Eperyaszy (Eperiess) Michał († 1747), znany jako starosta szyrwincki, ur. się ok. 1680 r. zapewne w Poniemuniu na Żmudzi, gdzie mieszkali jako dziedzice ojciec jego Adam Florian, wojski żmudzki, i matka Anna Klara z Paców 1-o voto Ważyńska. Przez matkę łączył się E. z Kazimierzem Michałem Pacem, kawalerem maltańskim, zajadłym przeciwnikiem Augusta II. Sam jednak na elekcji 1697 wraz z bratem Krzysztofem głosował na Sasa, w początkach wojny północnej trzymał się strony sasko-rosyjskiej i temu pewno zawdzięczał strażnikostwo polne litewskie. W odróżnieniu też od brata wojaka Antoniego, Michał nadrabiał raczej sprytem i prawnictwem. Razem z Zarankiem, starostą żmudzkim, zabiegał w r. 1704 o sprowadzenie na Litwę posiłków rosyjskich. 7 I 1710 wybrany w Kownie posłem na walną radę warszawską (luty–marzec), nasłuchał się wymówek o szkody wyrządzone przez partyzantów litewskich szlachcie koronnej.
Kiedy się właściwie przerzucił na stronę szwedzką, nie wiadomo. Ok. 1714 r. uzyskał we Wrocławiu od szwedzkiego radcy Boye pensję i pobierał ją przez lat kilka, zapewne więc maczał ręce w konfederacji tarnogrodzkiej. W r. 1718 razem z bratem Antonim służyli Karolowi XII, gdy ów układał z Görtzem plan detronizacji Augusta i osadzenia na jego miejscu z pomocą Rosji Leszczyńskiego. Przed samą śmiercią króla szwedzkiego E. ze Strömstadu (koło Fredrikshall) udał się do brata do Sztokholmu, po czym obaj zabiegali u Ludwiki Eleonory o wyjednanie znośnych warunków powrotu do ojczyzny (luty 1719). Wróciwszy uzyskał od Kaz. Paca odstąpienie dzierżawy Szyrwint i Mejszagoły. W r. 1722 figuruje wśród posłów pińskich na sejm jakiś Eperyasowicz, zapewne nasz Michał E. 20 IX 1729 tenże jako poseł inflancki podpisał zbiorowy manifest Litwinów przeciwko sejmowi grodzieńskiemu. W r. 1731 marszałkował w trybunale litewskim. W przedostatnim bezkrólewiu trzymał stronę Stanisława. Po zwycięstwie strony przeciwnej zbliżył się do Radziwiłłów. Posłował na sejmy 1738 r. z Wiłkomirskiego, 1740 r. z Inflant; z marnego ich skutku był zadowolony. Nie przeszkadzało mu to jednak zażywać wielkiego miru w obywatelstwie, ani piastować laski w trybunale duchownym 1743 r. Umarł na wiosnę r. 1747, piastując znów godność deputacką. Żonaty był z Anną Siekirzanką. Syn jego Jan już w r. 1756 służył Czartoryskim, w 1764 stał po ich stronie na czele konfederacji wiłkomirskiej.
Boniecki; Wolff, Pacowie, 222, 232; Mienicki, Diariusz walnej rady warszawskiej 1710 r., Wil. 1928; Teka G. J. Podoskiego III, 306, 320, IV, 469, 789; Borkowski-Wąsowicz, Elektorowie; »Mies. Heraldyczny« I; Vol. Legum VI; Matuszewicz, Pamiętniki I; Nagrobek J. Niesiołowskiego w Otia domestica…; Wypisy z paryskiego arch. spr. zagr.; memoriał Antoniego E-go do Ulr. Eleonory 13, II, 1719 w Arch. Sztokh.; Listy E-ch do M. Radziwiłła w Arch. Ord. Nieśw.; rkp. PAU, 399.
Władysław Konopczyński