Rudomina Maciej h. Trąby (zm. 1586), rajca i burmistrz wileński, dzierżawca uciański. Pochodził z patrycjuszowskiej, kupieckiej rodziny osiadłej w Wilnie. Był synem Andrzeja Mikołajewicza, rajcy wileńskiego w r. 1521, miał brata Jana, burmistrza wileńskiego (zm. 1599). Zapewne to właśnie ojciec R-y (określony jako mieszczanin wileński Andrzej Mikołajewicz) otrzymał od Aleksandra Jagiellończyka 4 służby we włości rudomińskiej pod Wilnem. Przywilejem z dn. 26 XI 1506 Zygmunt I potwierdził to nadanie, przekazując mu 3 służby we władanie wieczyste.
R. zajmował się początkowo prawdopodobnie intratnym handlem futrami, na co wskazują zarówno związki ojca, jak i jego osobiste powiązania z Poznaniem. Był on zapewne bliskim krewnym bogatego kupca wileńskiego, a potem również mieszczanina poznańskiego, Jana Piotrowicza Rudominy, który w l. 30-tych i 40-tych XVI w. głównie na terenie Poznania dokonywał licznych transakcji handlowych, zakupując tam towary w zamian za dostarczane futra. Z czasem obracał R. znacznymi sumami pieniędzy. W okresie 2. bezkrólewia w r. 1575 urząd grodzki w Lublinie na polecenie tamtejszego star. Jana Tęczyńskiego, kaszt. wojnickiego, odebrał R-ie 11 tys. złp. pod pretekstem, iż suma ta składała się częściowo z podłej monety (talary ryskie). W tej sprawie pokrzywdzony wniósł skargę na sejm elekcyjny w końcu t.r. i mimo przedstawienia jej obradującym stanom na sesji sejmowej dn. 6 XII wydanie wyroku odłożono do decyzji przyszłego króla. Przed r. 1559 wszedł R. w skład wileńskiej rady miejskiej: trzykrotnie w l. 1559, 1565 i 1571 jako rajca, a potem przynajmniej dwukrotnie w l. 1573 i 1579 (zapewne również w r. 1585) jako burmistrz był R. członkiem sprawującej władzę w Wilnie sześcioosobowej rocznej rady. Burmistrzem wileńskim tytułował się do końca życia. Gromadzony w wyniku działalności kupieckiej kapitał lokował R. w dobrach ziemskich. Dn. 9 V 1562 wziął w zastaw początkowo na 2 lata dobra królewskie, mianowicie dwór Ucianę z włością (pow. wiłkomierski) za sumę 8 tys. kop gr lit. (20 tys. złp.). Okres dzierżawy na skutek trudności finansowych skarbu W. Ks. Lit., spowodowanych toczącą się wojną z Moskwą, przedłużył się do początków grudnia 1576. Wówczas Stefan Batory przekazał Ucianę Janowi Chodkiewiczowi, marszałkowi lit., w zamian za zwrot R-ie sumy zastawnej. Później Stefan Batory prawdopodobnie zrekompensował częściowo tę stratę pozwalając synowi R-y Tomaszowi na wzięcie w zastaw w sumie 6 700 kop gr lit. dzierżawy dawgieliskiej od Andrzeja i Magdaleny Cikowskich, którzy z kolei uzyskali dzierżawę uciańską. Zapewne w związku z posiadaniem Uciany wszedł R. w konflikt ze zbiegłym z Moskwy kniaziem Andrzejem Kurbskim, który oskarżył go w r. 1570 o pobicie i zranienie towarzyszy swej roty. Spór ten rozsądził Zygmunt August na drodze ugody.
R. pożyczał pieniądze nie tylko królowi. Szczególnie chętnie z jego usług korzystali Radziwiłłowie. Przed r. 1580 trzymał on w zastawie za 800 kop gr lit. Żyrmuny w pow. lidzkim, majątek Mikołaja Radziwiłła «Rudego». W r. 1578 miał także w zastawie dobra Biguszki (pow. wiłkomierski) należące do późniejszego kardynała i bpa wileńskiego Jerzego Radziwiłła, który ponadto zastawił mu ok. r. 1579 duży kompleks ziemski Dusiaty (pow. wiłkomierski). Następnie dn. 14 I 1585 kard. J. Radziwiłł sprzedał R-ie Dusiaty za 14 tys. kop gr lit. (35 tys. złp.). Dla podkreślenia pozycji społecznej potomkowie R-y od nazwy tych dóbr przyjęli później dwuczłonowe nazwisko Rudomina Dusiacki. Pod koniec życia R. wspólnie z synami miał sumy zastawne również na dobrach Komaje (pow. oszmiański) oraz na Wace. W testamencie wymienił jako swych dłużników: podskarbiego ziemskiego lit. Wawrzyńca Wojnę (2 tys. kop gr lit.), woj. trockiego Jana Hlebowicza (300 kop gr lit.) i Magdalenę Cikowską (500 kop gr lit.).
Na mocy przywileju nobilitacyjnego wystawionego dla członków magistratu wileńskiego przez Zygmunta Augusta na sejmie grodzieńskim 1568 r. uzyskał R. szlachectwo. Mimo to wystarał się następnie o odrębny przywilej nobilitacyjny dla swej rodziny; uzyskał go 29 XI 1576 na sejmie toruńskim, przy czym podstawą królewskiego aktu, wyliczającego zasługi Rudominów, a m. in. fakt udzielania przez R-ę pożyczek Zygmuntowi Augustowi, był datowany 24 IX t. r. list Radziwiłła «Rudego», który rekomendując Rudominów królowi oświadczył, iż przyjmuje ich do swego herbu Trąby. R., wyznawca katolicyzmu, był jednym ze świadków przywileju fundacyjnego Akademii jezuickiej w Wilnie wystawionego 25 VIII 1578 przez bpa Waleriana Protasewicza. W testamencie napisanym własnoręcznie po polsku i zeznanym do ksiąg wójtowskich wileńskich 29 V 1586, legował sumy pieniężne na kościoły w Wilnie, m. in. na kościół Św. Ducha 40 kop gr lit., na kościół Św. Jana 80 kop gr lit. oraz na kościół Franciszkanów p. wezw. Panny Marii 100 kop gr lit., dla konwentu bernardynów przeznaczył 40 kop gr lit., a ponadto zapisał 80 kop gr lit. na szpital przy kościele Św. Trójcy. Umarł niedługo potem, gdyż synowie dokonali podziału odziedziczonych po nim dóbr Dusiaty 27 V 1587.
R. był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona, nie znana nam z imienia, zapewne mieszczka, była najprawdopodobniej matką pięciorga dzieci, a mianowicie synów: Jana, wojskiego brasławskiego (zob.), Tomasza (zm. 1594), dzierżawcy dawgieliskiego, i Wawrzyńca (Ławryna) (1553–1602), star. iberpolskiego i rotmistrza husarskiego podczas wojny inflanckiej 1601–2, poległego podczas oblężenia Felina, oraz córek: Anny, zamężnej za Franciszkiem Scipionem, i Katarzyny, zamężnej 1. v. za doktorem medycyny Szymonem Mileckim i 2. v. za star. wiłkomierskim Marcinem Giedroyciem. Wymieniany w niektórych herbarzach (Kojałowicz, Niesiecki) czwarty syn R-y Marcin, jakoby dworzanin Stefana Batorego, nie jest potwierdzony w źródłach. Wspomnieni trzej synowie R-y dziedziczyli wszystkie dobra ziemskie, sumy pieniężne i kamienicę przy rynku wileńskim, w której R. mieszkał, natomiast dzieci zmarłej córki Anny otrzymały dom drewniany, zaś druga córka Katarzyna kamienicę przy ul. Niemieckiej w Wilnie.
Z drugą żoną, Dorotą Simkierowiczówną, mieszczką wileńską, R. nie miał potomstwa. Zapisał jej w testamencie dom przy ul. Niemieckiej w Wilnie z ogrodem, wycenione na 1 100 kop gr lit., ponadto 400 kop gr lit. w gotowiźnie oraz kosztowności.
Kojałowicz, Compendium; Niesiecki; Żychliński, IV; – Bieliński, Uniw. Wil., I; Koczy L., Handel Poznania do połowy wieku XVI, P. 1930; Kowalenko W., Geneza udziału stoł. m. Wilna w sejmach Rzeczypospolitej, „Ateneum Wil.” R. 4: 1927 s. 95, 133–6; Lappo I. I., Velikoje Knjažestvo Litovskoje vo vtoroj polovine XVI stoletija. Litovsko-russkij povet i jego sejmik, Juriev 1911 s. 135, 139; Ljubavskij M., Litovsko-russkij sejm, Moskva 1901; Wawrzyńczyk A., Studia z dziejów handlu Polski z Wielkim Księstwem Litewskim i Rosją w XVI w., W. 1956; Wojtkowiak Z., Litwa Zawilejska w XV i pierwszej połowie XVI w., P. 1980 s. 72, 133; tenże, Urzędnicy zarządu lokalnego na Litwie. Tytulatura zarządców powiatowych przed reformą administracyjną z lat 1565–1566, „Studia Źródłozn.” R. 24: 1979 s. 152; – Akta radzieckie poznańskie, Wyd. K. Kaczmarczyk, P. 1931 II 440; Dubiński P., Zbiór praw i przywilejów miastu stołecznemu W. X. L. Wilnowi nadanych, Wil. 1788 s. 39; Mikolaievicius K., Epicedium in obitum … Laurenti Rudominae Dusiatski, Vil. 1603; Orzelski; – AGAD: Arch. Platerów z Antuzowa rkp. 7, Arch. Radziwiłłów, Dz. XI nr 20 k. 24, Metryka Lit. nr 194 s. 229–230, Sumariusz Metryki Lit., V k. 290; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów rkp. 208 (bez pag.); AP w P.: Akta m. Poznania, I 14 k. 287–287v.; Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 840 (przywilej nobilitacyjny); B. Czart.: rkp. 1352 s. 272 (Kojałowicz W., Nomenclator, z r. 1658), rkp. 2094 k. 48–50; B. Jag.: rkp. 2926 k. 4–10; B. Raczyńskich: rkp. 78 (listy z l. 1578–9).
Henryk Lulewicz