Michał z Wielunia (zm. 1487), profesor Uniw. Krak. Syn Michała, zapewne wieluńskiego mieszczanina. Po ukończeniu miejscowej szkoły kolegiackiej wpisał się do grona studentów Uniw. Krak. w r. 1466, uzyskując w r. 1470 bakalaureat sztuk wyzwolonych, a stopień magistra pod sam koniec 1474 r. Bezpośrednio po promocji wszedł na normalną drogę kariery uniwersyteckiej, łącząc działalność wykładową na Wydziale Artium ze studiami prawniczymi, w których przed r. 1481 doszedł do stopnia bakałarza dekretów. W t. r. został dziekanem Wydziału Filozoficznego, uprzednio (1480), wraz ze Stanisławem z Brzezin, Maciejem z Kobylina, Janem z Łowicza, Piotrem z Zambrzecza i Bernardem z Nysy, wziął udział w pracach Komisji dla reformy studiów Wydziału Sztuk Wyzwolonych. Uzyskawszy 24 II 1484 roczny urlop od zajęć uniwersyteckich, prawdopodobnie wiosną t. r. wyruszył w podróż do Ziemi Świętej. Towarzyszyli mu Jerzy z Łańcuta, prezbiter kościoła Panny Maryi w Krakowie, i magister Mikołaj z Głogowa, kaznodzieja niemiecki. Pielgrzymi w Białogrodzie w Mołdawii dostali się do niewoli tureckiej. Towarzysze M-a, wykupieni przez Wenecjan w Konstantynopolu, wrócili przez Wenecję do kraju, sam M., dwukrotnie czy nawet trzykrotnie wykupywany z niewoli, w drodze powrotnej zmarł z wycieńczenia w lecie 1487 na wyspie Rodos, gdzie został pochowany «z należnym szacunkiem» przez wielkiego mistrza joannitów.
W żywej jeszcze w początkach XVI w. tradycji uniwersyteckiej pozostawił po sobie pamięć jednego ze znakomitszych profesorów Uniw. Krak. drugiej poł. XV w. Maciej z Miechowa chwalił M-a za biegłość we wszelkiej nauce, w szczególności za wszechstronną znajomość języka hebrajskiego (przypisuje się mu również znajomość greki). Jan Ursyn w „Modus epistolandi” w liście do Jana Sakrana z Oświęcimia z dn. 13 XII 1487 pisał: «Straciliście człowieka, któremu równego nie macie w waszej wszechnicy», uważając M-a za znakomitego filozofa i najwybitniejszego badacza przyrody. Z biblioteki M-a dochowało się w Bibliotece Jagiellońskiej 6 inkunabułów, m. in. Ptolemeusza „Tablice geograficzne do Kosmografii” i Serwiusza komentarze do dzieł Wergilego. Uniwersytetowi pozostawił puszkę na pieniądze «węgierskiej roboty».
Wisłocki, Incunabula, s. 550; – Hajdukiewicz L., Biblioteka Macieja z Miechowa, Wr. 1960; Morawski, Historia UJ; Nadolski B., Nauczanie greczyzny w Polsce w XVI w., Lw. 1920 s. 5; Sołtykowicz J., O stanie Akademii Krakowskiej, Kr. 1810 s. 297; Świeżawski S., Filozofia w Uniwersytecie Krakowskim do XVI w., „Zesz. Nauk. KUL” R. 7: 1964 nr 2 s. 41; Wiszniewski M., Historia literatury pol., Kr. 1841–2 III 331–2, 487, IV 290; Zathey J., Biblioteka Jagiellońska w l. 1364–1492, w: Historia Biblioteki Jagiellońskiej, Kr. 1966 I 126; – Acta rectoralia, I; Album stud. Univ. Crac., I 185; Conclusiones Univ. Crac.; Jan Ursyn, Modus epistolandi, Kr. 1522 k. 20; Maciej z Miechowa, Chronica Polonorum, Kr. 1521 s. CCCXLV; Statuta nec non liber promotionum, s. 70, 75, 88; – Arch. UJ: rkp. 69; B. Jag.: rkp. 5359, t. 15.
Marian Zwiercan