Spojda Marian (1901–1940), piłkarz, trener. Ur. 4 I w Poznaniu, był synem Piotra i Jadwigi z Przybylskich.
Naukę szkolną rozpoczął S. w r. 1907. Wr. 1911 ukończył czwartą klasę Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Następnie uczęszczał do niemieckiej, średniej szkoły rolniczej w Bojanowie. Sport zaczął uprawiać w gimnazjalnej drużynie piłkarskiej «Chelsea» w Poznaniu; w l. 1915–16 był zawodnikiem «Posnanii», a potem już na stale związał się z «Wartą» Poznań. Dn. 29 XII 1918 ochotniczo wstąpił do WP. Walczył w powstaniu wielkopolskim. Brał też udział w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r. W maju 1921 ukończył Szkołę Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu, po czym do lutego 1923 odbywał służbę wojskową w Grudziądzu i Poznaniu (baon telegraficzny). Z WP odszedł w stopniu podporucznika łączności (starszeństwo od 1 VI 1921) i podjął pracę w swym rodzinnym mieście jako urzędnik bankowy.
Równocześnie kontynuował S. karierę sportową. Uczestniczył we wszystkich finałach piłkarskich mistrzostw Polski (1921–6) oraz w trzech sezonach ligowych (1927–9). Z «Wartą» trzykrotnie zdobył wicemistrzostwo (1922, 1925, 1928), a w r. 1929 mistrzostwo Polski. W l. 1922–8 w reprezentacji narodowej rozegrał 15 meczy (w tym jeden nieoficjalny). W r. 1924 uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu, na których reprezentacja Polski po przegranej z Węgrami 0:5 odpadła z rywalizacji. Wspomnienia z olimpiady (Moje wspomnienia z olimpiady paryskiej) opublikował w książce „25 lat Warty 1912–1937. Jubileuszowa księga pamiątkowa” (P. 1937). Zarówno w zespole klubowym, jak i reprezentacji, grał na pozycji pomocnika. W przeprowadzonej w r. 1924 przez tygodnik „Stadion” ankiecie na najpopularniejszego w Polsce sportowca znalazł się na dziewiętnastym miejscu. Po zakończeniu kariery piłkarskiej rozpoczął pracę trenerską. W r. 1930 był trenerem «Legii» Poznań, a w r.n. «Warty» Poznań. Od r. 1931 był trenerem Polskiego Związku Piłki Nożnej. Do r. 1936 pełnił funkcję tzw. trenera objazdowego. Praca jego polegała na przeprowadzaniu wizytacji w klubach i okręgach oraz obserwacji gry kandydatów do reprezentacji narodowej. W l. 1937–9 wielokrotnie w meczach międzypaństwowych reprezentacji Polski pełnił funkcję asystenta kapitana związkowego Józefa Kałuży. W maju 1938 w Wągrowcu prowadził obóz przygotowawczy reprezentacji narodowej przed mistrzostwami świata we Francji. Na tychże mistrzostwach był asystentem Kałuży. W rozegranym 25 IX 1938 w Rydze meczu z Łotwą prowadził reprezentację Polski w zastępstwie kapitana związkowego.
W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył S. w 6. baonie telegraficznym. Wzięty do niewoli sowieckiej przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku. Zamordowany został przez NKWD w Katyniu wiosną 1940.
S. rodziny nie założył.
Nazwisko S-y widnieje na pamiątkowej tablicy w kościele św. Floriana w Warszawie, poświęconej pamięci polskich olimpijczyków zamordowanych przez NKWD w Katyniu i Charkowie.
Encyklopedia piłkarska FUJI. Biało-czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski (1), Kat. 1991 s. 32, 34–5, 37, 39, 42–4, 47–8, 50, 54, 58, 63, 71, 94, 98, 103, 112, 121, 134–5, 138, 141–2, 144–8, 153–8, 161, 164, 170; Głuszek Z., Polscy olimpijczycy, 1924–1984. Leksykon, W. 1988 (błędny r. ur. i śmierci); – Białobłocki A., Absolwenci gimnazjum i Liceum Świętej Marii Magdaleny w Poznaniu 1805–1950, P. 1995; Katyń. Księga cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, W. 2000 s. 587 (fot.); Tucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk. Ostaszków. Starobielsk. Lista ofiar, W. 1991 s. 218; Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939–1945, W. 1999 (bibliogr.); – 25 lat „Warty” 1912–1937. Jubileuszowa księga pamiątkowa, P. 1937 s. 53, 56, 59, 62–8, 74, 86, 91, 94–6, 119; Hałys J., Polska piłka nożna, Kr. 1986 s. 36–43, 46, 54, 69, 232, 235, 318–21, 502, 841; Historia dwóch klubów, P. [b.r.w.] s. 21–2, 38–9, 41–5, 48–9; Kubiak Z., 75-lecie Klubu Sportowego „Warta”, P. 1987 s. 14 (fot.), 147–50, 224; Wryk R., Spojda Marian (1901–1940), „Wych. Fizyczne i Sport” 1994 nr 4; – „Gaz. Pozn.” 1989 nr 84 (K. Napierała); „Tempo” 1989 nr 94 (I. Pawlik); – CAW: sygn. 1686 (akta personalne S-y).
Ryszard Wryk