Chełchowski Marian, h. Lubicz (1857–1934), ziemianin i działacz społeczny. Wnuk Feliksa Ch., posła na sejm czteroletni. Bratanek Waleriana Ch., oficera ułanów Dembińskiego w r. 1831 i na emigracji bibliotekarza Muzeum Louvru w Paryżu († 1876 tamże). Syn Herkulana i Lucylli z Mackiewiczów, ur. 2 VII w ojczystym Chożowie, w b. pow. wilejskim, obecnie mołodeczańskim. Po ukończeniu w r. 1877 gimnazjum I w Wilnie i w r. 1881 wydziału prawa Uniw. Warsz. czas pewien trudnił się adwokaturą w Warszawie i Wilnie, wkrótce jednak przeniósł się do Chożowa, który objął po śmierci matki.
Obok wzorowego gospodarstwa na roli rozwinął szeroką akcję oświatowo-patriotyczną polską w obrębie swego powiatu. Od r. 1898 był członkiem nielegalnej Ligi Narodowej w Warszawie, później stał się jednym z czołowych przywódców Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego na terenie Wileńszczyzny i Mińszczyzny. W l. 1905–12 był członkiem zarządów Pol. Macierzy Szkolnej i »Sokoła« w Wilnie. Należał też do grona założycieli »Dziennika Wileńskiego«. W r. 1905 z ramienia ziemiaństwa polskiego był członkiem rządowej komisji Urządzeń Rolnych przy gen.-gubern. Frezem w Wilnie. W czasie ruchu rewolucyjnego 1905 r. z narażeniem swojej osoby jawnie na wiecach publicznych głosił zasady patriotyzmu polskiego. W r. 1906, wybrany na posła do II Dumy Państwowej w Petersburgu, należał do Koła Polskiego. W r. 1910 uczestniczył w konspiracyjnym zjeździe politycznym w Kijowie. Podczas wojny wszechświatowej wespół z innymi obywatelami założył Związek Rolników Polaków w Mińsku i Związek Ziemian Ziemi Wileńskiej. Po odzyskaniu niepodległości, mimo starszego wieku i osłabionego zdrowia, nie ustawał w służbie publicznej krajowi na stanowiskach sędziego pokoju w Wilejce w l. 1919–20, a następnie sędziego honorowego Sądu Okręgowego w Wilnie i członka Związku Ziemian.
Zmarł 23 V 1934, pogrzeb. w Oborku, pow. mołodeczańskim. Osierocił żonę Zofię z Kowalewskich, córkę Eugeniusza, powstańca i uczestnika bitwy pod Władykami 1863 r., i Zofii z Łętowskich K-iej, autorki pamiętników o powstaniu styczniowym oraz troje dzieci.
Wiadomości od rodziny Chełchowskich.
Michał Brensztejn