Sanguszko (Sanguszkowicz) Lew, kniaź z linii koszyrskiej (ok. 1536–1571), rotmistrz jazdy lit. Był synem marszałka hospodarskiego Aleksandra (zob.) i Nastazji z Żylińskich.
Od młodości S. pozostawał w służbie wojskowej u boku swego krewnego z linii niesuchojesko-łokackiej Sanguszków – Romana (zob.). Brał zapewne udział w walkach z Moskwą w r. 1564 i w bitwie pod Czaśnikami. W r. 1566 otrzymał królewski list przypowiedni na zaciągnięcie stukonnej roty, z którą polecił mu król trzymać straż w woj. bracławskim. W r. 1567 na popisie pod Radoszkowicami (20 X) stawił w ramach służby ziemskiej 85 jezdnych «po kozacku», a ponadto przedstawił do zaciągu 76 jezdnych «po husarsku», oddział piechoty (56 drabów z rusznicami) oraz dwa działka. Ów nadliczbowy zaciąg przyjęty został do służby hospodarskiej i wraz z jazdą wystawioną w ramach służby ziemskiej skierowany na Witebszczyznę, pod Ułę. W grudniu t. r. zgłosił się S. po żołd w Borysowie, lecz widocznie nie dostał pieniędzy, ponieważ zaciągnął wówczas pożyczkę u star. bracławskiego i winnickiego Bohusza Koreckiego. Na Witebszczyźnie pozostawał S. (z małymi przerwami) jako rotmistrz do końca r. 1570, biorąc udział we wszystkich działaniach pod rozkazami Romana Sanguszki. W r. 1569 przybył wraz z nim na sejm do Lublina, 1 VI złożył przysięgę na wierność Koronie jako właściciel dóbr na Wołyniu.
S. odziedziczył całą dzielnicę koszyrską, uszczuploną jedynie o dobra sprzedane przez ojca; w styczniu 1566 potwierdził sprzedaż Kustynia Ostafiemu Wołłowiczowi. Główną jego siedzibą był Kamień. Zawarte przed lipcem 1565 małżeństwo z Hanną Ościkówną, córką Mikołaja, rotmistrza jazdy lit. (zob. życiorys jego brata Jerzego) i jedyną jego sukcesorką, wciągnęło S-ę w długotrwały proces o odszkodowanie za dokonany przez Mikołaja Ościka zajazd i złupienie Horodyszcza. Do najazdów i rabunków posuwał się także S. przeważnie przy okazji przemarszów wojsk i zajmowania leży. We wrześniu 1567 idąc z Wołynia pod Radoszkowice złupił dobra sapieżyńskie Luszniew i Litowszczyznę, t. r. obrabował dobra teściowej Świerzeń w pow. borysowskim, ściągając na siebie 22 I 1568 interwencję królewską. W r. 1568 zagarnął S. siłą dworzec Podryżowski, dawniej należący do teścia, a podarowany jednemu z jego urzędników. W r. 1569 dokonał napadu na Dorosin Wołłowiczów wspólnie z Oleną, żoną Iwana Lubeckiego, i z Hanną z Lubeckich Charlińską.
Żona wniosła S-ce m. in. Kowarsk, miasto w pow. wiłkomierskim, część w Czerei w okolicy Mohylewa, a w r. 1569 przekazała mu Lubczę z zamkiem (pow. łucki). W r. 1570 S. sprzedał O. Wołłowiczowi swą połowę Żyrowic w woj. brzeskim lit. i ulicę w Brześciu za 1400 kóp gr. lit. Spora część dóbr S-i pozostawała wówczas w zastawie, np. Peremyl, Koniuchy, Smolawa. W styczniu 1571, ciężko chory, przystąpił do porządkowania swoich spraw majątkowych. Najpierw unieważnił wszystkie kwity i zapisy, które dostał wcześniej od Romana Sanguszki, a następnie zapisał mu dobra: Kamień, Koszyr i Horochów z przyległościami; Roman miał wejść w ich posiadanie, gdyby jedyny syn S-i nie pozostawił męskiego potomka. Dn. 23 I 1571 spisał S. testament, w którym na opiekunów żony i syna wyznaczył Romana Sanguszkę i Konstantego Wasyla Ostrogskiego. Zmarł prawdopodobnie tegoż dnia (23 I 1571) w Kamieniu Koszyrskim, został pochowany 18 II t. r. w monasterze w Mielcach.
Z małżeństwa z Hanną z Ościków (zm. 1584) pozostawił S. jedynego syna Hrehorego (zob.).
Boniecki, Poczet rodów; Dworzaczek; Gorczak B., Katalog pergaminów znajdujących się w Archiwum ks. Sanguszków w Sławucie, Sławuta 1912; Monografia XX. Sanguszków, Oprac. B. Gorczak, Z. L. Radzimiński, Lw. 1906–11 I–III (biografia w t. III); – Akta Unii; Arch. Jugo-Zap. Rossii, Cz. 8 t. 3; Arch. Sanguszków, IV, VII; Dnevnik lublinskogo sejma 1569 goda, Pet. 1869; Gramoty velikich kniazej litovskich s 1390 po 1569, Kiev 1868 s. 62; Russkaja istoričeskaja biblioteka, Pet. 1915 XXXIII (Perepisy vojska lit.) kol. s. 474; Sapiehowie, I; Źródła Dziej., XIX 16–18, 24; – AP w Kr.: Arch. Sanguszków teki rzymskie X/1, 10, 22, 24, 26, 36, 66, 132, 135, 137, XI/6, 21–4, 35, 227, XII/46, 56–58, 63, Arch. Sławuckie Sanguszków (wg inwentarza Gorczaka) 21–25, 558, 886 s. 35, 888, 935, 1112, 1120, 1123, 1151, 1152, Inwentarz dokumentów rkp. i listów (regesty) nr 721, 739, 740, 754, 757, 759, Arch. Rodzinne Sanguszków 1, 139, 142, Arch. Młynowskie Chodkiewiczów 951.
Mariusz Machynia