Nagler Leon (1884–1939), podpułkownik WP, kierownik Inspekcji Komendy Głównej Policji Państwowej. Ur. 27 II w Tarnopolu, był synem Hermana i Salomei z Münzów. Do gimnazjum uczęszczał w Tarnopolu i Brzeżanach; ukończył je w r. 1903. Odbył następnie studia na Wydziale Prawno-Politycznym Uniw. Lwow. (1903–10), uzyskując tytuł doktora praw. Od grudnia 1912 do sierpnia 1913 pracował jako adwokat. Po wybuchu pierwszej wojny światowej walczył na froncie w stopniu chorążego, od września 1914 do listopada 1916 pełnił służbę etapową w austriackiej 2 armii. Awansował na podporucznika (1 XI 1914), a następnie porucznika (1 II 1916). Od jesieni 1917 do wiosny 1918 dowodził kompanią 15 p. piechoty na froncie włoskim; ranny w marcu 1918, w maju t. r. objął agendy połączone z rozwiązaniem Polskiego Korpusu Posiłkowego w Małopolsce Wschodniej. Nawiązał wówczas kontakt z polskimi placówkami politycznymi we Lwowie, gromadząc w swoim oddziale byłych legionistów. W styczniu 1919 został mianowany referentem sekcji informacyjnej Wydziału Personalnego Min. Spraw Wojskowych (MSWojsk.), a w lutym t. r. naczelnikiem kancelarii Departamentu Personalnego MSWojsk. i zastępcą szefa sekcji prezydialnej w tymże Departamencie. Dn. 1 XII t. r. mianowany został kapitanem. W pierwszej poł. 1920 r. pracował w Polskiej Misji Wojskowych Zakupów w Paryżu. W listopadzie t. r. powrócił do oddziału V (personalnego) Sztabu Generalnego. Dn. 18 II 1922 został zweryfikowany w stopniu majora, a 15 VIII 1924 awansowany do stopnia podpułkownika (w 8. p. piechoty legionów). W styczniu 1926 został referentem wydziału ustawodawczego Departamentu Sprawiedliwości MSWojsk., a 3 IX t. r. przydzielono go do składu osobowego szefa Administracji Armii. Stąd został odkomenderowany do Min. Spraw Wewnętrznych na stanowisko szefa sekretariatu Komendanta Głównego Policji Państwowej (PP). Później – aż do r. 1934 był naczelnikiem wydziału IV (Centralnej Służby Śledczej) Komendy Głównej PP. W tym okresie (w październiku 1929) otrzymał nominację na nadinspektora PP. Po zreorganizowaniu Komendy Głównej PP w r. 1936 N. został kierownikiem Inspekcji Komendy Głównej PP. W marcu 1938 objął nadto stanowisko redaktora dwumiesięcznika (wychodzącego od r. 1936) „Przegląd Policyjny”. Ogłosił m. in. artykuł Policja Państwowa („Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918–1928”). Brał udział jako członek delegacji polskiej w sesjach Międzynarodowej Komisji Policji Kryminalnej (w XII w Belgradzie w r. 1936, w XIII w Londynie w r. 1937). Był prezesem zarządu Stowarzyszenia «Policyjny Dom Zdrowia». N. zaginął w r. 1939. Był żonaty z Herminią z Fischów Naglerową (zob.).

Fot. w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej; – Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928; Rocznik Policji Państwowej, W. 1927 s. 19 (fot.), 59 (fot.); Rocznik Polityczny i Gospodarczy, W. 1932, 1933, 1934, 1937, 1938; – Grzegorczyk P., [Życiorys H. Naglerowej], „Kult. i Społ.” 1958 nr 3 s. 139–40; Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, W. 1939; – „Gaz. Admin. i Policji Państw.” 1929 s. 736; „Przegl. Policyjny” 1936 s. 340, 498–500, 1937 s. 304, 1938 s. 223; – CAW: Akta personalne N-a.

Piotr Stawecki i Alina Szklarska-Lohmannowa