Minkowski Maurycy (1882–1930), malarz. Ur. w Warszawie, pochodził z rodziny żydowskiej, o której brak bliższych danych. Wskutek nieszczęśliwego wypadku we wczesnym dzieciństwie utracił mowę i słuch, toteż podstawowe wykształcenie otrzymał w warunkach domowych. W l. 1901–5 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Józefa Mehoffera i Leona Wyczółkowskiego, uzyskując wyróżnienia w formie brązowych medali (1902, 1903, 1905) i nagród pieniężnych (1905). Z kolei zamieszkał w Warszawie. Uprawiał malarstwo sztalugowe. Był nazywany malarzem nędzy i niedoli żydowskiej, szczególnie bowiem tę tematykę podejmował. Pewien rozgłos przyniosły mu obrazy osnute na motywach głośnych pogromów Żydów w Rosji w r. 1906, zwłaszcza dużych rozmiarów płótno Ofiary pogromu w Kiszyniowie wystawione w Berlinie i Londynie (1907) oraz w Paryżu (1908); reprodukcję obrazu zamieściło „The Studio”, a francuska krytyka wyraziła o nim przychylną ocenę ze względu na aktualność tematu i wartości artystyczne. M. malował również portrety, kwiaty i krajobrazy. Wystawiał swoje obrazy w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie: 1904 – Malwy, Wiejska dziewczyna, 1905 – U chorej siostry, 1906 – Bezdomni, Po Kol-Nidrej (Żydzi w bóżnicy), Ofiary pogromu, 1908/9 – Zaręczyny żydowskie, Żydzi w oczekiwaniu na pociąg podczas pogromu w Siedlcach.
W r. 1908 M. osiedlił się w Paryżu, skąd jedynie sporadycznie, np. z okazji wystaw, przyjeżdżał do Polski. W r. 1913 obrazy M-ego pokazano w Galerii Luxemburga w Warszawie. W r. 1922 miała miejsce indywidualna wystawa jego prac w gmachu Gminy Żydowskiej w Wilnie. W r. 1924 obraz M-ego Bezdomni znalazł się w Salonie Sztuki i Antykwami Abe Gutnajera w Warszawie. W r. 1925 kolekcję prac M-ego wystawiła Miejska Galeria Sztuki w Łodzi. W r. 1928, w styczniu, wystawa obrazów M-ego została urządzona staraniem Żydowskiego Tow. Krzewienia Sztuk Pięknych w Warszawie przy ul. Wierzbowej 7, a następnie w Złotej Sali Grand-Hotelu w Łodzi. Pod koniec 1930 r. M. udał się do Argentyny, gdzie miała się odbyć wystawa jego prac. Zginął w katastrofie samochodowej na ulicy w Buenos Aires 23 XI 1930. W t. r. Argentyńskie Stowarzyszenie Hebrajskie zorganizowało pod protektoratem ministra pełnomocnego Rzpltej Polskiej w Argentynie W. Mazurkiewicza wystawę pośmiertną dzieł M-ego w Galerii Müllera w Buenos Aires. Prace M-a znajdują się w Muzeum Sztuki w Jerozolimie; Muzeum Narodowe w Warszawie posiada obraz (olej.) Starzec w futrzanej czapie.
Fot. w: „Świat” 1906 nr 39; – Grajewski, Bibliografia ilustracyj; Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler des XX Jahrhunderts, Leipzig 1956 (bibliogr.); Bénézit, Dictionnaire, 1966; Bilderojsztelung fun Maurycy Minkowski XXXIV, Warsze 1928; Mishkan Le’Omanut. Museum of Art, Ein Harod, Jerusalem 1970; Salon Sztuki i Antykwarnia Abe Gutnajera, IV-ty katalog dzieł Malarstwa Polskiego, W. 1924; Wiercińska J., Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860–1914, Wr.–W.–Kr. 1969; Wystawa M. M-ego, kwiecień 1922, Wilno, Gmach Gminy Żydowskiej; Wystawa obrazów M. M-ego, XXXIV, W. 1928 styczeń, Żydowskie Tow. Krzewienia Sztuk Pięknych; – Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych, II; – „Południe” 1922 z. 3 s. 59; „Sztuki Piękne” R. 4: 1927 nr 3 s. 116, nr 6 s. 229, R. 6: 1930 nr 12 s. 464, R. 8: 1932 nr 1 s. 38; „Świat” 1906 II nr 39 s. 1, 12 (fot.), 1908 nr 31 s. 6 nr 49 s. 10, nr 52 s. 5, 6, 1911 II nr 34 s. 5–6, 544; „Tyg. Ilustr.” 1906 II s. 533, 550, 658, 669, 1908 II s. 1007, 1013, 1911 II s. 805; „Wędrowiec”‘ 1905 I nr 2 s. 37, 1906 nr 28 s. 550, nr 34 s. 669; „Ziarno” 1908 I s. 387.
Ignacy Trybowski