Maciej (zm. ok. 1268), notariusz kancelarii księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego. Jego pochodzenie nie jest znane; niektórzy badacze uważają go za mnicha klasztoru benedyktynów w Lubiniu lub kanonika kapituły poznańskiej. W r. 1260 był kapelanem książęcym, w r. 1265 wystąpił z tytułem prepozyta, nie wiadomo jakiego. Gdy Bolesław Pobożny rozpoczął organizację własnej kancelarii, M. stał się jej aktywnym pracownikiem, redagując tutaj ponad 20 dokumentów, które częściowo też własnoręcznie spisał; świadkował na aż 27 znanych dziś dokumentach książęcych. W kancelarii pracował do r. 1268 (1271?), potem ślad po nim ginie.
W dokumentach redagowanych przez M-a pojawiła się po raz pierwszy nazwa «Wielkopolska» (w łacińskiej formie Polonia Maior) używana w tytulaturze Bolesława Pobożnego w miejsce dawniejszej nazwy Polska (Polonia) (dla ziem wokół Poznania, Kalisza i Gniezna), która w w. X–XIII (i później, do w. XVI) oznaczała tak całą Polskę, jak i ściślejszą – kraj plemienia Polan. Wokół znaczenia terminu Polonia Maior oraz motywów zastosowania tej nazwy toczą się dyskusje, które dotąd ostatecznie nie wyjaśniły sprawy. Dotykają one również zagadnienia stopnia inicjatywy M-a we wprowadzeniu tej nazwy do dokumentów kancelarii książęcej; po odejściu M-a z kancelarii nazwa ta zanikła, pojawiła się na powrót sporadycznie w tytulaturze Przemysła II, upowszechniła się w ostatniej ćwierci XIV w. w tytulaturze starostów generalnych Wielkopolski.
Bielińska M., Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Wr. 1967 (i rec. K. Jasińskiego, ,,Przegl. Hist.” R. 59: 1968 s. 167); Krzyżanowski S., Dyplomy i kancelaria Przemysława II, Studium z dyplomatyki polskiej XIII wieku, „Pam. AU Wydz. Filol. i Hist.-Filoz.” T. 8: 1890 s. 160; Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, Wr. 1951 s. 162 n.; Sikora F., Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239–1279 na tle współczesnej dyplomatyki wielkopolskiej, Wr. 1969 s. 69–73, 127–36, 175–7; tenże, Krytyka autentyczności dokumentów Przemysła I, „Studia Hist.” R. 11: 1968 s. 147–8; Wiśniewski J., Nazwa Wielkopolska, w: Dzieje Wielkopolski, Pod red. J. Topolskiego, P. 1969 I 38–44.
Antoni Gąsiorowski