Świątecki Krzysztof Michał (ok. 1667 — 1727), kanonik kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie, proboszcz w Tenczynku i Więcławicach.
Ur. zapewne przed 19 X 1667 w Stopnicy w woj. sandomierskim w rodzinie żydowskiej, był synem Abrahama, zwanego Wargatym, i Racheli. Być może to właśnie dwunastoletni Ś. został ochrzczony 19 X 1679 w stopnickim kościele Reformatów przez miejscowego proboszcza (prepozyta parafii) Krzysztofa Dębickiego (od r. 1677 kanonika sandomierskiego), po którym zapewne otrzymał imię.
Ś. uczył się w szkołach jezuickich; kurs sztuk wyzwolonych ukończył w kolegium w Sandomierzu, a kursy filozofii i teologii moralnej w kolegium w Kaliszu w r. 1696. Dn. 8 VIII 1694 uzyskał od kapit. krakowskiej 300 złp. zapomogi z ustanowionej dla konwertytów fundacji bp. Jakuba Zadzika. Zapewne przeznaczył ją na opłaty związane z uzyskaniem papieskiej dyspensy, koniecznej w przypadku konwertyty starającego się o wejście do stanu duchownego. Dn. 17 XII t.r. przyjął niższe święcenia, 16 X 1696 otrzymał dyspensę, a 1 VI 1697 święcenia prezbiteratu. Prawdopodobnie dzięki protekcji Dębickiego dostał 12 III 1697 prebendę w parafii stopnickiej; miał także altarię św. Katarzyny w katedrze na Wawelu, był też wikarym w Morawicy. Zarekomendowany przez Zofię Opalińską, żonę star. nowokorczyńskiego Łukasza Opalińskiego, oraz przez ustępującego proboszcza Piotra Tarłę, otrzymał Ś. od Opalińskiego jako kolatora probostwo w Tenczynku i objął je 8 XII 1699. Przed r. 1705 krótko administrował parafią w Czernichowie; od r. 1705 procesował się z tamtejszym proboszczem Józefem Moniczewskim, który oskarżał go o pobicie i szkody poczynione w parafii. Ś. z tego powodu został nawet na krótko ekskomunikowany, ale ostatecznie sprawa zakończyła się ugodą w maju 1711.
Podczas epidemii dżumy, która dotarła do Tenczynka w r. 1710, Ś. udzielał sakramentów chorym oraz egzekwował izolowanie osób zarażonych i podejrzanych o nosicielstwo od osób zdrowych. W lipcu t.r. udzielił schronienia na plebanii w Tenczynku rajcy krakowskiemu Mikołajowi Królikowi i jego rodzinie, uciekającym z Krakowa przed zarazą. Gdy jednak okazało się, że goście przywlekli chorobę, Ś. zastosował nadzwyczajne środki, by nie dopuścić do jej rozprzestrzeniania. Zorganizował polowe nabożeństwa niedzielne, a uzyskawszy 6 VIII zezwolenie od bp. sufragana krakowskiego Michała Szembeka, wybudował na gruntach plebańskich kapliczkę na wzgórzu, otwartą na trzy strony, aby parafianie, rozmieszczeni na okolicznych polach, mogli widzieć celebransa. Zadbał też o właściwy pochówek ofiar zarazy, przy czym wszystkie czynności związane z pogrzebem musiał wykonywać osobiście, gdyż opuściła go służba. Zapewnił też opiekę duszpasterską w parafii Regulice, gdy zachorował tamtejszy proboszcz.
W l. 1713—19 piastował Ś. kanonię p. wezw. Zwiastowania NMP i św. św. Piotra i Pawła w (niezachowanej) kolegiacie Wszystkich Świętych w Krakowie, a 26 X 1714 otrzymał w tej kolegiacie kanonię p. wezw. Bożego Ciała. Na wniosek kolatora parafii w Więcławicach, jezuity Jana Juszkiewicza, rektora domu probacji św. Macieja w Krakowie, z którym była związana ta parafia, Ś. otrzymał to probostwo i 4 XII 1715 został na nie uroczyście wprowadzony; w ceremonii uczestniczył m.in. bp Szembek. Ś-emu pozwolono zatrzymać piastowaną dotąd prebendę stopnicką. W r. 1716 uzyskał doktorat obojga praw na Uniw. Krak. pod kierunkiem prof. Marcina Węgrzynowicza, kanonika krakowskiego; promocja doktorska odbyła się 11 XII t.r., a uczcił ją panegirykiem „Ius ad laureati diadema…” (Cracoviae 1716) profesor Uniw. Krak. Franciszek Pluciński (Plucieński), który dedykował też Ś-emu, jako wykonawcy testamentu, utwór poświęcony pamięci zmarłego w r. 1717 Węgrzynowicza pt. „Leo virtutis sapientiae…” (Cracoviae 1717). Dn. 16 VI 1716 został Ś. mianowany dziekanem w Nowej Górze, a 25 I 1719 otrzymał tytuł protonotariusza apostolskiego. Przewodnicząc kongregacjom dekanalnym, zajmował się m.in. rozłożeniem wśród duchowieństwa obciążeń podatkowych na wojsko; na początku l. dwudziestych został postawiony przed sądem biskupim przez niezadowolonych z tych ustaleń mansjonarzy olkuskich i plebana z Przegini. Jako pleban w Tenczynku i Więcławicach prowadził ciągnące się latami spory o grunty plebańskie i dziesięciny, m.in. z administratorem dóbr tenczyńskich Piotrem Morzyckim, natomiast jako kanonik procesował się z magistratem krakowskim o egzekwowanie zwolnienia od stacji wojskowych i podatków kamienicy, będącej jedynym uposażeniem kanonii p. wezw. Bożego Ciała.
Już w r. 1716 starał się Ś. o realizację ślubu złożonego podczas epidemii, wybudowanie przy kościele w Tenczynku murowanej kaplicy Przemienienia Pańskiego. Na ten cel zbierał fundusze; uzyskał też wsparcie finansowe kolatorki Elżbiety Sieniawskiej. W dzień Przemienienia Pańskiego (6 VIII) organizował coroczne święto parafii; odbywający się wtedy odpust gromadził tłumy. Z Rzymu sprowadził obraz przedstawiający Przemienienie Pańskie i w r. 1723 wniósł go do tenczyńskiego kościoła; wkrótce potem obraz zyskał opinię cudownego. Ś. był sumiennym kapłanem i gorliwym spowiednikiem (głuchoniemych spowiadał na migi); zwalczał zabobony. Przed r. 1725 został dziekanem w Proszowicach. W księgach parafialnych w Tenczynku pozostawił zapiski o charakterze pamiętnikarskim. Dn. 22 I 1727 w Więcławicach spisał Ś. testament; zebrane fundusze przeznaczył na budowę w Tenczynku kaplicy Przemienienia Pańskiego. Zmarł w Tenczynku i 30 I 1727 został pochowany pod posadzką prezbiterium tamtejszego kościoła, przed głównym ołtarzem. Z funduszy Ś-ego wybudowano w l. 1728—36 murowane prezbiterium, zakrystię i kaplicę Przemienienia Pańskiego. W r. 1899, w dwusetną rocznicę wprowadzenia Ś-ego na probostwo w Tenczynku, miejscowy proboszcz Wincenty Smoczyński, ufundował upamiętniającą go tablicę.
Estreicher; Szczepaniak J., Katalog duchowieństwa diecezjalnego zestawiony na podstawie krakowskich ksiąg święceń (1646—1789), Kr. 2008 III; tenże, Spis prałatów i kanoników kapituły katedralnej oraz kapituł kolegiackich diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kr. 2008; tenże, Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kr. 2008: — Gierowski J. A., The Correspondence of Polish Jews in the Early 18th Century, w: Studies in the History of the Jews in Old Poland in honour of Jacob Goldberg, Ed. A. Teller, „Scripta Hierosolymitana” (Jerusalem) Vol. 39: 1998 s. 60—1; Kaźmierczyk A., Rodziłem się Żydem. Konwersje Żydów w Rzeczypospolitej XVII—XVIII wieku, Kr. 2015; Kracik J., Duszpasterstwo parafialne w dekanacie Nowa Góra w pierwszej połowie XVIII wieku, „Rozpr. Wydz. Teolog.-Kanonicznego KUL”, Studia Kościelnohist., T. 2: 1977; tenże, Prawie wielebni, Kr. 2011 s. 144; tenże, Staropolskie postawy wobec zarazy, Kr. 2012 s. 171—8; Smoczyński W., Kartka z dziejów Tęczyna, Kr. 1888 s. 16, 27—40, 47—88, 91—101; Wiślicz T., Duchowieństwo parafialne a religia ludowa na wsi polskiej XVII—XVIII wieku, w: Przestrzeń religijna Europy Środkowo-Wschodniej w średniowieczu, W. 2010 s. 262—5; tenże, Religijność wiejska w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Problemy i trzy przybliżenia, „Barok” T. 11: 2004 z. 2 s. 102—7; Ziemierski M., Testament rajcy krakowskiego Mikołaja Królika (1628—1711) — źródło do dziejów kilku rodzin mieszczan krakowskich w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku oraz położenia różnowierców w Rzeczypospolitej, „Biul. B. Jag.” T. 59: 2009 s. 11; — Acta Nuntiaturae Polonae, Ed. A. Kęder, Cracoviae 2004 XXXVII cz. 1; Kowalski W., Stopnicki rejestr konwertytów XVII—XIX w., „Nasza Przeszłość” T. 76: 1991 s. 238; — Arch. Kapit. Katedralnej w Kr.: Acta actorum, rkp. 17 s. 292; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta Administratorialia, rkp. 18 s. 324—5, rkp. 21 s. 158—60, rkp. 22 s. 35—6, rkp. 24 s. 34—5, 44—7, Acta [Congregationum] Decanatus Novi Montis 1634—1757, s. 115, 126, 154—60, 169, 173, 199—201, 219, 245, 257, 288, 382, Acta Episc., rkp. 76 k. 119—20, 128—8v, 134v—5, 147—9, 211v—12, rkp. 77 k. 905—7v, rkp. 79 k. 331, Acta Offic., rkp. 164 s. 102, rkp. 165 s. 393—7, 963—4, 972—1031, 1177—8, 1474, rkp. 166 s. 119, 246—8, 398—410, 565—6, 1358—9, rkp. 167 s. 88—90, 193—4, 260, 700, 1744—75, rkp. 168 s. 140—1, 620—2, 747—8, 757—9, Libri Ordinatorum, rkp. 5 k. 319, rkp. 6 s. 60, 64, 66, Protocollum Actorum Consistorii Gen. Cracoviensis, rkp. 1701 s. 240, rkp. 1716—1719 s. 31—2, 370; Arch. Narod. w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Crac., rkp. 361a k. 251v—2, Castr. Crac. Relationes, rkp. 130 s. 1334—7; Arch. Rom. S. I.: Polonia. Historia 1714—27 (Pol. 58) (kopie w B. Akad. Ignatianum w Kr.), k. 25v, 246; B. Czart.: dok. perg. 1138, rkp. 2738 s. 421—4, rkp. 5897 nr 26423, 26447, 26453, 26480, 26482, 26483, 26512, 26531, 26579, 26597, 26598, 26600, 26604, 26606, 26608, 26613, 26641, 26648, 26650, 26652, 26654, 26656, rkp. 5956 nr 40706—40717 (listy Ś-ego); B. Jag.: rkp. 206 k. 128—9; Parafia rzymskokatol. w Tenczynku: Liber baptisatorum 1697—1797, s. 11, 22, 29, 31, 36—8, 42, 49, 53—4, 66, 75, 83, 88, 90, 187—8, Liber copulatorum 1700—97, s. 505, 507, 509, 517, Liber defunctorum (mortuorum) 1699—1797, s. 1—2, 4—5, 7—52, 56—73, 77—81, 92—6, 103—5; Parafia rzymskokatol. w Więcławicach: Liber baptisatorum 1710—27, s. 55—7, 62—6, 68—70, 72—3, 75, 78, 80—2, 84, 88, 91, 95, 98—9, 101—22, 124—8; Parafia rzymskokatol. p. wezw. Wszystkich Świętych w Kr.: Compendium fundationum in ecclesia..., s. 18, 39; — Mater. Red. PSB: Wydruk ze stron www.parafiatenczynek.pl; — Informacje Krzysztofa Zamorskiego z Kr.
Maciej Ziemierski