INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Lasocki h. Dołęga  

 
 
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lasocki Michał h. Dołęga (zm. 1472), starosta łęczycki, podkomorzy dobrzyński i łęczycki, marszałek nadworny królewski. Rodzina pisała się z Lasotek, w ziemi dobrzyńskiej. L. był być może bratem Mikołaja (zob.). Jako rycerz w pełni lat sprawnych występuje L. z początkiem lat trzydziestych XV w. W r. 1432 został oskarżony o «targanie za włosy» żupnika krakowskiego Mikołaja Serafina, z którym miał proces o naganę jego szlachectwa, wygrany przez żupnika. Był spokrewniony z Leliwitami Jarosławskimi i Pileckimi, a związany z obozem Spytka z Melsztyna, z którego córką Dorotą ożenił się. Na akcie konfederacji nowokorczyńskiej z 3 V 1439 r. widnieje nazwisko L-ego wśród 167 przedstawicieli prohusyckiej szlachty małopolskiej, dążącej do reform. Po bitwie pod Grotnikami i śmierci Spytka przystał L. do grupy zaufanych królowej wdowy Zofii i wkrótce, jak wielu byłych konfederatów husyckich, przyłączył się do zwolenników młodego króla Władysława Jagiellończyka; odbył z nim całą kampanię węgierską w l. 1440–4. Jego też herb, po zwycięskiej wyprawie na Turków i bitwie pod Agrią w r. 1442, kazał wymalować król w r. 1443, w grupie 12 herbów polskich i 12 węgierskich, w kościele parafialnym Najśw. Maryi Panny w Budzie «w nagrodę za dzielność ich, poczciwość i bohaterską cnotę». Brał L. udział w wielu starciach z Turkami, walczył pod Warną.

W czasie bezkrólewia w l. 1444–7 L. działał w kraju w grupie przeciwników Zbigniewa Oleśnickiego, przywódcy możnowładców małopolskich, w otoczeniu królowej Zofii, a po koronacji Kazimierza Jagiellończyka w r. 1447 przy królu, na urzędzie starosty łęczyckiego. W r. 1448, za nie znane bliżej przewinienie, dostał się L. do wieży zamkowej w Krakowie, z której wypuszczono go za poręką 2000 grzywien, że stawi się przed królem na najbliższym sejmie generalnym. L. nie stracił jednakże łaski królewskiej i utrzymał się na starostwie łęczyckim. W r. 1450 został podkomorzym dobrzyńskim, a w r. 1454 podkomorzym łęczyckim. W r. 1451, w okresie sporów możnowładztwa małopolskiego z królem i przedstawicielami Litwy o Wołyń, znalazł się L. w składzie delegacji panów małopolskich u króla w Samborze, a następnie na burzliwym sejmie w Parczewie, jako rzecznik przyłączenia Łucka i zamku z całą ziemią łucką bezpośrednio do Korony. W czasie wojny 13-letniej natomiast L. znajdował się u boku króla, który zlecał mu werbowanie zaciężnych i uzyskiwanie pieniędzy oraz kosztowności, ściąganych czy nawet rekwirowanych, zwłaszcza u duchowieństwa. L-ego, wraz z Sędziwojem z Leżenic, desygnował król w r. 1466 na synod prowincjonalny do Łęczycy, aby spowodowali uchwalenie przez duchowieństwo podatku na opędzenie wydatków wojny pruskiej; podatek ten uchwaliły diecezje: gnieźnieńska i włocławska. W l. 1464–71 zajmował stanowisko marszałka nadwornego królewskiego. W okresie przygotowań Jagiellonów do objęcia tronu czeskiego w r. 1471 niejednokrotnie L. służył królowi gotówką.

Zaangażowany w politykę wewnętrzną i zagraniczną obu synów Jagiełły, doszedł L. do wielu godności w państwie i znacznie pomnożył swój majątek. W r. 1442 otrzymał od króla, głównie za udział w bitwie pod Agrią, 200 grzywien na starostwie śremskim i zapisy na tymże w ciągu kilku miesięcy na 1 000 grzywien łącznie; za Kazimierza Jagiellończyka powiększył je do przeszło 3000 grzywien. W r. 1462 zakupił od bpa włocławskiego Jana Gruszczyńskiego Brzeziny, które stały się trwałym nabytkiem, potomkowie L-ego pisali się później z Brzezin. Duży zapewne majątek uzyskał L. za żoną Dorotą z Melsztyńskich; w r. 1445 otrzymała ona od ciotki Katarzyny Michałowskiej, kasztelanowej krakowskiej, wsie Skorczów i Radziemice w Proszowickiem i 300 fl. węgierskich gotówki. W imieniu swej żony L. w r. 1465 zrezygnował z domu przy ul. Brackiej w Krakowie, nadanego przez jej braci, na rzecz doktorów i magistrów uniwersytetu krakowskiego («bursa węgierska»). L. zmarł w r. 1472. Pozostawił po sobie 3 synów: Jana, sekretarza królewskiego, Stanisława, podkomorzego poznańskiego (zob.), i Jakuba, oraz 3 córki: Dorotę, za Janem Lutomirskim, sędzią ziemskim sieradzkim, Beatę, za Janem Radzimińskim, kasztelanem warszawskim, i Katarzynę, którą uposażył na Łęczycy. Wdowa po L-m Dorota żyła jeszcze w r. 1496.

 

Boniecki; Dworzaczek, Genealogia, tabl. 97; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy; Lasocki Z., Dostojnicy i urzędnicy ziemi dobrzyńskiej w XIV i XV wieku, „Mies. Herald.” 1934 s. 52, 134; – Dąbrowski J., Władysław Jagiellończyk na Węgrzech 1440–1444, W. 1922; Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr.–W.–Kr. 1967 s. 20; Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, W. 1930; Kutrzeba, Urzędy; Maleczyńska E., Społeczeństwo polskie XV w. wobec zagadnień zachodnich, Wr. 1947; Prochaska A., Konfederacja Spytka z Melsztyna, Lw. 1877 s. 60, 61, 63, 73, 86; Ptaśnik J., Studia nad patrycjatem krakowskim, „Roczn. Krak.” T. 16: 1914 s. 17; Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447–1506, Wr.–W.–Kr. 1967 s. 137; – Acta capitulorum Crac.; Acta grodz. i ziem., II, V, VII, VIII; Cod. epist. saec. XV, II, III; Cod. Univ. Crac., II; Długosz, Historia, IV, V; tenże, Liber benef., I; Kod. m. Krakowa; Kod. tyniecki; Matricularum summ., I, II; Rachunki królewskie z l. 1471–2 i 1476–8; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 2439, 2461, 2679, 3244, 3281, 3282, 3365, 3368, 3479, 3520, 3964, 3968; Zbiór dokumentów mpol., III nr 687; – Arch. Państw. w Kr. (Oddz. Wawel): Castr. Crac. 18 s. 153.

Feliks Kiryk

 
 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Stanisław Lasocki h. Dołęga

brak danych - 1534, między 25 I a 7 IV podkomorzy poznański
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Jagiellończyk

1458-10-03 - 1484-03-04
święty
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.