INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Leon Nowotarski      Leon Nowotarski, dyrektor Zakładu Zdrojowego w Krynicy, pokolorowane zdjęcie z 1933 r.

Leon Nowotarski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Nowotarski Leon (1878–1957), inżynier lądowo-wodny, dyrektor zdrojowiska w Krynicy. Ur. 9 V w Żywcu, był synem Antoniego, ślusarza, i Apolonii ze Studenckich. Po ukończeniu gimnazjum w Wadowicach studiował w l. 1900–7 inżynierię lądowo-wodną na politechnice w Wiedniu, a w l. 1907–11 pracował przy regulacji Dunajca w rejonowym zarządzie regulacyjnym w Tarnowie. Potem przeniósł się do Krynicy, z którą związał się na cale życie. W l. 1911–14 pracował przy regulacji Kryniczanki, budowie wodociągów, przebudowie urządzeń balneotechnicznych w zakładzie zdrojowym oraz przy wierceniach głębokich w poszukiwaniu wód mineralnych. W l. 1914–18 był technicznym nadzorcą krynickiego zakładu zdrojowego, w l. 1918–50 dyrektorem zakładu oraz przewodniczącym komisji zdrojowej, z przerwą w latach drugiej wojny światowej, gdy musiał się ukrywać przed Niemcami we Lwowie, pod Pilznem i Kalwarią Zebrzydowską – ze względu na wywiezienie i ukrycie całego pociągu urządzeń i aparatury zdrojowiska. W l. 1950–7 N. pracował jako konsulent techniczny naczelnej dyrekcji uzdrowisk. Choć plan unowocześnienia Krynicy wyszedł od Ottona Nadolskiego, to dzięki energii N-ego nastąpiło wcielenie tego planu w życie. Staroświecka, dostosowana głównie do chorób kobiecych i niewystarczająca nawet na krajowe potrzeby miejscowość kuracyjna przekształciła się w najważniejsze polskie, nowoczesne, o europejskiej sławie uzdrowisko, nastawione na choroby przewodów pokarmowego i moczowego oraz układu krążenia. Stało się to możliwe dzięki odkryciu niezwykle silnych i wydajnych źródeł «Zubera», nowoczesnemu ujęciu dawniejszych wód «Zdroju Głównego», «Słotwinki», «Jana», «Józefa», wybudowaniu nowego domu zdrojowego, nowych łazienek, łazienek kwasowęglowych, modernizacji wodolecznictwa i wprowadzeniu od r. 1924 sezonu zimowego. Wszystko to spowodowało, że frekwencja w Krynicy wzrosła w okresie międzywojennym o 500% (do 60 000 kuracjuszy rocznie). N. Dbał o rozwój całej miejscowości, jej należytą funkcjonalność i piękno. Za jego czasów wybudowano nowoczesną elektrownię, miejską oczyszczalnię ścieków, zaporę na Czarnym Potoku, nowe wodociągi i kanalizację, dwie hale targowe, rzeźnię, szpital, dezynfektor parowy, oranżerię i ogrody przyzakładowe. Zarazem dbał o powiększenie i zagospodarowanie parków, o szybkie wybudowanie w r. 1937 kolejki linowej na Górę Parkową, a także modernizację teatru. Patronował też uruchomieniu różnych urządzeń sportowych, jak dwie skocznie narciarskie, lodowisko, tor saneczkowy, boiska, pływalnie, schronisko turystyczne na Jaworzynie Krynickiej. Zatroszczył się o rozbudowę stacji kolejowej, dróg w całym rejonie, a w samym mieście przybyło za jego czasów 150 murowanych domów o kilku tysiącach pokoi. O zdrojowisku opublikował m. in. broszurę Gospodarcze znaczenie zdrojowisk polskich (P. 1935) oraz artykuły sprawozdawcze („Przegl. Zdrojowo-Kąpielowy” 1926 z. 1, „Now. Lek.” 1935 z. 2, „Służba Zdrowia” 1946 nr 4–5, „Przegl. Lek.” 1947 nr 11), z których wynika, że start uzdrowiska wskutek zniszczeń był po pierwszej i drugiej wojnie światowej nad wyraz ciężki. N. zmarł 18 X 1957 w Krynicy i tu został pochowany w grobie Nitribittów. Odznaczony był m.in. Krzyżem Oficerskim, potem Komandorią Orderu Odrodzenia Polski, a po jego śmierci nazwano jedną z ulic miasta jego imieniem.

W małżeństwie z Janiną z Nitribittów miał syna Zbigniewa, prawnika, który zginął w r. 1941 w Oświęcimiu.

 

Dukiet M., Krynica, P. 1949 s. 37, 41, 60, 65, 158; Nitribitt R., Hetper Z., Krynica, Żegiestów, Muszyna i okolice, Lw. 1930 s. 29–33; Państwowy Zakład Przyrodoleczniczy w Krynicy 1884–1934, W. 1934 s. 19–22 (fot.); – „Pam. Pol. Tow. Balneologicznego” T. 11: 1958; „Wiad. Uzdrowiskowe” 1957 s. 82–3 (fot.); – Arch. Paraf. w Krynicy: Liber defunctorum et liber copulatorum; Materiały Red. PSB; – Informacje rodziny.

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.