INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mikołaj Komorowski h. Korczak  

 
 
brak danych - ok. 1487
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Komorowski Mikołaj h. Korczak (zm. przed 1487), starosta spiski. Był synem Stanisława z Komorowa w ziemi bełskiej, a bratem Piotra i Marcina. Pojawia się w źródłach w r. 1436 jako mediator w sporze pomiędzy Jaksą, wielkorządcą bpa krakowskiego, a Bartoszem z Cichowa. Wraz z braćmi w r. 1440 należał do zwolenników polityki węgierskiej Zbigniewa Oleśnickiego i brał udział w wyprawie Władysława Jagiellończyka po koronę św. Stefana. K. z braćmi otrzymał wtedy (a może wcześniej jeszcze) od króla 13 miast spiskich za pożyczone mu pieniądze; nie da się też wykluczyć poparcia Komorowskich na Słowacji przez Ścibora ze Ściborzyc, który był żonaty z Dorotą z rodu Korczaków, zapewne bliską ich krewną. Kiedy w r. 1441 wojna o tron węgierski Władysława Jagiellończyka z Elżbietą, królową-wdową, dała w kampanii letniej negatywny dla Polaków rezultat i wśród bardzo uciążliwych starć Górne Węgry (Słowację) w całości odzyskał dla niej Jan Jiskra z Brandysu, K. powstrzymywał zapędy jego oddziałów na ziemie polskie od strony Podolińca. Ale już t. r. K. najechał Sobniów, włość Marcina z Rożnowa, adwersarza bpa krakowskiego, narażając tegoż na zarzuty, że popiera rozboje. W r. 1442 dokonał K. wraz z Mikołajem Czajką z Jaworu, dzierżawcą zamku Brzezowica na Słowacji (krewnym Oleśnickich), głośnego najazdu na niedostatecznie strzeżony przez wojska Jiskry Preszów. Miasto złupił i częściowo puścił z dymem, ale w czasie odwrotu został zaatakowany i pobity przez jiskrowców, stracił łupy, wojsko i dostał się do niewoli; niewolę – zdaniem Długosza – Jiskra uczynił mu ciężką i długotrwałą. W rzeczywistości nie była ona tak bardzo długotrwała, jeżeli późną jesienią 1444 r., kiedy w imieniu króla (o jego śmierci pod Warną jeszcze nie doszła wiadomość) Oleśnicki zawierał z Jiskrą dwuletni rozejm w Koszycach, K. wystąpił wśród delegatów polskich z braćmi, jako posiadacz starostwa podolinieckiego i lubowelskiego. W r. 1447 jednak K. wraz z bratem Piotrem i Pankracym ze Św. Mikulasza nadal wojował z Jiskrą, dokonując głośnego, chociaż nieudanego najazdu na Bańską Bystrzycę, skąd został wyparty w kierunku Liptowa i Spisza.
Nie był też K., mimo iż czas jakiś dzierżawił biskupią Muszynę, pewnym stronnikiem Oleśnickiego. W r. 1448 wszedł w konflikt z bpem krakowskim o zamierzony zastaw panom i królestwu węgierskiemu zamków Lubowli i Podolińca. Zastaw ten spotkał się jednak ze zdecydowanym sprzeciwem Kazimierza Jagiellończyka; król zażądał od Zbigniewa Oleśnickiego natychmiastowego zapobieżenia uszczupleniu terytorium Korony. Decyzja owego zastawu wynikła z potrzeb finansowych K-ego, zaangażowanego od początku pobytu na Spiszu w walki stronnictw politycznych oraz akcję rozmaitych oddziałów zaciężnych, napadających i łupiących miasta, wsie i dwory Górnych Węgier. Wezwany przez Oleśnickiego do Krakowa K. jesienią 1448 r. oddał sprawę w ręce sądu polubownego, który uznał, że Oleśnicki nie ma prawa pociągać K-ego do odpowiedzialności, gdyż miasta spiskie otrzymał on w dzierżawę nie od bpa krakowskiego, ale od samego króla. Spór nie został zażegnany i jeszcze w rok później Oleśnicki zarzucał K-emu samowolę, nieposłuszeństwo i gwałty, a nade wszystko uchylanie się od odpowiedzialności. Równocześnie w r. 1449 sprzymierzył się K. z walczącym przeciw Janowi Hunyademu Jiskrą, najeżdżał i niszczył osiedla słowackie, zajmował zamki, m. in. zamek Pławiec, co spotkało się z ostrą interwencją Hunyadego na dworze polskim, a w konsekwencji spowodowało przejście K-ego do obozu wielkorządcy Węgier (Menclova). Później w nie znanych bliżej okolicznościach stracił K. starostwo spiskie na rzecz Jana Głowacza z Oleśnicy, brata Zbigniewa bpa krakowskiego (1453), a po śmierci króla Władysława Pogrobowca przystał na stałe do obozu Jiskry, działającego początkowo przeciw królowi Maciejowi Korwinowi i wiążącego plany objęcia korony węgierskiej z Jagiellonami, a potem z cesarzem Fryderykiem Habsburgiem; po umocnieniu się jednak króla Macieja na tronie węgierskim K. stał się u boku Jiskry wiernym poddanym nowego władcy.
Brak zrozumienia interesów politycznych własnego kraju i dynastii Jagiellonów wykazał K. najjaskrawiej w r. 1477, kiedy – objąwszy po bracie Piotrze zamki Żywiec, Barwałd i Szaflary – jawnie wystąpił przeciw królowi polskiemu i opowiedział się po stronie Macieja Korwina, grożącego (z równoczesną antypolską akcją krzyżacką) interwencją zbrojną. K. sam również utrzymywał kontakt z zakonem krzyżackim. Kiedy wiosną poselstwo króla polskiego do K-ego nie zdołało odciągnąć go (zapisami nowych włości i darami) od współpracy z królem węgierskim, Kazimierz Jagiellończyk wysłał (ok. 6 VI) przeciw K-emu wojska złożone głównie z pospolitego ruszenia, ale zaopatrzone w artylerię, pod dowództwem Jakuba z Dębna, starosty krakowskiego, który w ciągu 7 tygodni zdobył te 3 twierdze, zburzył zamek żywiecki i barwałdzki i pozbawił K-ego w Polsce oparcia. Licząc na pomoc dworu węgierskiego, K. nie dał za wygraną i zuchwale stawił się przed królem polskim, żądając odszkodowania za straty, które, w obawie nowego konfliktu z Węgrami, dwór polski był skłonny wynagrodzić: zaproponowano K-emu dobra w ziemi chełmskiej z Krasnymstawem. Ponieważ ofertę tę K. odrzucił i potajemnie udał się w celu dalszych wichrzeń na Węgry, województwo krakowskie trwało nadal w pogotowiu, a siły zbrojne Jakuba z Dębna zatrzymał król do późnej jesieni na Podhalu (zorganizowawszy osobiście obronę Krakowa). Tym razem K. przeliczył się; po stracie zamków i twierdz nie był już królowi węgierskiemu potrzebny. Zawiedziony i upokorzony powrócił do Polski, gdzie po wielu zabiegach udało się mu uzyskać od króla zgodę na objęcie Krasnegostawu i dóbr okolicznych.
K. pozostawił po sobie czterech synów: Krzysztofa, który dzierżył Żywiec, Aleksandra, Wawrzyńca i Jana, oraz córkę Halszkę, żonę Mikołaja Myszkowskiego, marszałka kor., która w r. 1487 zgłaszała pretensje do ojcowizny, przypadłej bratu Janowi z Komorowa (Boniecki). Śmierć K-ego musiała więc nastąpić przed r. 1487.

Boniecki; Niesiecki; Żychliński; – Caro, Gesch. Polens; Dąbrowski J., Władysław I Jagiellończyk na Węgrzech (1440–1444), Rozpr. Hist. Tow. Nauk. Warsz., W. 1922 II z. 1; Dudik B., Archive im Königreiche Galizien, Wien 1867 s. 198; Dzieduszvcki M., Spiż, „Przew. Nauk. i Liter.” R. 4: 1876 t. 2 s. 706–7; Gawęda S., Możnowładztwo małopolskie w XIV i w pierwszej połowie XV wieku, Kr. 1966; Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr.–W.–Kr. 1967; Menclova D., Spišský hrad, [b. m.] 1957; Polacký F., Dějiny národu českého, Praha 1927 IV 276; Semkowicz W., Gdy panowie polscy bywali nad Wagiem, „Ziemia” R. 28: 1938 nr 8–9 s. 176–82; Špirko J., Husiti, jiskrovci a bratřici v dějinach Spiša (1431–1462), Levoča 1937; Vach M., Jan Jiskra z Brandýsa a politický zápas Habsburků s Jagiellovci o Uhry v letech 1440–1442, Historické štúdie, III, Bratislava 1957 s. 179, 209, 223; – Akta grodz. i ziem., IX; Analecta Scepusii, Ed. C. Wagner, I–III; Cod. epist. saec. XV, II; Długosz, Historia, IV, V; Komoniecki A., Dziejopis żywiecki, Wyd. S. Szczotka, Żywiec 1937 s. 67, 79, 80; Matricularum summ., I; Rachunki królewskie; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 2675, 3464, 3471; Středověké listy ze Slovenska, Vyd. V. Chaloupecký, w: Slovenský Archiv, Sv. 1., Bratislava–Praha 1937.
Feliks Kiryk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wit Stosz (Stoss, Stwosz)

około 1438 - 1533-09-22
rzeźbiarz
 

Wincenty Kot h. Doliwa

około 1395 - 1448-08-14
prymas Polski
 

Fryderyk Jagiellończyk

1468-04-27 - 1503-03-14
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.