Grzegorczyk Marian ps. Jan Marg, Paweł Winnicki (1887–1945), dziennikarz-publicysta. Ur. 1 IV w Winnikach pod Lwowem, był synem Antoniego, urzędnika w miejscowej fabryce tytoniu, i Pauliny z Kalinowiczów. W r. 1905 zdał maturę w Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, po czym przez rok studiował historię w UJ, następnie przeniósł się na Wydział Prawny Uniw. Lwow., który ukończył w r. 1910. Pracował w lwowskim Namiestnictwie dla Galicji, wkrótce jednak wyjechał do Wiednia, gdzie był m. in. sekretarzem ministra dla Galicji, Władysława Długosza. W r. 1913 powrócił do Namiestnictwa. W czasie wojny wstąpił do II Brygady Legionów Pol., 29 X 1914 r. dostał się do niewoli rosyjskiej, gdzie przebywał 4 lata, najpierw w obozach i na robotach, potem jako nauczyciel i muzyk (grał dobrze na fortepianie) w Kijowie i Moskwie. W listopadzie 1918 r. wziął udział w walkach o Lwów. W r. 1919 wyjechał jako sekretarz poselstwa pol. do Bukaresztu. Od założenia przez Paderewskiego w Warszawie w czerwcu 1920 r. dziennika „Rzeczpospolita” pisywał w nim zrazu jako korespondent (pod pseud. Jan Marg, którego i później często używał). W końcu 1920 r. porzucił służbę dyplomatyczną, osiadł na stałe w Warszawie i rozpoczął działalność dziennikarską najściślej związaną z Narodową Demokracją. Pracował w kierowanej przez S. Strońskiego endeckiej „Rzeczypospolitej” (do 1924), później w „Warszawiance” (do 1928) i innych dziennikach („ABC”, „Wieczór Warszawski”, „Goniec Warszawski”, „Kurier Warszawski”, „Polonia” katowicka i in.). Był szereg lat wiceprezesem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Ogłosił, oprócz licznych artykułów ekonomicznych, statystycznych i politycznych, osobno dwie prace prawnicze: Danina (1921), Ochrona lokatorów (1924), oraz szkic La presse polonaise (1933, wespół z W. Wolertem). Przeprowadzał nowe na naszym gruncie badania prasy współczesnej (ogłaszane w miesięczniku „Prasa” 1931–9); pisał fachowe recenzje muzyczne i radiowe (w „ABC” i tyg. „Antena”) oraz teatralne („Warszawianka” i „ABC” 1928). W czasie oblężenia Warszawy w r. 1939 redagował z Hieronimem Wierzyńskim (10–25 IX) „Wspólną Gazetę”, wydawaną przez Związek Wydawców Polskich i rozlepianą na ulicach miasta, za co aresztowali go Niemcy. Po wyjściu z więzienia w końcu grudnia 1939 r., współpracował w prasie podziemnej, w wydawanych na powielaczu „Dokumentach Chwili” (1941–2) i w „Rzeczypospolitej Polskiej” (używał m. in. pseud. Skierka). Przed powstaniem w r. 1944 objął funkcję redaktora politycznego tego pisma, a w czasie powstania, gdy Teofil Syga został ranny, przejął po nim naczelną redakcję. Stracił wówczas żonę, Longinę z Iwińskich, i jedyną 16-letnią córkę Hankę. Po wyzwoleniu pracował w „Tygodniku Warszawskim”, którego był jednym z założycieli i redaktorów. Zmarł 24 XII 1945 r. W czasie okupacji, oprócz współpracy z Departamentem Prasowym i Informacji Delegatury Rządu Lond. w Warszawie, wykładał również w tajnej Szkole Dziennikarskiej i prowadził w niej seminarium.

Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Dobraczyński J., „Tyg. Warsz.” 1946 nr 1; – „Głos Ludu” 1946 nr 2; „Niedziela” 1946 nr 3; „Rzeczpospolita” 1945 nr 355; – Materiał nadesłany Red. P. S. B. przez Piotra Grzegorczyka.

Red.