Sasinowski Marian Aleksander (1877–1933), inżynier budowy okrętów, komandor Marynarki Wojennej. Ur. 13 V w majątku Szumieliszki (pow. oszmiański). Pochodził z rodziny szlacheckiej z Wileńszczyzny, był synem Jana i Felicji z Matusewiczów.
S. uczył się w l. 1888–94 w szkole realnej w Wilnie, a w l. 1894–9 kształcił się na wydz. budowy okrętów Morskiej Szkoły Inżynieryjnej (Morskoje inżynieryjnoje uczyliszcze, do r. 1896: Tiechniczeskoje uczyliszcze Morskogo wiedomstwa) w Kronsztadzie i ukończył ją ze stopniem inżyniera z wyróżnieniem. Pracę rozpoczął jako młodszy pomocnik budowniczego okrętów stoczni Nowoje admirałtiejstwo w Petersburgu i przez rok brał udział w budowie pancernika «Borodino». W l. 1900–2 kontynuował studia na wydz. budowy okrętów Akademii Morskiej (Nikołajewskaja morskaja akadiemija) w Petersburgu, które ukończył z dyplomem pierwszego stopnia. W listopadzie 1902 został S. odkomenderowany na budowę krążownika «Oleg» jako młodszy, a następnie starszy referent. Po awansie na sztabskapitana (19 III 1907) S. kierował samodzielnie budową krążownika «Bajan», a po awansie na kapitana (6 XII 1908) kierował jako główny budowniczy produkcją powstałej w wyniku reorganizacji stoczni admiralicji (Admirałtiejskij sudostroitielnyj zawod). W tym okresie S. był również etatowym wykładowcą Morskiej Szkoły Inżynieryjnej (grudzień 1903–październik 1911).
Pod koniec września 1911 S. objął stanowisko naczelnika biura konstrukcyjnego stoczni «Russud» (Russkoje sudostroitielnoje akcjoniernoje obszczestwo) w Nikołajewie nad Bohem, która budowała jednostki dla Floty Czarnomorskiej, m.in. pancerniki o wyporności 23 tys. ton, krążowniki, kontrtorpedowce i okręty podwodne. Tam awansował na podpułkownika (14 IV 1913) i działał wśród Polaków jako prezes Domu Polskiego. W r. 1915 powrócił do Piotrogrodu, gdzie pełnił obowiązki głównego inżyniera przedsiębiorstw «Russud» i «Nawal» (do r. 1918). Jednocześnie kierował wydziałem budowy okrętów podwodnych stoczni piotrogrodzkiej. Następnie w l. 1918–19 był kolejno zarządzającym i dyrektorem technicznym stoczni nikołajewskiej.
Po powrocie do kraju został S. przyjęty 14 VII 1920 do WP w stopniu podpułkownika marynarki i objął wydz. budowy okrętów w Sekcji Technicznej Departamentu Spraw Morskich (DSM) Min. Spraw Wojsk., ale już 2 VIII stanął na czele specjalnej komisji, rekwirującej prywatne statki rzeczne dla organizowanej Flotylli Wiślanej. Następnie zaś przydzielony do dyspozycji inspektora robót fortyfikacyjnych przy Gubernatorze Wojskowym Warszawy, koordynował przeprawy oraz komunikację rzeczną na Wiśle od 10 do 23 VIII. Oficjalnie został mianowany na stanowisko kierownika wydz. budowy okrętów Sekcji Technicznej DSM 1 X t. r.
W ramach prac DSM nad zabezpieczeniem i zagospodarowaniem odzyskanego wybrzeża morskiego S. uczestniczył w styczniu i lutym 1921 w konferencjach Dowództwa Wybrzeża Morskiego w Pucku, poświęconych budowie portu morskiego w Gdyni, oraz przewodniczył komisjom dokonującym odbioru technicznego okrętów i jednostek pomocniczych otrzymanych z byłej floty niemieckiej jako reparacje wojenne i zakupionych za granicą (w Gdańsku, Finlandii i Holandii). W pracy zbiorowej „Polskie morze” (W. 1921) opublikował artykuł Technika i technicy Polskiej Marynarki Wojennej, w którym postulował utworzenie własnego przemysłu stoczniowego. Równocześnie sugerował ewentualne wykorzystanie początkowo do tego celu potencjału dawnej stoczni cesarskiej w Gdańsku.
W l. 1922–5 S. był kierownikiem samodzielnego referatu mechanicznego i elektrotechnicznego szefostwa Służby Technicznej Kierownictwa Marynarki Wojennej (KMW). Na przełomie 1922 i 1923 r. opracowano pod jego kierownictwem następny projekt lekkiego monitora rzecznego nowego typu. Budowę dwóch jednostek tej serii wykonała firma «Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski, Fitzner-Gamper S.A.» z Krakowa. Na początku czerwca 1925 wraz z kmdrem por. Mieczysławem Burchardtem i kpt. marynarki inż. Witoldem Szulcem odebrał we Francji zakupiony dla Marynarki Wojennej transportowiec wojenny ORP «Wilia». Po powrocie został wyznaczony 17 V 1925 na szefa nowo utworzonego Biura Technicznego Nowych Budowli KMW, także od 21 III 1926 czasowo pełnił obowiązki szefa Służby Technicznej KMW.
Od r. 1921 S. wykładał teorię i architekturę okrętu na Tymczasowych Kursach Instruktorskich dla oficerów marynarki wojennej w Toruniu, a następnie w l. 1922–6 w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej oraz równocześnie w l. 1922/3–1926/7 budownictwo okrętowe na Wydz. Mechanicznym Politechn. Warsz. Doświadczenia wieloletniej pracy zawodowej zawarł S. w dwutomowym dziele Budownictwo okrętowe (Cz. 1: Teoria okrętu, cz. 2: Architektura okrętu, Tor. 1924–32). Przeniesiony w stan spoczynku 30 IV 1927, S. przeszedł do pracy w Warszawskiej Spółce Akcyjnej Budowy Parowozów. Tutaj jako kierownik biura konstrukcyjnego przedsiębiorstwa (do r. 1932) nadal zachował swe związki z morzem, gdyż spółka budowała m.in. dźwigi dla rozbudowującego się portu gdyńskiego, uczestniczyła w przetargu na budowę 4 torpedowców dla marynarki wojennej (1933). Zmarł w r. 1933 w Warszawie. Był odznaczony rosyjskimi orderami: św. Stanisława 2. kl. (1913) i 3. kl. (1904), św. Anny 3. kl. (1910).
W małżeństwie z Natalią Janiną de Bondi miał S. dwoje dzieci: Jana (ur. 1913) i Natalię (ur. 1914).
Lista starszeństwa oficerów zawodowych, W. 1922 s. 417; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928; Spisok ličnogo sostava sudov flota stroevych i administrativnych učreždenij Morskogo vedomstva, Pet. 1911, 1916; – Białas T., Liga Morska i Kolonialna 1930–1939, Gd. 1983; Ciesielski C., Szkolnictwo Marynarki Wojennej w latach II Rzeczypospolitej, W. 1974 s. 53, 74, 192 (fot. wspólna między s. 64 a 65); Dąbrowski Z., Budowa okrętów dla Marynarki Wojennej w stoczniach krajowych w latach 1919–1938, „Przegl. Morski” 1990 z. 5 s. 71; Flota Polska, W. 1921 s. 53; Filipowicz M., Ludzie, stocznie i okręty, Gd. 1985; tenże, Warsztaty i stocznie w Modlinie, Pińsku, Pucku i Gdyni od 1918 r., „Budownictwo Okrętowe” 1976 nr 4/5 s. 165; Kułakowski M., Marynarka Wojenna Polski Odrodzonej, Toronto 1988 I; Mielczarek R., Marian Sasinowski (1876–1933), „Nautologia” 1981 nr 4 s. 54–5; Ordon S., Polska Marynarka Wojenna w latach 1918–1939, Gdynia 1966 s. 179, 296; Piaskowski S. M., Kroniki polskiej Marynarki Wojennej 1918–1946, Albany N.Y. 1983 I 34, 37, 43; Pławski E., Egzamin polonistyczny, „Nasze Sygnały” (Londyn) 1957–8 nr 90/91 s. 12–15; Woszczyński B., Ministerstwo Spraw Wojskowych, W. 1972 s. 253; – Rylke A., W służbie okrętu, Gdynia 1967 s. 82; – „Nasze Sygnały” 1970 nr 121 s. 33, 1973 nr 123 s. 34; – Arch. Marynarki Wojennej w Gdyni: Mszp. sygn. 6 (Trojanowicz-Piotrowski B.), sygn. 13 (Bartlewicz J.), sygn. 17 (Burchardt M.), sygn. 52 (Iwański M.), sygn. 58 (Śladkowski Z.), sygn. 208 (Żelechowski W.); CAW: Akta osobowe S-ego, Oddz. Naczelnej Kontroli Wojskowej, t. 24; Central’nyj gosudarstvennyj archiv voenno-morskogo flota w Pet.: sygn. 406-3-1106, 406-9-3722, 434-2-1713; Muz. Miasta Gdyni: Dokumentacja inż. T. Wendy z r. 1921; – Kosiarz E., Departament dla Spraw Morskich, jego działalność i rola w dziejach Marynarki Wojennej w latach 1919–1921, „Biul. Hist. Marynarki Wojennej” (Gdynia) 1963 (mszp. powielony) s. 163, 187–8, 190, 194.
Ryszard Mielczarek