INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Ludwik Kazimierz Plater (Broel-Plater)      Ludwik Kazimeirz Broel-Plater, wizerunek na podstawie fotografii.

Ludwik Kazimierz Plater (Broel-Plater)  

 
 
1844-10-06 - 1909-09-22
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Plater (Broel-Plater) Ludwik Kazimierz Alojzy Stanisław (1844–1909), ziemianin, przemysłowiec, działacz gospodarczy. Ur. 6 X w Górze (pow. śremski), był synem Cezarego (zob.) i Stefanii z Małachowskich. Młode lata spędził we Francji, uczył się u jezuitów w Metz, przebywał też jakiś czas w Poznańskiem, gdzie chodził do szkoły w Trzemesznie, a następnie uczył się w szkole zawodowej metalurgicznej w Lotaryngii. Po uzyskaniu pełnoletności odziedziczył po matce majątek Niekłań (pow. konecki; majątek ojca na Litwie został po powstaniu 1831 r. skonfiskowany). Po ukończeniu nauki odbył praktykę w fabrykach francuskich w Nancy, Paryżu i Namur. W r. 1869 P. przyjechał do swego majątku i zaczął porządkować sprawy gospodarcze. Rozbudowywał kopalnie rud żelaza i istniejące zakłady produkujące stal. W r. 1876 spaliła się jego największa fabryka w Furmanowie. Po pożarze P. wyjechał na rok do Francji, gdzie pracował w Fronard przechodząc wszystkie stanowiska pracy przy obsłudze wielkiego pieca. Po powrocie wybudował w Furmanowie wielki piec i zainstalował dwie nowoczesne maszyny parowe, dzięki czemu zakłady te produkowały wówczas więcej stali niż Huta Bankowa. Roczna produkcja surówki z tego pieca wynosiła 3 800 ton. W r. 1888 P. objął z działów rodzinnych ze spadku po siostrze matki bardzo zdewastowany gospodarczo majątek Białaczów w pow. opoczyńskim, a w r. 1889 dokupił majątek ziemski Bliżyn wraz z wielkim piecem oraz w r. 1896 Chlewiska i Pawłów. W ten sposób znacznie powiększył swe posiadłości, które w ostatnich latach XIX w. wynosiły 45 tys. morgów ziemi.

P. przerobił i odrestaurował zabytkowy pałac w Białaczowie, był też fundatorem w r. 1887 ołtarza w kościele w Niekłaniu, a w r. 1896 kościoła Św. Ludwika w Bliżynie. Nadal rozwijał ożywioną działalność gospodarczą: był jednym z organizatorów i współwłaścicieli linii kolejowych Skarżysko–Koluszki oraz Iwanogrodzko-Dąbrowskiej (1882–5). Należał do założycieli w r. 1886 poznańskiego Banku Ziemskiego, który kierował się w swej działalności gospodarczej potrzebami obrony polskiego stanu posiadania w Wielkopolsce. Był też udziałowcem przedsiębiorstw naftowych w Galicji. W swych dobrach wybudował wielki młyn w Petrykozach i rektyfikację w Wąglanach. W Bliżynie w l. 1898–1900 wzniósł wraz z synami, wykorzystując pomyślną koniunkturę na wyroby ze stali, kosztem własnym i udziałowców, nowoczesną stalownię. Kopalnie i huty P-a zatrudniały w r. 1893 ponad 1100 robotników. Kryzys gospodarczy pierwszych lat XX w. spowodował krach finansowy przedsiębiorstw P-a. P. podzielił wówczas majątek pomiędzy synów, a sam w r. 1901 przeniósł się do Krakowa, gdzie zmarł 22 IX 1909 i został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

W małżeństwie (od 2 X 1869) z Zofią, córką Kajetana Piotra Morawskiego (zob.), P. miał pięciu synów: Zygmunta, Edwarda (1871–1958), właściciela Osuchowa, Konstantego (zob.), Józefa (1874–1944), właściciela Niekłania, Henryka (1876–1910?), inżyniera hutnika, właściciela Bliżyna.

Zygmunt (1870–1934) studiował w Niemczech, m. in. ukończył Akademię Leśną w Tharndt pod Dreznem, doktoryzował się z filozofii w r. 1892 w Heidelbergu. Po ojcu objął dobra białaczowskie. Był m. in. prezesem Tow. Leśnego i członkiem komitetu redakcyjnego „Leśnika Polskiego”. Pozostawił w rękopisie pamiętnik i dziennik z pierwszej wojny światowej.

 

Portret P-a (nieznanego malarza) w Muz. Narod. w Kielcach; – Konarski Sz., Platerowie, Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., IV 129–33; Uruski; Spis obywateli ziemskich Królestwa Polskiego, W. 1909 s. 94; – Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, W. 1969 II 222–6; Łukasiewicz J., Przewrót techniczny w przemyśle Królestwa Polskiego 1852–1886, W. 1963 s. 214; Wiśniewski J., Dekanat konecki, Radom 1913 s. 3, 6, 16, 42, 168–9, 171; – „Czas” 1909 nr 219; „Prawda” 1896 nr 15; – B. Narod.: rkp. 6598 t. 1 k. 112; – Pamiętnik Z. Platera (rkp.) w posiadaniu rodziny; – Informacje rodziny: Elizy Kwileckiej z Warszawy i Teresy Plater z Krakowa.

Adam Massalski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.