Brzeski Mikołaj (1860–1910), ekonomista i urzędnik państwowy rosyjski. Urodzony w Mińsku Lit. z ojca Korneliusza i Marii z Zacharowów, ukończył tamże gimnazjum. Kolegował i przyjaźnił się z prof. Marianem Zdziechowskim. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Petersb., gdzie jeszcze jako student 4. kursu otrzymał nagrodę im. Tobczebaszewa i złoty medal za konkursową rozprawę pt. Długi państwowe Rosji. Przedstawiony przez ówczesnego rektora Andrejewskiego, ministrowi oświaty Deljanowowi jako doskonale zapowiadający się uczony, niezwłocznie otrzymał posadę w ministerstwie skarbu (1886), gdzie szybko, zwłaszcza za ministerstwa Wittego, awansował. Czas jakiś, od r. 1891, pracował w kancelarii Rady Państwa w charakterze referenta. W r. 1893 został w ministerstwie skarbu członkiem komitetu taryfowego i handlowo-przemysłowego oraz wicedyrektorem departamentu podatków pośrednich. Zły stan zdrowia przeszkodził dalszej karierze służbowej; około r. 1900 zatrzymał tylko stanowisko członka komitetu taryfowego oraz członka Rady ministerstwa handlu i przemysłu. W czasie wyborów do pierwszej Dumy wyborcy-Polacy gubernii mińskiej chcieli go powołać na posła. Musiał jednak, jak to stwierdza E. Woyniłłowicz, ustąpić miejsca bardziej znanym na prowincji i bardziej popularnym kandydatom do krzeseł poselskich. Pomimo, iż był wyznania prawosławnego i zajmował wysokie stanowisko, prowadził w Petersburgu dom czysto polski. W r. 1909 razem z małżonką swoją, Zofią z Fiszerów, ofiarował swój cenny księgozbiór, liczący blisko 3.000 dzieł przeważnie z zakresu skarbowości, Wileńskiemu Tow. Przyjaciół Nauk, które obdarzyło go tytułem członka-protektora. Zmarł 9 VIII 1910 w Gawrach, w pow. rosieńskim. Pochowany na cmentarzu w Wilnie.
B. był autorem wielu cennych prac, ogłoszonych w języku rosyjskim, m. i. Teorie francuskie XVIII w. reformy podatków. Za pracę tę otrzymał stopień magistra, a za pracę o zaległościach podatkowych i solidarnej odpowiedzialności włościan stopień doktora prawa finansowego (1897). Prócz tego ogłosił w r. 1902 szkice o stanie prawnym włościan oraz był redaktorem jubileuszowego wydawnictwa pt. »Stoletje ministierstwa finansow«, w którym jego pióra był zarys historyczny prawodawstwa o podatkach pośrednich.
Brockhausa encyklop. ros.; Woyniłłowicz E., Wspomnienia, Wil. 1931; Arch. Tow. Przyj. Nauk. w Wilnie.
Janusz Iwaszkiewicz