INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Krzysztof Sobek h. Brochwicz      Krzysztof SOBEK, Starosta Warszawski - portret, zapewne fikcyjny w: PAPROCKI, Zrdcadlo Slawneho Margkrabstwij Morawskeh, Ołomuniec 1593 - w zbiorach Biblioteki Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - fragment.

Krzysztof Sobek h. Brochwicz  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobek Krzysztof z Sulejowa h. Brochwicz (zm. 1565/6), dworzanin królewski, starosta warszawski. Był wnukiem Wojciecha (zob.), najstarszym synem Baltazara i Maryny (Mariny), córki Abrahama Ezofowicza (zob.), bratem Stanisława (zob.), bratankiem Melchiora (zob.) i Zygmunta (zob.). Po śmierci rodziców, wraz z braćmi Mikołajem i Stanisławem pozostawał pod opieką stryjów Melchiora i Zygmunta, a także cześnika kor. Marcina i kaszt. małogoskiego Piotra Zborowskich, którzy troszczyli się o interesy majątkowe podopiecznych i zadbali o ich wykształcenie.

W r. 1542 w semestrze letnim wraz z braćmi S. immatrykulował się na Uniw. Krak., wnosząc pełną opłatę wpisową. W Krakowie Sobkowie studiowali niedługo, bo już w semestrze zimowym 1542/3 razem z Piotrem Zborowskim, synem Marcina, zapisali się na uniw. w Wiedniu. Chociaż młodsi bracia kontynuowali naukę za granicą (m.in. Mikołaj w r. 1545 przebywał w Wittenberdze), S. powrócił do kraju. Dn. 23 VI 1545 został przyjęty w poczet dworzan królewskich; służył początkowo w cztery konie, od r. 1547 w pięć, a od 11 XI 1548 w sześć koni. Dn. 9 II t.r. w imieniu własnym i braci pokwitował z sumy 1 tys. fl. koniuszego królewskiego Augustyna Kotwicza, natomiast tylko we własnym 10 VIII P. Zborowskiego ze sprawowania opieki. Służbę dworską pełnił S. niemal nieprzerwanie przez całe życie. Jego obecność na dworze potwierdzają podpisy, które składał na aktach wystawianych przez kancelarię królewską. Na dłużej urlopował się jednak w l. 1549–51. Na początku 1556 r. wszedł w skład orszaku odprowadzającego Zofię Jagiellonkę do Wolfenbüttel; 27 III był z powrotem w kraju.

Usługi oddawane przez S-ka dynastii w tym – jak się zdaje – i pożyczki udzielane królowi, nie pozostały bez nagrody. Dn. 8 X 1557 dostał S. star. sądowe warszawskie, 23 VII 1558 Zygmunt August przyznał mu z dochodów młyna warszawskiego pensję roczną w wysokości 300 fl., którą następnie (26 VII 1560) podniósł do 500 fl. Oprócz tego 17 X 1558 król zaaprobował ustąpienie mu przez Mikołaja Zawadzkiego dzierżawy trzech młynów warszawskich, zaś 12 V 1563 zgodził się na włączenie do starostwa oderwanych jeszcze przez królową Bonę kilku wsi, a także przejęcie w dzierżawę i zarząd przewozu na Wiśle. W r. 1562 występował S. nadto z tytułem star. nurskiego, a w r. 1564 jako dzierżawca wsi Żerań. Jak wynika z wiersza Mikołaja Reja w „Zwierzyńcu” był on wówczas bardziej znany, niż jego brat Stanisław. Dn. 13 V 1563 dostał S. list przypowiedni na zaciąg na pół roku chorągwi liczącej 50 jezdnych i rozkaz stawienia się z nią 17 VII t.r. w Wilnie. Nie zdołał jednak, jak świadczy list króla z 18 VIII t.r. wzywający go do szybkiego stawienia się z chorągwią w stolicy W. Ks. Lit., wywiązać się z przyjętego zadania. Dopiero w r. 1564 jako rotmistrz jazdy zaciężnej wziął udział w wojnie z Moskwą.

O dobrach dziedzicznych S-ka brak wiadomości. Prawdopodobnie między r. 1549 a 1551 przeprowadził dział z braćmi, ponieważ w tym czasie objął tenutę solecką, do której dożywotniego użytkowania na podstawie zezwolenia Zygmunta I z 20 II 1545 mieli prawo Mikołaj i Stanisław Sobkowie. S. zmarł na przełomie l. 1565 i 1566, przed 12 I 1566, skoro w tym dniu star. warszawskie dostał kaszt. sandomierski Stanisław Wolski z Podhajec.

S. był żonaty (ślub przed 14 III 1553) z Ewą Ciołkówną z Ostrołęki (zm. 1573). Miał z nią córki: Annę, zamężną od 21 I 1571 za Krzysztofem Radziwiłłem «Piorunem» (zob.), oraz Mariannę (Marcjannę), która poślubiła Stanisława Ciołka z Żelechowa.

 

Niesiecki; Paprocki; – Barycz H., Z dziejów polskich wędrówek naukowych za granicą, Wr. 1969; Chłapowski K., Realizacja reform egzekucji dóbr 1563–1565, W. 1984; Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta, Kr. 1998; Pirożyński J., Księżna brunszwicka Zofia Jagiellonka (1522–1575) i jej biblioteka, Kr. 1986 s. 28, 161; Plewczyński M., Żołnierz jazdy obrony potocznej za panowania Zygmunta Augusta, W. 1985; tenże, Materiały do zagadnienia liczebności i organizacji wojska polskiego w latach 1506–1573, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., T. 32: 1990 s. 340; Sucheni-Grabowska A., Monarchia dwu ostatnich Jagiellonów a ruch egzekucyjny, Wr. 1974; – Acta Tomiciana, XVI; Album stud. Univ. Crac., II 310; Księga ekspedycji kancelarii nadwornej 1559–1572, Oprac. I. Kaniewska, Kr. 1997; Lipiński T., Diariusz podróży Zofii Jagiellonki 1556, „Bibl. Warsz.” 1847 I 635–41; Lustracja województwa mazowieckiego 1565, W. 1968; Matricularum summ., IV, V 2094, 2203, 2298, 2910, 2955, 4568, 5441, 6053, 6968, 7600, 8898, 9194, 9664; Prawa, przywileje i statuta m. Kr., I; Przezdziecki, Jagiellonki, II 222–4; Rej M., Zwierzyniec, Kr. 1895; Źrzódłopisma do Dziej. Unii, cz. II oddz. I s. 164–5; – Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta episcopalia 30 k. 132 (potwierdzenie testamentu wdowy Ewy z Ostrołęki, 1573); B. Kórn.: rkp.250 k. 18–18v., 260 k. 163.

Irena Kaniewska

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Marcin Kromer

1512-11-11 - 1589-03-23
dyplomata
 

Mikołaj Dzierzgowski

c. 1490 - 1559-01-18
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Odrowąż ze Sprowy h. Odrowąż

ok. 1482 - 1513, między 23 VI a 31 VII
wojewoda ruski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.