Stęczyński Marian Bogdan (1866–1939), działacz polonijny, wiceprezes Związku Sokolstwa Polskiego i prezes Związku Narodowego Polskiego w Stanach Zjednoczonych, wykonywany zawód nieznany.
Ur. 24 III prawdopodobnie w okolicach Krakowa. Brak wiadomości o rodzicach S-ego.
W r. 1895 został S. członkiem Ligi Narodowej (LN) i t.r. wyjechał do USA, gdzie osiadł w Chicago. Wstąpił tamże do Gniazda Nr 1 Związku Sokolstwa Polskiego (ZSP), a 14 III 1896 do Związku Narodowego Polskiego (ZNP). Dn. 9 X 1898 został wybrany na prezesa Gniazda Nr 1 ZSP. Dn. 1 V 1899 był sygnatariuszem memoriału Zarządu ZSP w sprawie Polski na międzynarodową konferencję rozbrojeniową w Hadze. Na posiedzeniu Zarządu ZSP w Chicago, 17 II 1900, wybrano S-ego na jego wiceprezesa, a na I Zlocie II (Zachodniego) Okręgu ZSP 27 XI 1902 w South Chicago – prezesa. Ponownie został S. prezesem na II Zlocie (6–8 IX 1903), na którym przyjęto też jego postulat jednoczesnej przynależności członków ZSP do ZNP. T.r. stanął na czele Komitetu Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie; dzięki niemu już w r. 1905 Komitet został zdominowany przez ZNP (pomnik odsłonięto 10 V 1910). Od r. 1903 przewodniczył też komitetowi budowy Domu Emigracyjnego w Nowym Jorku (otwarty w czerwcu 1910). Reprezentował II Okręg ZSP na XV sejmie ZNP (19 X 1903) w Wilkes-Barre (Pa.); został wówczas wybrany na prezesa ZNP (potem był wybierany na kolejnych sejmach: 28 X 1905 w Buffalo , 27 IX 1907 w Baltimore , 16 X 1909 w Milwaukee i 10 X 1911 w Saint Louis ). Był zwolennikiem ograniczenia wpływów LN w ZNP i odnosił się przychylnie do obecności socjalistów w tej organizacji. Po wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej wszedł do grupującego organizacje polonijne Komitetu Narodowego w Chicago i należał w nim do inicjatorów uchwalenia 29 II 1904 rezolucji projapońskiej. Dn. 26 X t.r. przyłączył się do uchwały ZNP o współpracy z LN. Dążąc do utworzenia jednej organizacji polonijnej w USA, doprowadził w r. 1905 do chwilowego połączenia ZNP, ZSP, Związku Młodzieży Polskiej w Ameryce (ZMP) i Związku Śpiewaków Polskich w Ameryce (ZŚP); ostatecznie jedynie ZSP pozostał w ZNP jako jego wydział. S. stał na czele delegacji XVII sejmu ZNP, która 26 IX 1907 wręczyła adres okolicznościowy prezydentowi USA T. Rooseveltowi. Był inicjatorem wydawania w Chicago „Dziennika Związkowego” (nr 1 ukazał się 15 I 1908).
Dn. 26 IV 1908 przewodniczył S. manifestacji w Chicago przeciw antypolskiej polityce władz pruskich, a 29 VI t.r. wziął udział w konsekracji pierwszego polskiego biskupa w USA – chicagowskiego sufragana Pawła Rhode. Na zaproszenie S-ego złożyli wizytę 14 III 1909 w Domu Związkowym w Chicago Ignacy Paderewski, Helena Modrzejewska i jej syn Rudolf. S. był inicjatorem I Kongresu Narodowego Polskiego w Waszyngtonie (11–14 V 1910), autorem jego rezolucji o zwoływaniu takich kongresów w przyszłości oraz współautorem rezolucji o niepodległości Polski. Jako delegat ZNP przyjechał na początku lipca t.r. do Torunia, a następnie odwiedził Warszawę, Poznań i Kraków, gdzie uczestniczył w uroczystościach grunwaldzkich i ogólnopolskim zlocie sokolstwa (15 VII) oraz złożył wizytę prezydentowi miasta Juliuszowi Leo. Następnie we Lwowie wystąpił na nadzwycz. sesji rady miejskiej oraz spotkał się z bp. Władysławem Bandurskim, Stanisławem Głąbińskim i Stanisławem Grabskim. W drodze powrotnej zatrzymał się w Rapperswilu; uczestniczył w posiedzeniach Rady Nadzorczej Muz. Narodowego Polskiego i Komisji Nadzorczej Skarbu Narodowego, zapewniając o ich dalszym finansowaniu przez Polonię amerykańską; otrzymał tamże kolekcję monet polskich oraz inne pamiątki dla Muz. ZNP w Chicago. Następnie przez Paryż wrócił do USA.
Jako prezes ZNP dbał S. o jego działalność oświatową, urządzanie konkursów literackich i udzielanie stypendiów naukowych; na łamach chicagoskiego tygodnika „Sokół” propagował idee zakładania bibliotek i działania biznesowe Polonii. W okresie jego prezesury członkami honorowymi ZNP zostali m.in. Eliza Orzeszkowa, Maria Rodziewiczówna, Bolesław Prus, Stefan Żeromski, Stanisław Wyspiański i Roman Dmowski. Dn. 27 VI 1912 na posiedzeniu Rady Nadzorczej ZNP został S. wybrany na zarządcę generalnego Rady Szkolnej nowo otwartego Kolegium ZNP w Cambridge Springs (Pa.); zrezygnował wtedy z funkcji prezesa ZNP. W czasie pierwszej wojny światowej zorganizował w Kolegium kursy podoficerskie ZSP i kurs zawodowego wykształcenia dla żołnierzy Armii Stanów Zjednoczonych, a w r. 1917 Szkołę Podchorążych Ochotniczej Armii Polskiej z Ameryki dla 500 żołnierzy, którzy następnie wstąpili do Armii Polskiej we Francji. W l.n. wybudował salę gimnastyczną, urządził boisko lekkoatletyczne, dobudował skrzydło biblioteki oraz powołał Wydz. Kreślarstwa i Wydz. Instalacji Sanitarnej. Po pożarze głównego gmachu Kolegium w r. 1931 doprowadził do wybudowania w l. 1933–4 nowego obiektu z salami wykładowymi, pracowniami, biurami administracyjnymi, laboratoriami i muzeum. W r. 1935 dzięki jego staraniom utworzono czteroletnie studia wyższe oraz uzyskano prawo nadawania stopnia bakałarza sztuk i nauk ścisłych. S. zmarł 11 I 1939 w Cambridge Springs, został pochowany na cmentarzu św. Wojciecha w Chicago (blok N, sekcja 52, miejsce 48). Był odznaczony Legią Honorową Sokolstwa (1928), przez gen. Józefa Hallera Mieczami Hallerowskimi (1934) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1937).
W małżeństwie z Jadwigą (nazwisko panieńskie nieznane) miał S. syna Mirosława, inżyniera w Chicago, działacza społecznego, oraz dwie córki.
Bolek, Who’s who in Polish America; – Brożek A., Polonia amerykańska 1854–1939, W. 1977; Drozdowski M. M., Ignacy Jan Paderewski. Zarys biografii politycznej, W. 1979; Groniowski K., Polonia amerykańska 1893–1914, „Kwart. Hist.” R. 79: 1972 nr 1 s. 31, 33, 36, 39–41, 43–5; Haiman M., Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce 1873–1948, Chicago 1948; Kolegium Związkowe. Wczoraj. Dziś. Jutro, Cambridge Springs (Pa.) 1931 (fot.); Korski J., Kolegium Związku Narodowego Polskiego, Toledo, Ohio [b.r.w.]; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej, Londyn 1964; Krótki zarys historii Kolegium Związku Narodowego Polskiego z okazji dwudziestolecia 1912–1932, Cambridge Springs (Pa.) 1932; Olszewski A., Historia Związku Narodowego Polskiego, Chicago [b.r.w.] II 15, 43, 47, 67, 102, 120, 180, 191, 198, 221, 268, III 25, 35, IV 121, 276, 314, 340, 385, 531, 617–19; Osada S., Historia Zwiazku Narodowego Polskiego, Chicago 1957 I 485, 489, 497, 528, 545 (fot.), 553, 565, 583, 590, 601–2, 607, 629; Pastuszka S. J., Kongres Narodowy Polski w Waszyngtonie w 1910 r., „Ze skarbca kult.” 1979 z. 32 s. 129, 140, 143; Piątkiewicz K., 75-ta Rocznica Istnienia ZNP 1880–1955. Historia Związku Narodowego Polskiego w krótkim streszczeniu, Chicago 1955 (fot.); Piątkowska-Koźlik D., Związek Socjalistów Polskich w Ameryce (1900–1914), Opole 1992; Pienkos D. E., PNA: A centennial history of the Polish National Alliance of the United States of North America, New York 1984; tenże, One hundred years young: a history of the Polish Falcons of America. 1887–1987, New York 1987; Rayzycher S., Komitet Obrony Narodowej w Ameryce, „Niepodległość” T. 12: 1935 z. 1 s. 54; Suleja W., Próba umiędzynarodowienia sprawy polskiej w czasie konferencji pokojowej w Hadze w 1899 r. Akcja memoriałowa Ligi narodowej i polonii amerykańskiej, „Ze skarbca kult.” 1979 z. 31 s. 84; Szczerbiński M., Zarys działalności sokolstwa polskiego na obczyźnie w latach 1887–1918, Kat. 1982 s. 28; Wachtl K., Polonia w Ameryce. Dzieje i dorobek, Filadelfia 1944; Waldo A., Sokolstwo. Przednia Straż Narodu. Dzieje idei i organizacji w Ameryce, Pittsburgh 1956 (fot.); Wytrwal J. A., America’s polish heritage, Detroit 1961; – Album pamiątkowy 1894–1934 z okazji otwarcia i poświęcenia nowej siedziby na 40-lecie założenia Związku Sokołów Polskich w Ameryce w Pittsburghu dnia 17-go czerwca 1934 w obecności wodza Błękitnej Armii Generała Broni Józefa Hallera, Red. S. Osada, [b.m.r.w.] (fot.); Czyn zbrojny Wychodźstwa Polskiego w Ameryce. Zbiór dokumentów i materiałów historycznych, New York–Chicago 1957 (fot.); Junior College of the Polish National Alliance. Announcement 1926–1927, Cambridge Springs (Pa.) [b.r.w.]; toż za l. 1929–30, Cambridge Springs (Pa.) [b.r.w.]; Kolegium Związku Narodowego Polskiego, Cambridge Springs (Pa.) 1915; toż za r. 1916, Cambridge Springs (Pa.) 1916; Kolegium Związku Narodowego Polskiego. Wydział Akademicki. Katalog 1918–1919. Sprawozdanie 1917–1918, Cambridge Springs (Pa.) 1918; toż za r. 1919, Cambridge Springs (Pa.) 1919; toż za l. 1924–6, Cambridge Springs (Pa.) 1924–5; Pamiętnik jubileuszowy Kolegium Związkowego 1912–1937 w Cambridge Springs (Pa), Chicago 1937 (fot.); Pamiętnik jubileuszowy Związku Narodowego Polskiego 1880–1940, Chicago 1940 (fot.); Pamiętnik wzniesienia i odsłonięcia pomników Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, Red. R. Piątkowski, Chicago 1911; Polish National College. Academy 1925–1926, 1926–1927, Cambridge Springs (Pa.) 1925; toż za l. 1927–9, Cambridge Springs (Pa.) 1927; Polonia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1910–1918. Wybór dokumentów, Red. M. M. Drozdowski, E. Kusielewicz, W. 1989; Urzędowy Protokół Sejmu XXIV Związku Narodowego Polskiego. Odbytego w dniach 25-go do 30-go sierpnia 1924 r. w mieście Philadelphia (Pa.), Chicago 1925; – „Dzien. dla Wszystkich” (Buffalo) 1939 nr z 11 I; „Dzien. Związkowy” 1939 nr 6, 7, 9–11, 1965 nr z 16 X; „Polacy Zagranicą” R. 10: 1939 nr 3; „Zgoda” R. 58: 1939 nr 4, 6, 9–10; – Arch. Zw. Narod. Pol. w Chicago: Kolekcja Wojciecha Wierzewskiego, teczka nr 1; Centr. Arch. Polonii w Orchard Lake: vol. 10, 144.
Roman Nir