Schilling Maciej (Mathes) (1. poł. XVI w.), medalier, rytownik stempli, kierownik mennic. Pochodził zapewne z rodziny osiadłej w Gdańsku i możliwe, iż był synem Kaspra (zm. przed 1532), kupca, i Małgorzaty. W starszej literaturze uważany był bezzasadnie za potomka któregoś z Schillingów, osiadłych w Krakowie.
W kontrakcie zawartym 15 VI 1529 w Wilnie przez Zygmunta Starego z Jostem Ludwikiem Decjuszem, dzierżawcą mennicy toruńskiej, S. został wymieniony jako jej kierownik techniczny z tytułem «magister monetarius modernus». Nie zdołano ustalić, gdzie przebywał przed r. 1529. Przypuszczenie, że złotnictwa i snycerstwa nauczył się w Krakowie, nie znalazło potwierdzenia źródłowego. S. pozostał w Toruniu do czasu zamknięcia mennicy w r. 1535. W wystawionym wówczas na ręce J. L. Decjusza pokwitowaniu Zygmunt Stary podkreślił zasługi S-a dla działalności mennicy. Następnie S. przeniósł się do Gdańska, gdzie objął również kierownictwo mennicy. Kierował nią do czasu jej zamknięcia w r. 1540. Ostatnia wiadomość o S-u pochodzi z 4 X t.r. Dalsze jego losy nie są znane. Hipoteza o jego pobycie w Wilnie oparta jest tylko na przypisaniu mu na podstawie analizy stylistycznej projektu medalu Zygmunta Augusta z r. 1552, który mógł być wybity w jedynej czynnej wówczas mennicy w Wilnie.
Ocena twórczości S-a natrafia na poważne trudności, bo tylko niektóre swoje prace (monety i medale) sygnował inicjałem MS. Inne znaki występujące na monetach gdańskich, jak skrzyżowane bosaki czy liść bluszczu (uznawany niekiedy za gmerk S-a), są przypisywane S-owi bez dostatecznych uzasadnień.
S. był zapewne projektantem stempli monet (nie oznaczonych jego inicjałami) dla mennicy toruńskiej. Odznaczają się one (zwłaszcza szóstaki) poprawną kompozycją, dojrzałym renesansowym rysunkiem, subtelnym modelunkiem wizerunku królewskiego. Był także twórcą stempli talarów medalowych z wyobrażeniem Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. W czasie pobytu w Toruniu S. wykonał nadto dwa, pełne wyrazu, medale portretowe krakowskich Bonerów: Franciszka (1532) i Seweryna (1533), opatrzone inicjałami MS. Medal z popiersiem Seweryna Bonera i jego herbem Gozdawa na rewersie uchodzi za najlepsze dzieło artysty. W tym czasie S. wykonał także dwie plakietki wycięte w drzewie bukszpanowym, sygnowane inicjałami MS i datą 1534 (Muz. Hist. m. Krakowa). Przedstawiają one złotnika krakowskiego Grzegorza Przybyłę i jego żonę Katarzynę. Zapewne były to modele metalowych plakietek, które nie zostały zrealizowane (w każdym razie nie są znane). Z S-iem wiążą się także dwa klocki bukszpanowe, opatrzone datą 1534 i inicjałem MS, przedstawiające niezidentyfikowane osoby. Po przeniesieniu się do Gdańska S. projektował stemple monet dla tamtejszej mennicy, nawiązujące stylistycznie do toruńskich. Na denarach gdańskich z r. 1539 znajdują się litery MS, utożsamiane zazwyczaj z inicjałem S-a. Twórczość S-a pozostawała w kręgu oddziaływań renesansu niemieckiego. Miał znaczny udział w ukształtowaniu się renesansowego charakteru monet Zygmunta Starego. Był twórcą pierwszych bitych stemplem (a nie odlewanych) medali w Polsce.
Nierozstrzygniętą pozostaje hipoteza o trzech podróżach artystycznych S-a do Czech i krajów południowoniemieckich w l. 1526, 1531 i ok. r. 1545. Opiera się ona jedynie na przypisywaniu S-owi kilku datowanych medali powstałych na tych terenach i opatrzonych inicjałami MS. Należą do nich m.in. dwa lane medale pośmiertne Wacława Beyera (Payera), lekarza miejskiego w Karlsbadzie z r. 1526, plakietki z podobizną zapewne Schadona von Mittelbiberach (1527), lany medal cesarza Ferdynanda I z inicjałami MS. Wreszcie niektórzy badacze, opierając się na podobieństwie stylistycznym, przypisują S-owi niesygnowany medal Karola V i Filipa V (na awersie) z r. 1545. Medale te zostały jednakże odmiennie rozwiązane pod względem formalnym i ich twórcę zalicza się do kręgu medalierstwa południowoniemieckiego, doskonale operującego reliefem, a zarazem oszczędnego w stosowaniu motywów ornamentacyjnych, tak ulubionych przez S-a (np. wieńce bluszczowe). Nie można zatem wyłączyć, że identyczność inicjałów MS jest przypadkowa i mamy do czynienia z dziełami dwu różnych artystów działających w tym samym czasie. Data śmierci S-a nie jest znana; nie żył już 6 III 1559.
S był żonaty; synami jego byli Hieronim i Kasper. Nie była natomiast jego córką (jak przyjmowano w dawniejszej literaturze) Anna Schilling, gospodyni Mikołaja Kopernika.

Thieme-Becker, Lexikon d. Künstler, X 70; Holzmaier E., Katalog der Sammlung Dr. Josef Brettauer. Medicina in Nummis, Wien 1937 Nr. 102–3; Nohejlová-Prátová E., Katalog výstavní sbírky medailí, Praha 1963 s. 48 nr 37–8; – Bahrfeldt E., Die Münzen- und Medaillen-Sammlung in der Marienburg, Danzig 1910 V 6; Białkowski A., Szweycer T., Monety ostatnich Jagiellonów, W. 1975; Biskup M., Sprawa Mikołaja Kopernika i Anny Schilling w świetle listów Feliksa Reicha do biskupa Jana Dantyszka z 1539 roku, „Kom. Mazur.-Warmińskie” 1972 s. 371–3; Česká a slovenská medaile 1508–1968, Praha 1968 nr 109–12 s. 24; Gumowski M., Dzieje mennicy toruńskiej, Tor. 1961; tenże, Maciej Schilling, pierwszy artysta medalier polski z XVI wieku, „Zap. Hist.” T. 7: 1926 nr 4 s. 97–112, tabl. I–VIII; tenże, Medale Jagiellonów, Kr. 1906; tenże, Medale polskie, W. 1925 s. 40–2; tenże, Mennica gdańska, Gd. 1990 s. 54 i n.; Habich G., Die deutschen Medailleure, Halle 1916 tabl. VI, 9; Miltner J.O., Neumann J., Beschreibung der bisher bekannten böhmischen Privatmünzen, Praha 1852–70 Nr. 13; Nejdl K., Dvě medaile na počest karlovarského lékaře ze 16. století, „Numismatické listy” [T.] 13: 1958 s. 145–9; Raczyński E., Gabinet medalów polskich, Wr. 1838 I 28 nr 9; Schwinkowski W., Das Geldwesen in Preussen unter Herzog Albrecht (1525–1569), „Zeitschr. für Numismatik” [Bd.] 27: 1909 s. 300; Semrau A., Jost Ludwig Dietz und die Münzreform unter Sigismund I, „Mitteilungen das Coppernicus Vereins” [Bd.] 14: 1906 nr 3 s. 33–48; Szwagrzyk J.A., Pieniądz na ziemiach polskich X–XX w., Wr. 1973; Więcek A., Dzieje sztuki medalierskiej w Polsce, Kr. 1972; – Acta Tom., XIV–XV; Elementa ad fontium editiones, XLVIII, LVI; Uchańsciana, I nr 21.
Andrzej Wędzki