Rudomina Dusiacki Krzysztof h. Trąby (zm. 1655), marszałek brasławski, kolejno kasztelan połocki, wojewoda miński. Był najmłodszym synem wojskiego brasławskiego Jana (zob.) i Szczęsnej z Tołoczków, bratem Jana (zob.), i Piotra (zob.).
Po ukończeniu nauki w szkołach krajowych, prawdopodobnie w Akademii Wileńskiej, R. wyjechał na studia zagraniczne. Dn. 12 VII 1615 wpisał się do metryki uniwersytetu w Marburgu. Dalsze szczegóły tej podróży nie są znane. W początkach swej służby publicznej był R. – wg herbarzy – żołnierzem w Inflantach. Jako towarzysz hetmańskiej chorągwi husarskiej Jana Karola Chodkiewicza uczestniczył w wyprawie 1621 r. pod Chocim. W trakcie oblężenia obozu przez Turków brał udział dn. 7 IX t.r. w szarży husarii na spahisów, podczas której «szwank dzidą w nogę otrzymał». W wyniku działu ojcowizny przeprowadzonego dn. 6 V 1622 na jego część przypadły dobra Krewny (pow. wiłkomierski) oraz pół kamienicy przy rynku wileńskim dziedziczonej razem z bratem Janem. W r.n. po raz drugi wyjechał za granicę, tym razem do Włoch. Wspólnie z Łukaszem i Gabrielem Szemiotami wpisał się 29 V 1623 do ksiąg nacji polskiej uniw. padewskiego.
Możliwe, że R. brał udział w początkowej fazie wojny ze Szwedami w Inflantach w l. 1625–9. W r. 1627 był posłem na sejm z pow. wiłkomierskiego. Dn. 11 III 1630 otrzymał przywilej na urząd marszałka brasławskiego po śmierci Jerzego Samsona Podbereskiego. Uczestniczył także w sejmie elekcyjnym 1632 r. i jako przedstawiciel pow. brasławskiego podpisał dn. 13 XI t.r. elekcję Władysława IV Wazy. Podczas wojny smoleńskiej 1632–4 będąc marszałkiem nadgranicznego powiatu «przy pospolitym ruszeniu bronił kraju ale i chorągiew kozacką i pieszą swym sumptem wystawił». Zapewne za udział w tej wojnie został nagrodzony potem przez Władysława IV. Jakieś drobne nadania otrzymał R. już w marcu 1635. Dn. 20 X 1636 został wwiedziony do dóbr lennych Krewny, zwanych również Pokrewnie, w pow. wiłkomierskim, scedowanych nań za zgodą króla przez Tomaszewiczów. Nosił wówczas tytuł dworzanina królewskiego. Z kolei dn. 4 XI t.r. Walter Korff cedował mu tytularne star. zygwolskie w Inflantach. W r.n. po cesji poprzedniego posesora otrzymał trzy folwarki koło Dyneburga, mianowicie Dudziniszki, Purtowszczyznę i Budnikowszczyznę, które po zgodzie królewskiej z dn. 25 II 1642 cedował Jerzemu Fityngowi. W końcu 1636 r. został R. wyznaczony przez króla jednym z rewizorów wysłanych w celu określenia powinności poddanych w star. uciańskim. W l. 1639 i 1644 był deputatem pow. brasławskiego do Trybunału Lit. Podczas sprawowania po raz drugi funkcji deputackiej zastępował nieobecnego marszałka trybunalskiego, kaszt. trockiego Andrzeja Stanisława Sapiehę.
Dn. 2 III 1645 otrzymał R. przywilej na kaszt. połocką. We wrześniu 1646 sprawował funkcję komisarza królewskiego do «słuchania liczby» magistratu wileńskiego z dochodów miejskich. Uczestniczył zapewne w końcu t.r. w obradach sejmu, gdyż na mocy konstytucji „Asekuracja zapłaty piechocie dynemburskicj” wspólnie ze swym bratem Piotrem, kaszt. smoleńskim, został komisarzem do obmyślenia sposobu zapłaty żołdu załodze garnizonu w Dyneburgu i jego dowódcy star. rajgrodzkiemu Janowi Berkowi. W początku bezkrólewia po śmierci Władysława IV był R. obecny dn. 23 V 1648 w Wilnie wśród pięciu senatorów lit., którzy w związku z wieściami o powstaniu na Ukrainie oraz z możliwością zagrożenia zewnętrznego uznali za niezbędne przeprowadzenie zaciągów żołnierzy i w celu uzyskania pieniędzy zwołali zjazd główny stanów W. Ks. Lit., tzw. konwokację wileńską. W dalszych wydarzeniach związanych bezpośrednio z bezkrólewiem R. nie uczestniczył, gdyż udał się na północno-wschodnie rubieże Wielkiego Księstwa w celu wytyczenia razem z komisarzami rosyjskimi granicy między Rzpltą a Moskwą na odcinku od Smoleńszczyzny aż po Inflanty. Powołanie wspólnej komisji granicznej było jednym z ustaleń poselstwa do Moskwy kaszt. kijowskiego Adama Kisiela i pisarza lit. Jana Kazimierza Paca, odbytego na przełomie r. 1647/8. Jako główny komisarz ze strony litewskiej R. wraz z sędzią ziemskim połockim Michałem Tyszkiewiczem i wojskim witebskim Bazylim Szapką Chotolskim od 11 VI 1648 oczekiwał na komisarzy rosyjskich w obozie koło Hlisna niedaleko ujścia rzeczki Dźwincy do Dźwiny. Dn. 26 VI t.r. w liście do woj. połockiego i hetmana w. lit. Janusza Kiszki donosił o wybuchu powstania ludności w Moskwie oraz podał przyczyny dotychczasowego niestawienia się wysłanników strony rosyjskiej: «chciał car wziąwszy wiadomość o śmierci pańskiej movere bellum za pobudką Moroza jakiegoś olim inspektora swego». Po pokonaniu początkowych trudności natury proceduralnej i mimo braku pisemnego pełnomocnictwa senatu R. zdołał doprowadzić do podjęcia prac delimitacyjnych przez wspólną komisję, które ostatecznie rozpoczęły się 11 VII i trwały do 3 X 1648. Rezultatem ich było rozgraniczenie włości starostw: wieliskiego, uświackiego, newelskiego, siebieskiego i krasnohorodskiego po stronie litewskiej od posiadłości moskiewskich należących do Wielkich Łuk, Zawołocza, Opoczki i Wyszhoroda. Powodzenie tej komisji w warunkach bezkrólewia uznane zostało przez ówczesnych za duży sukces.
Z powodu fałszywej pogłoski o śmierci R-y kasztelanem połockim mianowany został 27 VIII 1649 Józef Klonowski, lecz wkrótce nominację tę król cofnął «in favorem viventis possesoris». Przez sejm jesienny 1649 r. został R. wyznaczony do grona komisarzy powołanych w celu uporządkowania problemów monetarnych, m. in. związanych z biciem monety i określeniem ceny kruszców. Z kolei z sejmu nadzwycz. 1652 r. wszedł w skład komisji do zapłacenia żołdu wojsku lit. oraz do prowadzenia rokowań z wojskiem w sprawie dalszej jego służby. Ponieważ komisja wojskowa nie odbyła się w wyznaczonym terminie, sejm nadzwycz. 1653 r. obradujący w Brześciu Lit. ponownie powołał R-ę w skład komisji do zapłaty wojsku lit. zaległego żołdu. Nie wiadomo, czy R. uczestniczył w obradach obu tych sejmów. W r. 1653 po raz trzeci był deputatem z pow. brasławskiego do Trybunału Lit., na którym dorywczo pełnił funkcję marszałka, zastępując zapewne nieobecnego star. żmudzkiego Jana Karola Hlebowicza.
W lipcu 1654 został R. mianowany woj. mińskim. Uczestniczył wówczas w toczącej się wojnie z Moskwą i zapewne z tego powodu nie od razu objął nowy urząd. Jeszcze z tytułem kaszt. połockiego znajdował się bowiem przy pospolitym ruszeniu szlachty swego województwa w obozie pod Głębokim. Przyprowadził ze sobą do obozu wystawione na własny koszt oddziały: chorągiew kozacką (150 koni) i 200 piechoty. R. opuścił obóz pod Głębokim przed początkiem sierpnia 1654, zostawiając na czele zgromadzonej szlachty jako regimeutarza swego siostrzeńca, podkomorzego połockiego Piotra Biegańskiego, który w starciu z oddziałem moskiewskim dn. 2 VIII t.r. dostał się do niewoli.
Prócz wspomnianych dóbr Krewny R. miał majętność Widziszki z folwarkami Dudy i Piotrowo (pow. oszmiański) oraz Hubiszki (pow. brasławski). W r. 1628 nabył od Albrychta i Heleny Naruszewiczów Hryszkowszczyznę (Hryczkowszczyznę; pow. brasławski), którą odstąpił bratu Piotrowi, natomiast w r. 1636 Mikołaj i Jan Miedzychowscy sprzedali mu za 8 tys. złp. niewielką majętność Stuburynie Kroszty (pow. wiłkomierski). Po bezpotomnej śmierci w r. 1651 swego bratanka Jana Mikołaja (zob.), R. przejął większość jego dóbr m. in. Komaje i Łuczaj (pow. oszmiański) oraz wspomnianą Hryszkowszczyznę. Mimo przekazania spadkobiercom pokaźnej fortuny sytuacja majątkowa R-y nie była jednak najlepsza, o czym świadczą zaciągane przezeń długi. Już w r. 1644 pożyczył sumę 740 kop gr lit. należącą do kościołów w Szyrwintach i Pobojsku, którą zabezpieczył na Krewnach. W r. 1652 wziął 17 600 złp. od kapitana J.K.M. Wilhelma Korffa, t.r. u tegoż Korffa pożyczył 44 tys. złp. pod zastaw folwarków Sołubiszki, Bejcie i Dogile należących do Krewien, 26 III 1655 pożyczył odeń kolejne 15 590 złp. Podstolemu wendeńskiemu Janowi Aleksandrowi Sieheniowi był R. winien 10 750 złp. Nieuregulowane długi stały się po śmierci R-y przyczyną licznych procesów jego synów z Korffami oraz podstolim brasławskim Jerzym Władysławem Dowmont Siesickim, pretendującym do spadku po Sieheniu.
Jezuici z kolegium wileńskiego dedykowali R-ie polskie wydanie dzieła J. E. Chokiera de Surlet „O odmianie państw i zgubie panujących i o słusznym ratunku…” (Wil. 1652), które przetłumaczył niegdyś z łaciny jego krewny, jezuita Andrzej Rudomina. Na krótko przed śmiercią przebywał R. w Krewnach. Zmarł w r. 1655 po 26 III a przed 7 V.
R. był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z Elżbietą z Tyzenhauzów (zm. 1640), po raz drugi (od ok. r. 1641) z Potencją (Potencjanną) z Białłozorów (zm. po 1671), córką podkomorzego upickiego, zapewne Stanisława (zob.). Z pierwszego małżeństwa miał liczne potomstwo, mianowicie czterech synów: Piotra, star. starodubowskiego (zob.), Bogusława (zm. 1658), poległego pod Werkami, porucznika chorągwi pancernej hetmana polnego lit. W. Gosiewskiego, Krzysztofa (zm. 1666), marszałka brasławskiego, i Zygmunta (zm. ok. 1667), kanonika wileńskiego, oraz dwie córki: Felicjannę, żonę chorążego wiłkomierskiego Eliasza Komorowskiego, i Halszkę, żonę 1. v. kaszt. mścisławskiego Jana Eustachego Kossakowskiego, 2. v. kuchmistrza lit. Hrehorego Kazimierza Podbereskiego. O potomstwie z drugiego małżeństwa brak wiadomości.
Estreicher; Słown. Geogr. (Hryczkowszczyzna); Kojałowicz, Compendium; Niesiecki; Okolski; Uruski; Żychliński; Święcki, Historyczne pamiątki, II 39; Elektorowie; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Hedemann O., Historia powiatu brasławskiego, Wil. 1930; Wisner H., Działalność wojskowa Janusza Radziwiłła 1648–1655, „Roczn. Białostocki” T. 13: 1976 s. 61; – Akty Vil. Archeogr. Kom., X, XI; Arch. nacji pol. w uniw. padewskim, I 69; Borkowski M., Memoriae aeternae magnifici et generosi D. D. Joannis Rudomina Dusiatski, tribuni brasłaviensis..., Vil. [b.r.w. – 1622]; Dubiński P., Zbiór praw i przywilejów miastu stołecznemu W.X.L. Wilnowi nadanych, Wil. 1788 s. 201–10; Grabowski A., Ojczyste spominki w pismach do dziejów dawnej Polski, Kr. 1845 I 111; Istoriko-Juridičeskije Materiały, II 221, III 219–342; Jurewicz J., Głośne echo Trąb Rudominowskich … przy pogrzebie Piotra Rudominy Dusiatskiego..., Vil. 1649; Opis dokumentov Vilenskogo Centr. Archiva drevnich aktovych knig, Vil. 1912 IX kol. 419–20; Rudomina Dusiacki J., Diariusz prawdziwy ekspedycjej Korony Polskiej i Wielkiego Xięstwa Litewsk. przeciw Osmanowi [b.m.w.] 1640; Tjažby litovskich krestjan i žitelej mesteček s upraviteljami imenij, Wyd. K. Jablonskis, Vil. 1959; Vol. leg., IV 91, 289, 377, 402; – AGAD: Arch. Platerów rkp. 8 k. 17, Arch. Potockich z Jabłonny rkp. 144, Arch. Radziwiłłów Dz. II (mater. nieuporządkowane), Dz. V nr 13432, Dz. XI nr 78 s. 30–31, Arch. Roskie rkp. 103 (bez pag.), 600 k. 17, 23, Extranea, IX Polen, szpula 69 vol. 122, szpula 75 (bez pag.), Sumariusz Metryki Lit., VII k. 262, VIII k. 119, 129, 130v., 157v., 213v., 247v., IX k. 29, XIV k. 98v., 174; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów nr 71 (bez pag.), 81 (bez pag.), 1121 (bez pag.); Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 840 (bez pag.); B. Czart.: rkp. 139 k. 252, rkp. 1352 s. 273 (Kojałowicz W., Nomenclator z 1658 r.); B. Narod.: rkp. 8502 k. 17–17v., rkp. 8503, 8504, 8505, 8509 k. 1v., rkp. 8510 k. 14, BOZ rkp. nr 931 k. 128–128v.; CGADA w Moskwie: fond 389, Metryka Lit. Ks. Wpisów nr 99 k. 360–360v., nr 118 k. 262–262v., nr 131 s. 445–7, nr 132 s. 207–209; – Mater. Red. PSB: Kartoteka Komitetu Źródeł do Dziejów Życia Umysłowego Polski w XVI–XVII w.
Henryk Lulewicz