Sokołowski Ludwik (1882–1936), architekt, profesor Uniw. Wil. Ur. 24 V w Sieradzu.
Gimnazjum realne S. ukończył w Kaliszu, zdając w r. 1900 egzamin maturalny, następnie studiował architekturę w Szkole Politechn. we Lwowie, którą ukończył w stopniu inżyniera architekta. Studia kontynuował (od ok. r. 1904) w Wiedniu pod kierunkiem F. Ohmanna w Meisterschule für Architektur w tamtejszej ASP; ukończył je z odznaczeniem («Spezialschulpreis»). Po powrocie do Lwowa był w l. 1910–14 asystentem na Wydz. Architektury Politechn. Lwow. Brał udział w konkursach architektonicznych w r. 1911, uzyskując nagrody: II – na gmach administracyjny kolei państwowych, III – na projekt wstępny kościoła św. Anny we Lwowie. W t.r. został też nagrodzony w konkursie na projekty hotelu, domu administracyjnego i czynszowego, ogłoszonym przez Tow. Wzajemnej Pomocy Urzędników Prywatnych we Lwowie, w r. 1912 zdobył III nagrodę w XII Konkursie Koła Architektów we Lwowie na projekt gmachu Kasy Oszczędności w Sanoku.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej S. wstąpił 4 IX 1914 do Legionów Polskich i służył w 4. kompanii I baonu 1. pp; zwolniony został w Jabłonkowie dn. 24 IX t.r. Przeniósł się do Warszawy, gdzie w l. 1917–18 wykładał w Szkole Technicznej i na kursach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. W r. 1917, w konkursie na pomnik we Włocławku dla uczczenia poległych w powstaniu 1863 r., ogłoszonym przez warszawskie Koło Architektów zdobył II nagrodę. W l. 1918–21 pracował w Min. Robót Publicznych. W r. 1919 wziął udział w konkursie na projekt mebli (praca zakupiona). Podczas wojny 1920 r. walczył ponownie jako ochotnik w szeregach WP.
W r. 1921 S. przeprowadził się do Wilna, gdzie w r. akad. 1921/2 objął katedrę projektowania architektonicznego na Wydz. Sztuk Pięknych Uniw. Stefana Batorego; dn. 25 VIII 1922 został formalnie powołany na stanowisko profesora nadzwycz. Wykładał projektowanie budownictwa wiejskiego, miejskiego i monumentalnego. Projekty studenckie wykonywane pod jego kierunkiem opublikowane zostały w r. 1925 nakładem studentów architektury. Mimo zamknięcia w r. 1926 rekrutacji do działu architektury, S. utrzymał katedrę w ramach Wydz. Sztuk Pięknych, prowadząc zajęcia z projektowania architektoniczno-dekoracyjnego. Począwszy od r. akad. 1923/4 pełnił kilkakrotnie funkcję prodziekana. Prawie corocznie w celach naukowych odbywał podróże po Europie; zwiedził m.in. Niemcy, Austrię, Włochy, Szwajcarię, Francję, Anglię, Belgię i Holandię. S. należał do różnych stowarzyszeń zawodowych; był członkiem uniwersyteckiej grupy «Zręb». W r. 1925 wszedł w skład komitetu założycielskiego miesięcznika „Architektura i Budownictwo”. Był członkiem założycielem i długoletnim wiceprezesem, a od r. 1932 prezesem wileńskiego oddziału Związku Stowarzyszeń Architektów Polskich (później Stow. Architektów RP).
Uczestniczył S. w licznych konkursach architektonicznych. Otrzymał wyróżnienia za projekty, m.in. opracowania architektonicznego wiaduktu i mostu kolejowego w Warszawie, Centralnego Archiwum Państwowego (w r. 1921), dworca Centralnego w Warszawie. W r. 1925 na zlecenie Min. WRiOP wykonał projekt (częściowo zrealizowany w l. 1926–9) gmachu Państwowej Szkoły Technicznej na Holenderni w Wilnie. Należał do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem i z jego ramienia w l. trzydziestych był radnym w wileńskiej Radzie Miejskiej; zaproponowanej mu funkcji ławnika nie przyjął, tłumacząc się nawałem prac społecznych i naukowych. Brał też udział w życiu towarzyskim Wilna, należał (od jego powstania w r. 1933) do klubu «Smorgonia», grupującego przedstawicieli nauki i kultury. Przyjaźnił się m.in. z Ludomirem Sleńdzińskim, który go portretował. Zmarł nagle 7 VI 1936, w swym mieszkaniu przy ul. Wielkiej 24 w Wilnie, po wyczerpujących zajęciach przy projektowaniu i organizowaniu dekoracji miasta na uroczystość sprowadzenia na Rossę serca Józefa Piłsudskiego i prochów jego matki. Pochowany został uroczyście, z udziałem władz państwowych, miejskich i uniwersyteckich, 10 VI na Rossie w al. A. Pośmiertnie został odznaczony (27 VI 1938) Medalem Niepodległości.
Rodziny S. nie założył.
Sleńdziński Ludomir, Portret S-ego (1935, olejny, w „Lietuvos dailes muziějus”, fot. portretu, w: Mater. Red. PSB), reprod. w: „Kur. Wil.” 1936 nr 158; Fot. (na fotografii zbiorowej grona wykładowców Wydz. Sztuk Pięknych Uniw. Wil., 1922), reprod. w: Pol. życie artyst. w l. 1915–39; – Pol. Bibliogr. Sztuki; Łoza, Czy wiesz kto to jest?; Jackiewicz M., Wileńska Rossa, Olsztyn 1993 s. 37; Małachowicz E., Cmentarz na Rossie w Wilnie, Wr. 1993; – Lorentz S., Album Wileńskie, W. 1986; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; toż w l. 1915–39; Ruszczyc F., Wydział Sztuk Pięknych USB w latach 1919–1929, w: Księga Pamiątkowa Uniw. Wil; – „Kur. Warsz.” 1936 nr 162; „Kur. Wil.” 1936 nr 156, 157, 158 (tu reprod. portretu), 159; „Przegl. Techn.” R. 49: 1911 s. 334, 558; – Mater. Red. PSB: Śnieżko A., Cmentarze Wileńskie, Rossa – miasto umarłych, Wr. 1970 (mszp.); – Informacje Piotra Staweckiego z W. (na podstawie akt z CAW) i Izabelii Suchockiej z Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku.
Robert M. Kunkel