INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Mikołaj Przypkowski h. Radwan      Franconius, Daniel - Illustrium, generosorum et praestantissimorum quorundam virorum omina (...) - (Raków) 1612 - [5v]-[6r] - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - sygn.: SD XVII.2.769 adl. - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - rubrykacja iPSB.

Mikołaj Przypkowski h. Radwan  

 
 
ok. 1570 - 1612-09-01
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Przypkowski Mikołaj h. Radwan (ok. 1570–1612), działacz ariański. Był drugim synem Jana (zob.) i Katarzyny Samborzeckiej, bratem Jana (zob.).

W l. 1583–5 P. wraz z bratem Janem przebywał za granicą; był w Ingolsztacie, Tybindze, Altdorfie i Lipsku. Pod koniec XVI w. był posesorem dóbr gnojnickich (już w r. 1592), których właścicielem był jego ojciec. Z początkiem następnego stulecia skupił w swoich rękach dość znaczne, ale rozrzucone dobra: Gnojnik, dużą wieś z foluszem (współdziedzicami byli tu jednak bracia Jan, Jakub i Ludwik), części w Łopusznej, Chronowie, Bukowcu i Trąbkach (wszystkie powyższe miejscowości w pow. czchowsko-sądeckim), kupione w r. 1603 Falkową wraz z częścią Brzany w pow. bieckim, części w Górnych Leńczach i Przytkowicach w pow. szczyrzyckim oraz Polankę w pow. śląskim (podawane w literaturze Borowno jest zapewne jakimś błędem). Głównymi rezydencjami P-ego były chyba Gnojnik i Brzana.

P. był gorliwym arianinem, seniorem zboru lusławickiego i ok. r. 1610 miał wraz ze Stanisławem Lubienieckim starszym i Walentym Smalcem brać udział w wydawaniu kancjonału. W październiku 1602 był chyba obecny (źródło nie podaje imienia) na kolokwium rakowskim w obecności Fausta Socyna. Kościół w Gnojniku zamienił na spichrz, dziesięcin nie płacił, a dzieciom pozostawił spór z plebanem z Tropia o rolę zwaną Dąbrowa. W jego dobrach – Brzanie, Bukowcu, Chronowie czy Falkowej pojawili się pojedynczy zwolennicy arianizmu wśród plebejów. Świadectwem kulturalnych zainteresowań P-ego jest egzemplarz „Zwierciadła” Mikołaja Reja (B. Czart.: Cim. 1697 III) z superekslibrisem i zapiskami dzieci (na s. 208). W r. 1604 wyznaczył na opiekunów swoich dzieci z pierwszego małżeństwa Krzysztofa Łyczkę, Abrahama Szczepanowskiego, Jana Cetysa i Krzysztofa Morsztyna. P. zmarł 1 IX 1612 (podawany r. 1611 jest mylny) i został pochowany zapewne w polu za dworem gnojnickim.

P. był żonaty dwukrotnie: pierwszą jego żoną (ślub ok. r. 1590) była Elżbieta Łyczkówna (Gabońska, zm. przed 1600), drugą (od r. 1600) – Barbara Stanówna, córka stolnika sanockiego Jerzego.

Z pierwszego małżeństwa miał P. dzieci: Samuela (zob.), Krzysztofa (zob.), Jerzego (zm. ok. 1613), Krystynę, żonę Andrzeja Lubienieckiego starszego (zob.) i Zofię. Z małżeństwa ze Stanówną pochodziły dzieci: Stefan (zm. po r. 1686), Jan (zm. 1657), Wacław (zm. 1659) i Elżbieta (zm. po r. 1651), żona Aleksandra Sierakowskiego.

Mylić się może z naszym P-m Mikołaj Przypkowski (zm. 1629), syn Stanisława, mąż Zofii Rajskiej i pewno w r. 1600 dzierżawca plebanii w Zebrzydowicach (był on zresztą zapewne bratankiem innego jeszcze Mikołaja, w r. 1580 tamtejszego proboszcza).

 

Uruski; Chwalewik E., Exlibrisy polskie szesnastego i siedemnastego wieku, Wr. 1955 s. 57; – Budka W., Przypkowscy i rola ich w ruchu reformacyjnym, „Reform. w Pol.” R. 4: 1926; Bukowski, Dzieje reformacji, I; Chmaj L., Samuel Przypkowski na tle prądów religijnych XVII wieku, Kr. 1927 s. 8–10; Grabowski T., Literatura ariańska w Polsce, Kr. 1908 s. 185–6; Kot S., Szkolnictwo parafialne w Małopolsce XVI–XVIII w., Lw. 1912 s. 303; Urban W., Chłopi wobec reformacji w Małopolsce w drugiej połowie XVI w., Kr. 1959; Tazbir J., Arianizm na ziemi sądeckiej, „Roczn. Nowosądecki” R. 8: 1967 s. 321; – Franconius D., Illustrium, generosorum et praestantissimorum quorundam virorum omina…, [Raków] 1612 nlb.; Polacy na studiach w Ingolsztacie…, Wyd. P. Czaplewski, P. 1914; Sandius Ch., Bibliotheca antitrinitariorum, Freistadii 1684 s. 175; Zeltner G., Historia crypto-socinismi Altorfinae, Lipsiae 1729 s. 1197; – Arch. Metropol. w Kr.: Wizytacja z depozytu kapituły krakowskiej t. 7 k. 205r., Wizytacja własna kurii t. 5 s. A 86; Arch. Państw. w Kr.: Terr. Crac. t. 119 s. 1275–1278, Castr. Crac. t. 170 s. 954, t. 176 s. 230, 307, 311, t. 178 s. 416, t. 1165 s. 60, Terr. Czchoviensia t. 19 s. 635, 1380–1381, 1518–1520, 1540, t. 28 s. 2053–2054, 2224–2226, t. 29 s. 1012–1013, 1153–1154, t. 30 s. 1277–1279, 1355, t. 37 s. 909–910, t. 54 s. 1352, t. 55 s. 585–586, 1208–1210, t. 56 s. 35–36, 87–89, 142–144, 275–276, 336–337, 820, Castr. Sandecensia t. 27 s. 998, t. 29 t. 149–161, 167–168, 172–173, 176–177, 360–367, 1637–1368, t. 30 s. 973–979, 1673–1675, t. 31 s. 160–161, 323–324, 407–408, t. 32 s. 218–222, 378–379, 1256–1260, t. 33 s. 1325, t. 110 s. 704–705, 1366–1371, t. 111 s. 1059–1061, 1239–1241, 1515–1517, t. 112 s. 299–300, 728, 1297–1313, 1461–1463, Castr. Biecensia t. 30 t. 1295, t. 38 t. 751–752, 779–781, Terr. Zathoriensia t. 24 s. 1326–1329, indeksy do zaginionych Castr. Osviecimensia t. 22 cz. 1 s. 234; B. Narod.: rkp. III 5631 k. 141, 224v.; B. PAN w Kr.: rkp. 690 k. 229; – Materiały genealogiczne Przypkowskich w Jędrzejowie; – Materiały Włodzimierza Budki w posiadaniu Zofii Kozłowskiej-Budkowej w Kr., pudło nr 1.

Wacław Urban

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.