Szczepan Michał, pseud. Grosz (1927–2000), bokser, trener.
Ur. 29 IX we Lwowie, był synem Ferdynanda, spawacza, żołnierza Legionów Polskich, oraz Marii z Jurkiewiczów.
S. uczył się w Szkole Powszechnej im. Stanisława Konarskiego we Lwowie. Podczas okupacji sowieckiej i niemieckiej (1939–44) kontynuował naukę, pracując jednocześnie w warsztatach kolejowych. Wiosną 1944 wstąpił do 11. Karpackiej Dyw. AK, przyjmując pseud. Grosz, ale już jesienią t.r. zgłosił się jako ochotnik do II Armii WP i został najmłodszym zwiadowcą w 56. p. artylerii przeciwlotniczej. W kwietniu 1945 walczył pod Budziszynem, a w maju t.r. brał udział w operacji praskiej. Dosłużył się stopnia kaprala. Następnie uczestniczył w walkach z Ukraińską Armią Powstańczą. Zdemobilizowany w r. 1946 w stopniu starszego sierżanta, przybył do Tarnowa, gdzie znalazła się jego rodzina. Pod wpływem mieszkającego w Krakowie starszego brata, Jana, zainteresował się boksem i trzy razy w tygodniu dojeżdżał na treningi prowadzone przez Mariana Dudzickiego w sekcji bokserskiej krakowskiego Tow. Sportowego «Wisła». We wrześniu t.r. stoczył kilka walk pokazowych. Wkrótce wyjechał do Wrocławia, gdzie podjął pracę w Państw. Fabryce Wagonów «Pafawag»; treningi bokserskie kontynuował w klubie przyfabrycznym (Robotniczy Klub Sportowy «Pafawag», w l. 1949–56 Związkowy Klub Sportowy «Metal-Pafawag», Związkowy Klub Sportowy «Stal-Pafawag»). Startując w wadze piórkowej, wygrał w r. 1947 turniej bokserski tzw. pierwszego kroku (dla początkujących bokserów). Do r. 1952 stoczył 95 walk w kategoriach: piórkowej, lekkiej i lekkopółśredniej, odnosząc 68 zwycięstw (w 16 przypadkach poniósł porażkę, a 11 pojedynków zakończyło się wynikiem remisowym). Równocześnie w r. 1949 ukończył kurs instruktorów boksu w Czerwieńsku i od września t.r. był trenerem we wrocławskim Robotniczym Klubie Sportowym «Stal-WSK» («Fasil»), a od stycznia 1953 w drugoligowej drużynie bokserskiej «Pafawag». Po ukończeniu t.r. kursu trenerskiego na Akad. Wychowania Fizycznego (AWF) w Warszawie uzyskał tytuł trenera II kl. Nawiązał współpracę z pierwszym trenerem reprezentacji Polski w boksie Feliksem Stammem, m.in. w r. 1957 był jego asystentem podczas mistrzostw Europy w Pradze.
W r. 1960 został S. trenerem pięściarzy w klubie sportowym «Gwardia» we Wrocławiu i równocześnie zatrudniony został na etacie w Milicji Obywatelskiej. W r. 1962 zdał maturę w Zaocznym Technikum Ekonomicznym we Wrocławiu (specjalność administracja terenowa). Dzięki pracy trenerskiej S-a, zespół bokserski «Gwardii» awansował z rozgrywek A-klasy do drugiej ligi, a następnie do pierwszej ligi i w sezonie 1965/6 zdobył tytuł drużynowego mistrza Polski. W plebiscycie „Gazety Wrocławskiej” dwukrotnie (1964, 1965) został S. wybrany na najlepszego trenera Dolnego Śląska. Wychował wielu czołowych bokserów, m.in. medalistów olimpijskich Józefa Grudnia («Pafawag») i Artura Olecha («Gwardia»). Przeniesiony w r. 1971 do Warszawy na stanowisko trenera w sekcji bokserskiej klubu sportowego «Gwardia», uzyskał w grudniu t.r. tytuł trenera klasy specjalnej. Również t.r. został drugim trenerem kadry, którą przygotował do udziału w igrzyskach olimpijskich w r. 1972 w Monachium; bokserzy zdobyli wtedy medale: złoty (Jan Szczepański w wadze lekkiej), srebrny i dwa brązowe. Warszawską «Gwardię» doprowadził S. sześciokrotnie (1972, 1974, 1976, 1978–9 i 1982) do tytułu drużynowego mistrza Polski w boksie; jego najwybitniejszymi klubowymi wychowankami z tego okresu byli Jerzy Rybicki i Paweł Skrzecz. Przed igrzyskami olimpijskimi w r. 1976 w Montrealu został pierwszym trenerem polskiej reprezentacji; mistrzostwo olimpijskie wywalczył wtedy Rybicki w wadze lekkośredniej, a inni bokserzy zdobyli cztery medale brązowe (Leszek Błażyński, Leszek Kosedowski, Kazimierz Szczerba, Janusz Gortat). S. prowadził także (z Czesławem Ptakiem) reprezentację Polski na mistrzostwach świata w boksie w r. 1978 w Belgradzie; polscy bokserzy zdobyli medale: złoty (Henryk Średnicki w wadze muszej) i dwa brązowe (Roman Gotfryd, Rybicki). Po r. 1978 skoncentrował się S. na pracy trenerskiej w warszawskiej «Gwardii», ale pierwszemu trenerowi Ptakowi pomógł jeszcze w przygotowaniu polskich bokserów do igrzysk olimpijskich w Moskwie w r. 1980. W tym czasie podjął studia eksternistyczne na AWF w Warszawie; z ich ukończenia zrezygnował w r. 1982. Pod koniec l. osiemdziesiątych stopniowo wycofywał się z działalności szkoleniowej, ograniczając się od r. 1989 głównie do pracy z młodzieżą. T.r. uzyskał awans do stopnia podpułkownika Milicji Obywatelskiej, a w r. 1990 pracował krótko w Policji, po czym przeszedł na emeryturę. Jako trener klubowy wychował trzydziestu sześciu reprezentantów Polski, osiemnastu mistrzów kraju i pięciu zdobywców medali olimpijskich. Zmarł 25 III 2000 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu w podwarszawskich Pyrach. Był odznaczony Krzyżami: Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim (1997) Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych (1991), Krzyżem AK i Krzyżem Partyzanckim.
W zawartym w r. 1950 małżeństwie z Eleonorą Marią Dmoch miał S. córki: Bogusławę (ur. 1951) i Barbarę (ur. 1957) oraz syna Witolda (ur. 1953).
Od r. 2000 w Raszynie jest rozgrywany Międzynarodowy Turniej Bokserski Juniorów im. S-a.
Encyklopedia Wrocławia, Wr. 2006; Janicki J., Cały Lwów na mój głów… Alfabet lwowski, W. 1993; Osmólski P., Leksykon boksu, W. 1989 (fot.); – Gorczyca W., 60 lat polskiego boksu. Polski Związek Bokserski 1923–1983, [b.m.r.w.] s. 10, 16, 20, 73, 83 (fot.); Olszewski L., Boks z Syrenką w herbie. Warszawa 1925–1985, [b.m.r.w.] s. 24 (fot.); Ordyłowski M. i in., 50 lat wrocławskiego sportu 1945–1995, Wr. 2007 (fot.); Wojdyga J., Antoni Zygmunt i Michał Szczepan wyborowy duet trenerski, „Przegl. Sportowy” 1974 nr 71 (fot.); Żochowski R., Siedem dekad pana Michała, „Bokser” 1997 nr 8 (fot.); – Olszański T., Została legenda. Rzecz o Feliksie Stammie, P. 1989 s. 153, 208, 210, 216; Rocznik polityczny i gospodarczy 1976, W. 1977 s. 593; toż za r. 1980, W. 1981 s. 502; Wasilewski J., Złote lata polskiego boksu, W. 1992 s. 119, 121, 133–4, 137, 140, 147, 149, 190; Zmarzlik J., Bij mistrza!, W. 1992 s. 39, 65, 69, 150, 153, 243 (fot.); – „Kur. Raszyński” 2008 nr 4 s. 17, 2009 nr 5 s. 18, „Słowo Pol.” 1965 nr 20 (fot.), 1966 nr 13 (fot.); „Życie Warszawy” 1974 nr 262 (fot.); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 2000: „Bokser” nr 5 (fot.), „Rzeczpospolita” nr 77 (J. Pindera, fot.), „Słowo Pol.” nr 73, „Sport” nr 61; – Informacje i mater. w posiadaniu żony, Eleonory z W.
Zbigniew Porada