., Sejm zwyczajny z roku 1629, W.-Wr. 1979 s. 104; Hołdys S., Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy, „Acta Univ. Wratislaviensis” 1991, S. Hist., z. 100 s. 195; Katalog zabytków sztuki w Pol., II; Kepler M., Pabianice, Ł. 1967 s. 8–9; Paradowski P., W obliczu „nagłych potrzeb” Rzeczypospolitej. Sejmy ekstraordynaryjne za panowania Władysława IV Wazy, Tor. 2005; Pielas J., Oleśniccy herbu Dębno w XVI–XVII wieku. Studium z dziejów zamożnej szlachty doby nowożytnej, Kielce 2007; Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 28–32, 88; tenże, Senatorowie Rzeczypospolitej na sejmach 1629–32, „Zesz. Nauk. Wyższej Szkoły Pedagog. w Opolu”, S. Hist., 1979 z. 16 s. 45–6; Urban W., Umiejętność pisania na Lubelszczyźnie w XVII wieku, w: Problemy historii i archiwistyki, Red. T. Mencel, L. 1986 s. 58 (dot. żony S-a); – Corpus Inscriptionum Pol., III; Radziwiłł, Pamiętnik, I–II; Rejestry gospód w Krakowie z lat 1632 i 1649 ze zbiorów Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie i Biblioteki Jagiellońskiej, Wyd. K. Follprecht, Kr. 2005 s. 54; Sobieski J., Diariusz sejmu koronacyjnego w Krakowie w 1633 roku, Oprac. W. Kaczorowski, Opole 2008 s. 109; Teki Dworzaczka. CD-ROM, Kórnik–P. 1997; Vol. leg., III 553, 623, 782, 895, IV 33, 50; Źródła dziej., XIV 116; – AGAD: Metryka Kor., t. 173 k. 340v–2, t. 187 k. 212–13, Księgi grodzkie sieradzkie. Relacje, t. 21 k. 261–3; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Crac. Inscr., t. 191 s. 436–8; AP w Ł.: Księga ławniczo-radziecka m. Pabianic 1609–55, k. 11v, 240v, Księga radziecka m. Pabianic 1609–31, k. 214, 235v, 243; Arch. Kapit. Katedralnej w Kr.: Kontrakty, dzierżawy dóbr Pabianic, t. 74 s. 1–11, 17–32, 37–52, 55–66, 85, rkp. KR 67 s. 131; B. Jag.: rkp. 5280 k. 19v–20v, rkp. 6209 k. 247v–9, 270v–1, 276.
Szymon Kazusek