Siesicki (właściwie Dowmont Siesicki) Michał Kazimierz h. Bawola Głowa (zm. 1713), wojewoda mścisławski. Był synem Kazimierza Władysława (zob.) i Elżbiety Montygajłówny.
Podobno S. był dworzaninem króla Jana Kazimierza. Już w marcu 1666 służył w wojsku jako porucznik chorągwi husarskiej ojca. Ojciec S-ego, zwoławszy w grudniu 1668 sejmik pow. wiłkomierskiego dla odbycia popisu pospolitego ruszenia, przeforsował wybór syna na chorążego powiatowego. Mimo protestu części szlachty S. objął ten urząd w r.n. z nominacji króla Michała Korybuta. Już jako chorąży wziął udział w sesji wojskowej w Grodnie i 5 VIII 1669 podpisał instrukcję posłom do króla. Na jesienny sejm 1670 posłował z pow. wiłkomierskiego. Jesienią 1671 zwołał S. pospolite ruszenie swego powiatu w odpowiedzi na uniwersał królewski z lipca t.r. Na przełomie l. 1672 i 1673 ojciec ustąpił mu star. sądowe wiłkomierskie. Być może S. uczestniczył w bitwach z Turkami pod Chocimiem (1673), Barem (1674) i Żurawnem (1676); jeśli tak, to z pewnością w tej części armii lit., która podlegała hetmanowi w. lit. Michałowi Kazimierzowi Pacowi i dwukrotnie opuszczała rejon wojny z powodu jego politycznych decyzji. Mimo silnych związków z Pacami S. podpisał wraz z pow. wiłkomierskim w r. 1674 wybór Jana Sobieskiego na króla. Był posłem swego powiatu na sejm grodzieński 1678/9 r. Na posejmowym sejmiku relacyjnym we wrześniu 1679 obrany został dyrektorem sądów skarbowych. Zapewne w kwietniu 1681 otrzymał S. urząd woj. mińskiego z cesji Kazimierza Białłozora (podana przez T. Żychlińskiego data 16 IV 1680 jest błędna, jeszcze 1 X 1680 był S. tylko star. wiłkomierskim). Na wyprawę antyturecką w r. 1683 wystawił w armii lit. chorągiew petyhorską (120 koni), która pozostawała w służbie jeszcze w r. 1695.
W ślad za ojcem przeszedł S. w l. osiemdziesiątych do obejmującej po Pacach hegemonię na Litwie fakcji Sapiehów. Na sejmiku przedsejmowym w Wiłkomierzu w styczniu 1685 otrzymał z rąk stronnika królewskiego Jana Kazimierza Wołłowicza pozew przed sąd asesorski. Miało go to zniechęcić do wystąpień antydworskich. S. zabiegał wówczas o woj. smoleńskie, nie chcąc więc narazić się królowi, nie wziął udziału w sejmie t.r. Gdy jego starania o urząd skończyły się fiaskiem, wznowił walkę ze stronnikami dworu w powiecie, rozprawiając się – niekiedy siłą – z przeciwnikami i nie dopuszczając do przeforsowania przez nich swych kandydatów na urzędy, poselstwa i deputacje. Przewodniczył obradom sejmiku wiłkomierskiego 5 XI 1686. Rzekomo na rozkaz hetmana w. lit. Kazimierza Jana Sapiehy w październiku 1687 zajechał radziwiłłowskie Świadoście. Wczesnym latem 1689 uczestniczył w pracach komisji skarbowo-wojskowej w Wilnie. W lipcu t.r. wsparł ojca na sejmiku zwołanym dla wyboru marszałka wiłkomierskiego i, mimo protestów stronników dworskich, przeprowadził obiór na ten urząd Jana Krzysztofa Paca. Samowolnie przesunął termin sejmiku relacyjnego wiłkomierskiego z 3 VII 1690 na 19 VI t.r. Przybył na obrady z jednym z przywódców fakcji sapieżyńskiej – Dominikiem Michałem Słuszką, sprowadził też wojsko. Gdy mimo to napotkał na opór, siłą rozpędził protestujących, spisał odpowiednie laudum i zmuszał szlachtę do składania podpisów, grożąc że jako star. sądowy wiłkomierski wykorzysta swoja pozycję i poleci nie wciągać do akt oświadczeń szlachty będących podstawą wymiaru podatków (nie będzie aktykować abjurat). Podpisał też protest przeciw polityce dworu i działalności jego stronników w powiecie. Jesienią 1691 był w Grodnie na posiedzeniu Trybunału Skarbowego. Jako deputat z pow. wiłkomierskiego został w r. 1692 marszałkiem Trybunału Głównego Lit., ale rzadko uczestniczył w sesjach. Bardziej interesowały go rozgrywki polityczne.
Przegrawszy jeszcze w r. 1689 konkurencję o woj. trockie z Bogusławem Uniechowskim, który kilka lat wcześniej zdradził fakcję sapieżyńską dla dworskiej, S. wdał się z nim w ostry konflikt. Na sejmie grodzieńskim 11 II 1693 oskarżył Uniechowskiego o sfałszowanie dekretu sądowego i domagał się sądu nad nim. Konflikt ten był wykorzystywany przez Sapiehów do szachowania poczynań dworu i S-emu wcale nie zależało na ugodzie. Na sejm 1695 r. przybył w otoczeniu woj. wileńskiego Kazimierza Jana Sapiehy, a w swym wotum 26 II t.r. ostro zaatakował bpa wileńskiego Kazimierza Konstantego Brzostowskiego za jego antysapieżyńskie poczynania, oskarżając go, że «diabłu duszę […] oddaje». Później jednak skłaniał się do załagodzenia konfliktu z Brzostowskim przez mediację króla. Podczas bezkrólewia po śmierci Jana III sprawował S. funkcję marszałka sądów kapturowych w Wiłkomierzu. Jako zagorzały sapieżyniec początkowo opowiadał się za kandydaturą do tronu ks. Franciszka Contiego i 5 VII 1697 podpisał w Warszawie akt poparcia jego wolnej elekcji. Już jednak 20 VIII t.r. wziął udział w opanowanym przez republikantów sejmiku relacyjnym w Wiłkomierzu, który gratulował elekcji Fryderykowi Augustowi i wybrał posłów na jego koronację.
Od Augusta II otrzymał S. w r. 1698 długo wyczekiwany awans na wojewodę mścisławskiego. Z tytułem tym wystąpił już 17 I t.r., ale choć do Metryki Lit. wpisano nominację z datą 19 IV, to jeszcze 29 XI t.r. tytułował się wojewodą mińskim, będąc jednym z komisarzy Rzpltej w Brześciu Lit. dla utwierdzenia ustaleń dotyczących przyjęcia konstytucji o koekwacji praw. Ostatecznie nadanie mu województwa mścisławskiego król potwierdził w grudniu 1698 (jeszcze w liście z 25 II 1699 S. podpisał się jako wojewoda miński). Przewodniczył obradującemu w lutym 1698 sejmikowi wiłkomierskiemu, który zdecydowanie poparł Augusta II, zobowiązał się zwalczać jego przeciwników, a szlachta obrała S-ego pułkownikiem generalnym powiatu, jednym z sędziów fiskalnych i generalnym administratorem podatków. Wziął też udział w marcowym sejmiku przedsejmowym w t.r. w Wiłkomierzu, co sugerowałoby jego antysapieżyńskie nastawienie. Jednakże chorągiew pancerna S-ego zdradziła przywódcę ruchu antysapieżyńskiego chorążego w. lit. Grzegorza Ogińskiego w bitwie pod Żyżmorami 28 IV t.r., przyczyniając się tym samym do sukcesu Sapiehów. W sierpniu t.r. szlachta wiłkomierska złożyła skargę na S-ego, iż działa na szkodę wolności szlacheckiej, ponieważ w czasie sejmiku 28 VII t.r. zdecydowanie potępił dążenia republikantów do walki z Sapiehami, a następnego dnia jego ludzie pobili przeciwników we Widzieniszkach i napadli na gospodę Stanisława Białłozora, jednego z przywódców republikanckich w powiecie. Dn. 21 XII 1698 podpisał S. akt ugody republikantów z Sapiehami pod Puzewiczami.
Stopniowo rzeczywiście oddalał się S. od swych wieloletnich protektorów i już na początku 1699 r. wyraźnie szukał zbliżenia z dworem (towarzyszył królowi w Grodnie) za cenę urzędu wojewody trockiego. Był na sejmiku wiłkomierskim 9 II 1699, który zażądał od króla uspokojenia kraju i usunięcia wojsk saskich z dóbr neuburskich. Dn. 17 III t.r. w Wiłkomierzu przewodniczył obradom sejmiku elekcyjnego na podsędka, na którym to sejmiku szlachta opowiedziała się za zbrojną rozprawą z przeciwnikami koekwacji (tzn. Sapiehami). W t.r. jako deputat z tegoż powiatu ponownie został marszałkiem Trybunału Głównego Lit. i 7 V t.r. wydał „Porządek sądzenia spraw w Trybunale WXL…”, dostosowując tok jego obrad do wymogów postanowień koekwacji praw. Wziął udział w sejmiku deputackim w Wiłkomierzu w lutym 1700, z którego szlachta wysłała posłów do dowódcy wojsk saskich na Litwie z żądaniem ustąpienia z kraju. W myśl zawartej 3 VII t.r. umowy hetmanów lit. z królem o wystawieniu armii na jego potrzeby, S. miał dla niej zaciągnąć chorągiew pancerną; nie wiadomo czy do tego doszło. Na sejmiku wiłkomierskim 25 X 1700 sprzeciwiał się zwołaniu pospolitego ruszenia, dopuszczając je jedynie w przypadku poważnych zaburzeń; była to ostatnia próba obrony Sapiehów. Ostatecznie przyłączył się do republikantów i wziął chyba udział w bitwie pod Olkienikami 18 XI t.r., a 24 XI jako dyrektor koła rycerskiego podpisał spisane tam „Postanowienie generalne Stanów W.Ks.L.”. Będąc pułkownikiem pow. wiłkomierskiego przewodniczył obradom sejmiku zwołanego 13 XII t.r. przez przywódcę republikantów Michała Wiśniowieckiego. Został na nim wybrany na sędziego fiskalnego. Dn. 7 II 1701 przewodniczył obradom sejmiku wiłkomierskiego, na którym szlachta złożyła przysięgę na postanowienia olkienickie. Na początku sierpnia 1701 uczestniczył w Wilnie w zjeździe republikantów, ale szybko ich pożegnał. Na kolejnym sejmiku wiłkomierskim 10 XI t.r. opowiedział się przeciw udziałowi Litwy w wojnie ze Szwecją i domagał się zwołania rady senatorskiej dla uspokojenia kraju.
Wkrótce zraził się S. do republikantów i wrócił w szeregi adherentów sapieżyńskich, z którymi wszedł w r. 1702 w służbę szwedzką. Dn. 20 IV t.r. hetman Kazimierz Jan Sapieha wydał S-emu list przypowiedni na chorągiew wołoską, liczył też na jego chorągiew komputową pancerną, ale tę zagarnęli mu pod Wiłkomierzem republikanci. W czerwcu t.r. ze Świętych Jezior wezwał S. szlachtę wiłkomierska do obrony przed republikantami. Przebywając wkrótce potem w Wiłkomierzu, zajęty był głównie werbowaniem chorągwi dla Sapiehów. W poł. czerwca t.r. w ostatniej chwili uciekł z Towian «oklep na koń wpadłszy» (K. Zawisza) przed republikanckim podjazdem Kazimierza Zaranka Horbowskiego, który schwytał i rozstrzelał goszczącego S-ego podkomorzego lit. Jana Krzysztofa Paca, a także pisarza ziemskiego wiłkomierskiego Stanisława Szołkowskiego. S. schronił się wówczas w Prusach Książęcych. Rychło jednak zrezygnował ze służby dla Sapiehów i powrócił na Litwę do obozu prosaskiego. Był na sejmikach w Wiłkomierzu wybierających deputatów do Trybunału Głównego Lit. w l. 1704 i 1705. W czerwcu 1704 skarżył się Kazimierzowi Janowi Sapieże na spustoszenie swoich Siesik przez oddział wojska szwedzkiego (w pałacu spłonęła jego biblioteka). Być może szwedzkie represje skłoniły go do ponownego porzucenia obozu republikanckiego, ponieważ w czasie spotkania w Postawach w maju 1706 Michał Wiśniowiecki «łajał go» jako zdrajcę. Po traktacie altransztadzkim (wrzesień 1706) i abdykacji Augusta II uczestniczył S. jednak w zjeździe konfederacji sandomierskiej w Lublinie 11 VIII – 26 IX 1707, na której wybrany został na deputata do boku prymasa Stanisława Szembeka i marszałka konfederacji Stanisława Denhoffa. Wkrótce po raz kolejny jednak zmienił orientację i przeszedł do obozu Stanisława Leszczyńskiego. Spotkał się z nim w Gieranonach 16 III 1708 i po dość dobrym przyjęciu zażądał awansu na wojewodę nowogródzkiego. Zniechęcony odmową już 19 III t.r. pożegnał króla i przestał popierać jego sprawę. Próbował jednak jeszcze za pośrednictwem podkanclerzego lit. Stanisława Szczuki i kanclerza lit. Karola Stanisława Radziwiłła odkupić ten urząd, oferując 2 tys. dukatów. Po powrocie do władzy Augusta II (jesień 1709) S. nie udzielał się już raczej publicznie, jedynie 11 X 1712 przewodniczył obradom sejmiku elekcyjnego na marszałka w Wiłkomierzu. Wszystkie swe królewszczyzny (w tym urząd starosty sądowego wiłkomierskiego) scedował w r. 1713 zięciowi Michałowi Antoniemu Radziwiłłowi.
S. przejął spory majątek po rodzicach. Miał część Siesik z miasteczkiem, część Dziewiałtowa (razem 114 dymów), Giełwany z miastem, Użorojście, Szopowo, Dubury z folwarkiem Białuny (40 dymów), Piotrowszczyznę, Wederan Szukszty (woj. wileńskie), Naliszki, Biguszki, Widzieniszki Murowane (kupione w r. 1692 od Butlerów), Żakowo (Żukowo), Łyżę, Łorianów, Droździenice, Rewiaki, Bieszenki i Dyczyce (Duczyce), Miszkowicze z przyległościami (razem 58 dymów) w woj. mścisławskim (po teściach Kamieńskich), a podobno też (wg Żychlińskiego) Mejszagołę, Leonpol i Malatycze. Bezprawnie trzymał egzulanckie Dule Czyżyki (Mieświedy) w woj. wileńskim. W l. 1706–12 próbował kupić pewne dobra, m.in. część Siesik od Krzysztofa Dowmonta Siesickiego za 220 tys. złp., ale z powodu ich zadłużenia zrezygnował z transakcji. W r. 1704 kupił duże dobra Rogów (woj. wileńskie) od Kazimierza Dominika Ogińskiego, ale wbrew umowie nie spłacił dłużników, o co przez wiele lat obaj się procesowali. Był S. starostą luboszańskim (cesja Władysława Tyszkiewicza z r. 1683, nadanie 1684), metelskim i simneńskim, niemonojckim (od r. 1698 z cesji Kazimierza Jana Sapiehy), wójtem okajńskim (woj. wileńskie). Główną rezydencję S-ego stanowił wzniesiony przez niego wspaniały pałac w Dziewiałtowie.
Wg Żychlińskiego S. kazał oblatować 13 III 1671 w grodzie oszmiańskim wywód genealogiczny swojego rodu „Tabula genealogica prześwietnego i oświeconego domu książąt Dowmandów na Siesikach…”. W wywodzie tym rodowód Siesickich wyprowadzony został od książąt litewskich (uciańskich). Ugruntować to przekonanie miała również praca wydana na cześć S-ego w r. 1690 przez konwent jezuitów z Kowna „Theatrum perennantis gloriae…” (Caunae 1690), gdzie zamieszczono legendę wywodzącą Siesickich od księcia Dawmonda i życiorysy wybitniejszych przodków z ich portretami. S. używał h. Hippocentaurus z mitrą książęcą. Zmarł 22 X 1713.
S. żonaty był (już 1672) z Katarzyną (Pauliną?) Kamieńską, córką Włodzimierza Dadziboga, podkomorzego mścisławskiego. Z tego małżeństwa pozostawił synów: Stanisława, któremu w r. 1698 scedował urząd star. sądowego wiłkomierskiego, i młodo zmarłego Kazimierza oraz córkę Marcjannę (Mariannę) Elżbietę (zm. 28 VIII 1736), która poślubiła w r. 1703 Michała Antoniego Radziwiłła, star. lidzkiego, i wniosła mu w posagu 300 tys. złp., a po śmierci ojca jego dziedzictwo.
Dwa portrety (rys. M. Szymkiewicza) w „Theatrum perennantis…”; – Elektorów poczet; Kossakowski, Monografie; Sapiehowie; Żychliński, XI; Wolff, Kniaziowie lit.-rus., s. 75, 488; – Kazimierczyk A., Sejm grodzieński, 31 grudnia 1692 – 11 lutego 1693, „Studia Hist.” R. 23: 1990 z. 1 s. 32; Łappo I. I., Lietuva ir Lenkija po 1569 m. Liublino unijos, Kaunas 1932 s. 163–9; Matwijowski K., Sejm grodzieński 1678–1679, Wr. 1985 s. 143; Rachuba A., Litwa wobec projektu zwołania sejmu koronnego w 1695 r. i walki Sapiehów z biskupem Brzostowskim, „Zap. Hist.” T. 51: 1986 z. 1 s. 66, 68; tenże, Polityka nominacyjna Stanisława Leszczyńskiego na Litwie w latach 1705–1709, „Przegl. Hist.” T. 83: 1992 z. 4 s. 626; – Metryka Lit.; My Rady Koronne i Wielkiego Księstwa Litewskiego…, Lublin 26 września 1707 (druk); Postanowienie Generalne Stanów W.Ks.L. […] pod Olkienikami uchwalone RP 1700 (druk); Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, Wr. 1958; Sława nieśmiertelna Bolesława Krzywoustego […] w nieśmiertelnej sławie […] pana Michała Dowmanta Siesickiego […] wiekująca…, Wil. 1693; Zawisza K., Pamiętniki […] wojewody mińskiego (1661–1721), W. 1862 s. 213, 214; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 1957, 2420, Dz. V nr 6465 (listy z marca 1708), 14287 (listy z 1687), 14363 (listy S-ego), 18209 (list z 16 I 1685), Dz. VI–II nr 51, Dz. XI nr 212, Zbiór materiałów różnej proweniencji 303 (rejestr ślubów nr 45), Arch. Publ. Potockich nr 12 s. 602–604, nr 47 k. 94–99, nr 133 k. 901–902, 981–982, nr 163a t. 11 s. 165–166, 1247–1248, t. 12 s. 1595, t. 16 s. 1373–1376, t. 17 s. 305–306, t. 25 s. 153–155, t. 26 s. 42–43, t. 28 s. 118, Arch. Potockich z Jabłonny 147, Arch. Platerów z Antuzowa 24, 32, 161, Arch. Roskie, majątkowo-prawne 598, Arch. Tyzenhauzów B–24/104 s. 241, B–42/134 s. 292; B. Czart.: rkp. 189 nr 20, rkp. 196 nr 73, rkp. 1167 s. 171–187; B. Jag.: akc. 32/52 s. 231–234 (jako Sapoćko); B. Ossol.: rkp. 2023, 13000 s. 105–106; B. PAN w Kr.: rkp. 5799, 5859, 6122; Gosudarstvennaja biblioteka im. M. Saltykova-Ščedrina w Pet.: Avtografy Dubrovskogo nr 124 k. 236–237, nr 311 k. 100–104; Lietuvos Nacionalinė Martynu Mažvydo Biblioteka w Wil.: PR 728 k. 1–10; Lietuvos centrinis valstybinis istorijos archyvas w Wil.: SA 214 k. 62–69v., 322, Fondas 1135 ap. 2 nr 59; Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: Fond 389 (Metryka Lit.), nr 138 s. 301, nr 142 s. 80–81, nr 149 s. 269, nr 464 k. 42–43, nr 581 k. 644–647; Vilniaus universiteto Mokslinės bibliotekos rankraštynas w Wil.: Fondas 7 nr 7/5961 k. 34, nr 15/5963a k. 1136, nr 25/13902 k. 277–280, nr 27/13904 dokument 1880, nr 31/13908 k. 70 71, 82–83v., 88–89v., 130, 171–171v., nr 2/13909 k. 14–16v., 28–31v., 32–33v., 37–37v., 39–42v., 48–48v., 60, 61, 64–65v., 73–75v., 88, 93–94v., 116–117, 123–124v., 165–169v., 182–183v., 193v., 204–205v., 211, 212v., 213v., 214, 217, 231v., 232, 242, 252, 347–348v., 406v., 482v., 533, Fondas 59 nr 51.
Andrzej Rachuba