INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Marianna Franciszka Pierożyńska (z domu Marunowska)      Marianna Franciszka Pierożyńska, obraz Ludwika Marteau

Marianna Franciszka Pierożyńska (z domu Marunowska)  

 
 
1764 - 1816-09-19
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pierożyńska z Marunowskich Marianna Franciszka (1764–1816), aktorka, śpiewaczka. Ur. w Warszawie w rodzinie mieszczańskiej, była siostrą aktorek Agnieszki Truskolaskiej i Teofili Marunowskiej. Po ślubie siostry Agnieszki z Tomaszem Truskolaskim i ich wstąpieniu do teatru warszawskiego w r. 1774 zamieszkała u siostry. Na początku 1780 r. poślubiła aktora Leona Pierożyńskiego (zob.), który założył wkrótce potem własną antrepryzę w Lublinie, gdzie P. zadebiutowała. W r. 1781 przeniosła się wraz z mężem do zespołu Truskolaskich do Lwowa. Pobyt w teatrze kierowanym przez tak utalentowanych aktorów, jak Truskolascy i Kazimierz Owsiński, okazał się korzystny dla rozwoju kwalifikacji aktorskich P-iej. Zwróciła już w tym okresie na siebie uwagę publiczności, grając główną rolę w dramie „Nędznik” L.S. Merciera. W r. 1783 Pierożyńscy zaangażowali się do prywatnego teatru Karola Radziwiłła w Nieświeżu, gdzie P. cieszyła się dużym powodzeniem. Była pierwszą amantką w dramacie, obsadzała drugie, a czasem i pierwsze partie w operach włoskich. W czasie sejmu 1784 r., wraz z zaproszoną przez Wojciecha Bogusławskiego trupą nieświeską, występowała w Grodnie. Latem 1785 po bankructwie nieświeskiej imprezy swego męża P. zaangażowała się do teatru Bogusławskiego w Wilnie, gdzie nie była już jednak pierwszą aktorką. Została kochanką Bogusławskiego i nie towarzyszyła mężowi, który wrócił do Warszawy. Znalazła się tam dopiero w maju 1786, wraz z grupą zaangażowanych przez Franciszka Ryxa aktorów wileńskich. W Warszawie pożycie małżeńskie Pierożyńskich ułożyło się bardzo źle. Pierożyński w liście ze stycznia 1788, skierowanym do marszałka w. kor. Michała Mniszcha, żalił się, że jego żona przebywa w niedobrym towarzystwie i źle się prowadzi. Wkrótce wskutek poważnej choroby P. musiała zaprzestać występów. Po objęciu teatru warszawskiego przez Bogusławskiego w r. 1790 wróciła na scenę, grając główne role. Kreowała wówczas z powodzeniem m.in. tytułowe postacie sztuk „Lanassa” K. M. Plumickego i „Emilia Galotti” G. E. Lessinga, Betsy w „Henryku VI na łowach” Bogusławskiego. P. nie była obdarzona imponującą urodą swej siostry Truskolaskiej, ale miała zgrabną o ładnych ruchach sylwetkę i miły głos. Bogusławski cenił ją w rolach tragicznych, podkreślając, że cechowała je «nadzwyczajna czułość, zapał, uniesienia namiętności i słodycz wymowy». Po upadku insurekcji kościuszkowskiej P. wyjechała z Bogusławskim do Lwowa, gdzie występowała jako Julia („Groby Werony” – przeróbka „Romea i Julii” pióra L. S. Merciera) i Ofelia („Hamlet”); była pierwszą polską aktorką kreującą te szekspirowskie bohaterki. W r. 1797 P. zachorowała i opuściła scenę. Po wyjeździe Bogusławskiego do Warszawy pozostała we Lwowie i wróciła do Warszawy dopiero w r. 1803. W r. 1804 uzyskała unieważnienie małżeństwa, licząc na zalegalizowanie swego związku z Bogusławskim, do czego jednak nie doszło. Od jesieni 1804 do r. 1809 grywała w teatrze warszawskim, ale wskutek choroby występy jej były coraz rzadsze. W r. 1810 należała już do aktorów «wysłużonych». Ostatnie lata życia spędziła w Warszawie, dręczona ciężką chorobą i ślepotą. Zmarła 19 IX 1816 i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim.

Z małżeństwa z Pierożyńskim miała P. córkę Antoninę (ur. i ochrzczoną w styczniu 1781 we Lwowie) i jeszcze dwoje dzieci. Ze związku z Bogusławskim zaś córkę Rozalię, zamężną Osińską (zob.), i syna Wojciecha Ignacego Bogusławskiego (a może i inne dzieci).

 

Portret P-iej z ok. r. 1785 (pastel, malowany przez L. Marteau?) w Muz. Narod. w W.; – Słownik Teatru Pol., (bibliogr.); – Bogusławski W., Dzieje Teatru Narodowego…, Wyd. 2., W. 1965 s. 341–6; Raszewski Z., Wojciech Bogusławski, W. 1972 I–II (reprod. portretu).

Karyna Wierzbicka-Michalska

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.