INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Manswet Skokowski  

 
 
1751-02-20 - 1798-02-08
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skokowski Manswet (1751–1798), jezuita, architekt. Ur. 20 II na Białorusi w litewskiej rodzinie szlacheckiej, być może h. Jelita; w źródłach jezuickich zanotowano, iż «natione erat Lituanus».

Po ukończeniu retoryki w szkołach jezuickich, prawdopodobnie w Połocku, S. wstąpił do zakonu 13 VIII 1770. Dwuletni nowicjat odbył w Nieświeżu (1770–2) pod kierunkiem rektora i magistra nowicjatu Józefa Mirzeńskiego. Następnie przeszedł roczne seminarium nauczycielskie (retoryka dla jezuitów) w Słucku (1772–3) pod kierunkiem Jana Kuleszy. Po pierwszym rozbiorze i po kasacie zakonu w jesieni 1773 pozostawał w Połocku, gdzie z woli cesarzowej Katarzyny II zakon istniał nadal. Tam ukończył trzyletnie studia filozofii i architektury, a następnie nauczał w szkołach jezuickich, oczekując na prawne rozstrzygnięcia dotyczące legalności istnienia jezuitów na Białorusi. Jeszcze w r. 1782/3 uczył poetyki i retoryki w szkole średniej w Orszy oraz prowadził kronikę domu.

Studia teologiczne podjął S. w Połocku dopiero w r. 1783, równocześnie pogłębiał znajomość architektury i matematyki pod kierunkiem Gabriela Grubera, przygotowując się do ich nauczania. Święcenia kapłańskie przyjął 25 VI 1785 w Połocku z rąk bpa Jana Benisławskiego, a 15 VIII 1787 złożył uroczystą profesję czterech ślubów zakonnych. W tym czasie przeznaczył swoją część majątku rodzinnego na jałmużny dla ubogich oraz na książki i przyrządy fizyczne dla kolegium połockiego. W l. 1786–8 pracował jako wychowawca w konwikcie połockim, a następnie wykonywał tamże pod kierunkiem Grubera różne przyrządy doświadczalne i machiny z zakresu architektury i mechaniki dla miejscowego muzeum fizycznego (1788–90), które stało się wzorcową pracownią na terenie Rosji i było zwiedzane przez uczonych i dygnitarzy rządowych.

W Połocku S. pracował także w duszpasterstwie i opiekował się Kongregacją Mariańską studentów (1789–91). W r. 1790 przejął po Gruberze katedrę architektury w tamtejszym kolegium i kierował nią cztery lata (1790–4). W r. 1792 na wezwanie Katarzyny II przebywał wraz z Gruberem w Petersburgu, gdzie omawiano możliwości otwarcia pod protekcją dworu petersburskiego misyjnej placówki jezuickiej w Chinach. Planowano wysłanie do niej z Białorusi kilku jezuickich matematyków i architektów. Misja ta jednak z powodu kasaty zakonu w Chinach do realizacji nie doszła.

W l. 1794–6 S. był profesorem filozofii i matematyki oraz opiekunem kongregacji studenckiej w Witebsku, następnie ministrem (zawiadowcą gospodarczym) kolegium w Mohylewie, a równocześnie profesorem architektury oraz prefektem kościoła i bursy uczniowskiej (1796–7). Na tych samych stanowiskach pracował potem w Mścisławiu (1797–8). W opinii współczesnych był biegłym mechanikiem, nie można jednak dziś ustalić zakresu wykonanych przez niego prac. Prawdopodobnie ograniczały się one do konstruowania przyrządów fizycznych i budowania machin dla muzeów fizycznych zakładanych w tym czasie w kolegiach jezuickich. Nekrolog S-ego podkreślał szczególnie jego znajomość medycyny i pełną poświęcenia opiekę nad chorymi. S. zmarł 8 II 1798 w Mścisławiu.

 

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Oprac. L. Grzebień, Kr. 1996; Nomina patrum ac fratrum qui Societatem Jesu ingressi Albam Russiam incoluerunt 1773–1820 et in eadem Societate Jesu vita functi sunt, Rollarii Flandrorum 1914 s. 16; Poplatek J., Słownik jezuitów artystów, Kr. 1972; – Breżgo B., Sztuki piękne w kolegium oraz w Akademii OO. Jezuitów w Połocku w XVIII i XIX w., w: Prace i Materiały Sprawozdawcze Sekcji Historii Sztuki, Wil. 1939 III 30; Giżycki J. M., Materiały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, Kr. 1905 s. 18, 179, 192, 203; Morelowski M., Problemy wileńskiej architektury barokowej, w: Prace i Materiały Sprawozdawcze Sekcji Historii Sztuki, Wil. 1935 II 254; Załęski S., Historia zniesienia jezuitów w Polsce i ich zachowanie na Białej Rusi, Lw. 1875 II 267; tenże, Jezuici, V 216; – Arch. Rom. S.J.: Lit. 60 (katalogi roczne 1770–72), Pol. 69 k. 653–655 (nekrolog), Russia 15 k. 60 (korespondencja); Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 526 s. 64 (Liber suffragiorum), rkp. 845 II s. 26 (Historia Collegii Polocensis), rkp. 1758 (katalog roczny 1772–73), rkp. 1757 I (Catalogi S.J. in Imperio Rossiaco 1783–98), rkp. 247 s. 148–149 (Menologium).

Ludwik Grzebień

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Dekert

1738-02-13 - 1790-10-04
prezydent Warszawy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.