Suchodolski Maciej h. Janina (zm. między 1431 a 1434), sędzia ziemski lubelski, starosta lubelski i chełmski.
S. był bratankiem Sułka z Giełczwi.
Pierwszy raz pojawił się S. w źródłach w r. 1388. Dn. 17 VII 1400 występował w sądzie nadwornym w Krakowie jako jednacz w sprawie łowczego lubelskiego Jana Kuropatwy z Grodziny i Łańcuchowa z Markiem z Turska h. Janina. Zapewne dzięki swym kompetencjom został mianowany (przed 1 IV 1409) sędzią ziemskim lubelskim po Janie Kuropatwie, który między 12 a 20 III t.r. awansował na kaszt. zawichojską; S. tytułował się sędzią generalnym ziemi lubelskiej. Podczas wojny z zakonem krzyżackim został odnotowany 31 XII 1410 przy królu Władysławie Jagielle w Łowiczu, występował też jako świadek w dokumentach królewskich wystawianych w Lublinie (5 XII 1411) i Żukowie (20–21 II 1413). Jako jeden z członków złożonej ze znawców prawa (iurisperitorum) rady bp. krakowskiego Wojciecha Jastrzębca odnotowany był w wyroku wydanym w Jedlni 7 IV 1413 w sprawie o dziesięciny plebana z Wąwolnicy. Dn. 2 X t.r. występował w Horodle wśród gwarantów unii polsko-litewskiej i adoptował do h. Janina bojara Wojsyma Danejkowicza, co poświadczała przywieszona do aktu pieczęć z herbem i napisem: +s mathee sv… (niezachowana). Był obecny przy Władysławie Jagielle i wystąpił jako świadek na królewskich dokumentach w Parczewie 4 II 1415 i 20 lub 21 II 1416 oraz w Żukowie 26 IX 1417. Między 5 IX a grudniem 1418, zapewne w czasie wizyty króla w ziemi lubelskiej (20 IX w Żukowie, 30 IX w Skokach), otrzymał star. lubelskie, które posiadał do czerwca 1422. Brał udział w wyprawie przeciw Krzyżakom w lecie 1419, gdy jako gwarant-świadek opieczętował akt przymierza unii polsko-litewskiej z państwami unii kalmarskiej, podpisany 15 VII t.r. w obozie wojskowym pod Czerwińskiem.
Dn. 26 III 1421 był S. w Krakowie podczas zjazdu z królem, na którym wydano statut regulujący procedurę odraczania spraw w sądach i został wymieniony wśród licznych świadków królewskiej fundacji ołtarza św. Krzysztofa w katedrze krakowskiej. W podlubelskiej Bystrzycy 11 X t.r. wystąpił na liście świadków dokumentu wystawionego przez króla, przyjmującego posłów wracających od cesarza Zygmunta Luksemburskiego z propozycją małżeństwa z jego bratową Ofką. Dn. 30 XI 1422 zasiadał w Lublinie jako asesor, gdy król nałożył wadium na prowadzących spory mieszczan lubelskich. Towarzyszył królowi, gdy ten w lutym 1423 wracał z Litwy; był 9 II t.r. w Parczewie, a 19 II wraz z królem w Jedlni.
S. utrzymywał bliskie kontakty ze szlachtą ziem ruskich Król. Pol.; poświadczał dokumenty dotyczące jej spraw (w r. 1410 nadanie królewskie dla Iwana Kozeni, w r. 1417 w Krasnymstawie dokument star. chełmskiego Korejwy, w r. 1421 nadanie prawa niemieckiego dla Sitna, wsi Michała Brazy), oraz zasiadał wśród sędziów rozstrzygających spory mieszkańców Rusi (17 II 1416 w Lublinie o naganę szlachectwa proboszcza z Łopiennika przez proboszcza z Krasnegostawu, 22 IX 1420 w obecności króla o prawo bliższości do wsi Płoskie i Mokre między Protem ze Szczebrzeszyna a ich tenutariuszem Tomkiem). Znajomość realiów ziem wschodnich mogła zadecydować o powierzeniu mu przez króla między 26 IV a 24 VII 1423 star. chełmskiego. Na tym stanowisku poświadczony był do 27 IX 1425, a być może wrócił na nie po krótkim dzierżeniu starostwa przez Jana Wałacha z Chmielnika (wymienionego z tym tytułem tylko raz 8 VI 1426), bowiem star. chełmski o imieniu Maciej wzmiankowany był w aktach sądu lubelskiego w r. 1428. Na zjeździe urzędników lubelskich i przedstawicieli szlachty ziem ruskich z królem w Parczewie w lutym 1424 powołany został do sądu komisarskiego dla rozstrzygnięcia kwestii prawnych związanych ze stosowaniem prawa lwowskiego. W sprawach dotyczących ziemi chełmskiej współpracował z bp. chełmskim Janem Biskupcem. Wykonując obowiązki star. chełmskiego zabrał Chojno w ziemi chełmskiej z rąk Iwana Tatarzyna, który nie płacił kar i wadiów.
Na sądzie wiecowym w Lublinie 30 V 1425 rozsądzał S. spory szlachty z duchowieństwem (z bp. krakowskim Zbigniewem Oleśnickim o wieś Świątniki i zbudowanie młyna w Biskupicach, z archidiakonem zawichojskim Janem o granice Popowa z Mazanowem i Nieszawą). We wrześniu t.r., podczas pobytu króla w Żukowie, wyrokował na polecenie monarchy w sprawach szlachty chełmskiej. T.r. był świadkiem lokacji miasta Wysokie przez swego współrodowca stolnika sandomierskiego Jana z Bidzin. Uczestniczył w wiecu w Sandomierzu 9 IX 1426, dokąd najpewniej udał się na spotkanie z królem. Towarzyszył królowi w czasie objazdów ziemi lubelskiej, zasiadając w sądzie nadwornym, np. w Żukowie 26 IX 1427, gdy rozpatrywano skargę na pisarza ziemskiego lubelskiego o fałszerstwo. Dn. 15 II 1430 był obecny przy królu w Parczewie, a następnie w Jedlni, gdzie 4 III t.r. wystąpił wśród świadków przywileju dla szlachty oraz jako jeden z gwarantów praw synów Władysława Jagiełły do tronu polskiego. Pojawił się 8 VII na rokach sądu ziemskiego chełmskiego w Krasnymstawie. Świadkował też na dokumencie króla dla klasztoru św. Brygidy w Lublinie, wystawionym 21 IX 1431 w podlubelskiej Bystrzycy. Ostatni raz został odnotowany 13 XI t.r. w składzie sądu w Lublinie rozpatrującego naganę szlachectwa. Zmarł zapewne niedługo potem. Pierwsza wzmianka o jego następcy na urzędzie sędziego, Piotrze, pochodzi z 7 VIII 1434.
Z przywileju na prawo niemieckie, uzyskanego przez S-ego w r. 1388 wspólnie ze stryjem, wynika, że majątek ich zlokalizowany w ziemi lubelskiej obejmował Giełczew, Suchodoły i Makarewice (dziś zaginione). S. starał się poszerzyć swe włości w rejonie Suchodołów: w r. 1417 kupił za 200 grzywien część wsi Idzikowice, w Gardzienicach w r. 1420 miał karczmę i zapewne również pewną część, dziedziczoną później przez jego spadkobierców. Poza tym posiadał mniejsze dobra w różnych miejscach ziemi lubelskiej: z jego części Stoczka koło Parczewa ok. r. 1430 uciekł kmieć do Czerniejowa, co wskazuje na faktyczne gospodarowanie S-ego we wsi, o którą w l. 1423–30 procesował się ze Świętosławem Żelaznym z Turowa, tenutariuszem Stoczka. Być może planował utworzyć nowy klucz majątkowy koło Bełżyc, gdyż w r. 1428 zamienił 6 łanów w Idzikowicach z dopłatą 20 grzywien na dział Jakusza Babki w Jaroszowcach, gdzie po sąsiedzku leżały wsie Pszonków h. Janina (Babin i Radawiec), jednak transakcja ta nie została zrealizowana. Nadal interesował się S. inwestycjami w zachodniej części ziemi lubelskiej; w r. 1429 nabył młyn w Łubkach od kmiecia Mikołaja. Niewykluczone, że to S. zyskał sąsiadujące z Suchodołami Siedliska i zaginioną później Polichnę oraz Łosienie, leżące niedaleko, ale już w ziemi chełmskiej, które w r. 1451 posiadał jego syn Piotr. Pozostałe wsie, wymienione w przywileju prawa niemieckiego z r. 1388 dla dóbr Sułka z Giełczwi i S-ego, Bożydar (w ziemi sandomierskiej) oraz Szczekarzowice (najpewniej Czekarzowice w ziemi radomskiej) przypuszczalnie nie należały do Suchodolskich, raczej rościli sobie oni prawa do nich z racji bliżej nieznanych związków z Awdańcami z Bożegodaru i Toporami z Czekarzowic. Na pokrewieństwo z tymi ostatnimi wskazuje też imię Sułka i późniejszego dziedzica Suchodołów, Żegoty, wnuka S-ego. Właściciele Suchodołów byli też spokrewnieni z Bończami: Zbigniewem z Łęcznej, który będąc bezpotomnym, zapisał w r. 1462 spadek w wysokości 400 grzywien pochodzących ze sprzedaży Łęcznej synowi S-ego Piotrowi, oraz z braćmi: burgrabią lubelskim, komornikiem sądu ziemskiego i podsędkiem lubelskim Mikołajem z Prawiednik i Piotrem ze Śmiłowa, który w r. 1430 z racji bliżej nieznanych rozliczeń z synem S-ego, Piotrem, trzymał w zastawie 6 łanów w Suchodołach.
Żoną S-ego była w r. 1417 Małgorzata, córka Stanisława z Kozic i Bystrzejowic, tożsamego zapewne z odbiorcą nadania wójtostwa w Krasnymstawie w r. 1394. Syn S-ego Piotr (zm. przed 13 III 1475), z którym S. występował w sądzie w Krasnymstawie w r. 1430, był może identyczny z notowanym od r. 1419 Piotrem z Suchodołów, ojcem Jana, Mikołaja zwanego Sułek, Żegoty, Katarzyny, Anny i Julianny (Uliany). Bliskimi krewnymi S-ego (może synami?) byli Mikołaj z Gardzienic, komornik podkomorzego lubelskiego, i jego bracia Maciej oraz Jan. W l. 1448–74 włości w Suchodołach miał też Mikołaj h. Janina, znany ze złupienia w r. 1474 wraz z innymi szlachcicami z ziemi lubelskiej klasztoru Norbertanek w Busku; być może był to potomek (wnuk) S-ego. Poprzez żonę spowinowacony był S. ze Śmietankami z Trębaczowa; żona (w r. 1416) Jana Śmietanki, Katarzyna, mogła być ciotką lub siostrą Małgorzaty Suchodolskiej.
Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, Oprac. S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł, w: Dzieje Lubelszczyzny, W. 1986 IV (Makarewice, Polichno); Piekosiński F., Poczet rodów szlachty polskiej wieków średnich, „Roczn. Tow. Herald.” T. 2: 1911 s. 98; Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, Oprac. S. Kuraś, w: Dzieje Lubelszczyzny, W. 1983 III (Suchodoły); Urzędnicy, III/2 (błędna informacja o śmierci S-ego 23 V 1427), IV/1; – Semkowicz W., O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle w roku 1413, „Lituano-Slavica Posnaniensia” T. 3: 1989, Studia Historica, s. 126–7; Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, L. 1987 s. 96, 188; Szczygieł R., Etapy lokacji miast nadbużańskich w XIV–XV w. Jedna czy dwie lokacje Chełma na prawie niemieckim?, w: Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Kr. 1993 s. 129–30; Uruszczak W., O genezie i dacie statutu krakowskiego Władysława Jagiełły „Czas. Prawno-Hist.” T. 20: 1968 z. 2 s. 62–3; – Akta grodz. i ziem., III nr 85,86; Akta Unii; Bull. Pol., IV; Cod epist. saec. XV, II; Długosz, Annales, XI; Długosz, Historia, V 568; Długosz, Liber benef., II; Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, Wyd. L. Białkowski, L. 1934; Kod. katedry krak., Cz. 2; Kod. Mpol., IV; Łęczna w zapiskach średniowiecznych sądów, Oprac. A. Sochacka, Łęczna 2003 nr 29; Matricularum summ., IV; Najdawniejsze zapiski herbowe chełmskie, Wyd. Z. Dunin-Kozicki, „Mies. Herald.” T. 2: 1909 nr 3 s. 84; Najstarsze zapiski ziemskie lubelskie z 1409 r., „Teki Arch.” T. 7: 1952 nr 1, 87, 158, 285; Nowak Z. H., Współpraca polityczna państw unii polsko-litewskiej i unii kalmarskiej w l. 1411–1425, Tor. 1996 (dod. nr Vb s. 120); Starod. Prawa Pol. Pomn., VII nr 349, 1597, 1599, 1614, VIII nr 10353; Zbiór dok. katedry i diec. krak., Cz. 1 nr 198; Zbiór dok. mpol., Cz. 1 nr 239, 332, Cz. 2 nr 375, 408, Cz. 3 nr 832, Cz. 5 nr 1241, 1259, 1267, 1273, 1282, 1288, 1290, 1319, 1341, 1357, 1359, 1362, 1365, Cz. 6 nr 1539, 1752, Cz. 7 nr 1904 1905, 1917, 1957, 2085; – AP w L.: Księgi ziemskie lub., sygn. 1 s. 84, sygn. 2 k. 29v, 30, 60v, 79, 82v, 113, 153v, 161, 236v, 237, 248v–9, 257v, 270v–1, 286, sygn. 5 k. 341v, 480, sygn. 8 k. 263, sygn. 9 k. 94v, sygn. 10 k. 7, 108v, 123, 143v, 155v, 166v, 172v, 173, 187v, 188, 275, 297v, 298, 323, 325–6, 329v, 333v, 337, 342v, 347v, 353–4v, 359v, 360, 386, sygn. 12 k. 160; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: Teki Ulanowskiego, rkp. 8644 k. 7v–8v, 10v, 14v, 15v, 17v, 18v, 27, 31, 68–9, 89, 105, 126, 136v, 137, 174, 194v–5.
Anna Sochacka