INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mikołaj Borzyszowski (Róża z Borzyszowic, z Borszowic)  

 
 
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mikołaj Róża z Borzyszowic (Borszowic) Borzyszowski h. Róża (zm. 1477), ochmistrz królowej, kasztelan zawichojski. Był synem Zawiszy Róży z Borzyszowic, burgrabiego krakowskiego, bratem Zawiszy, podkomorzego królowej, Marka, kuchmistrza królewskiego, i zakonnic Siechny i Anny. Po raz pierwszy pojawia się w źródłach w r. 1432 na dworze Władysława Jagiełły jako kuchmistrz królewski (po bracie Marku). W r. 1433 był przy królu w Chęcinach. W r. 1439 podpisał akt konfederacji Spytka z Melsztyna. Musiał jednak należeć do tej licznej grupy konfederatów, która natychmiast odstąpiła Spytka, gdyż zachował nadal swój urząd i nie został usunięty z dworu. W l. 1441–3 przebywał przy królu na Węgrzech; być może brał udział w wyprawie warneńskiej, a po klęsce nie od razu wrócił do kraju. Ponownie w źródłach pojawił się w r. 1448; był wtedy przy boku króla w Krakowie i w Parczewie i wówczas otrzymał od króla sołectwo w Zbydniowie, jako wynagrodzenie za wierną służbę. Wielkiej kariery politycznej ani urzędniczej nie zrobił pozostając przede wszystkim wyższym urzędnikiem dworskim. Z kuchmistrza królewskiego w r. 1455 (urząd ten objął po nim jego syn Zawisza) przeszedł na ochmistrza dworu królowej Elżbiety, którym pozostał aż do śmierci. W r. 1462 otrzymał kasztelanię zawichojską, z której w r. 1464 przeszedł na małogoską, by w r. 1466 wrócić znowu na zawichojską. Za Kazimierza Jagiellończyka należał do tzw. obozu królewskiego, jak zresztą wielu byłych konfederatów z r. 1439. W r. 1452 Kazimierz Jagiellończyk użył M-a do trudnej i delikatnej misji: gdy po śmierci Świdrygiełły (10 II 1452) Litwini opanowali Łuck, co spotkało się z dużym niezadowoleniem w Koronie, M. z rozkazu królewskiego miał powstrzymać panów polskich od zbrojnej interwencji przeciw Litwie. Zapewne mocniej związany z dworem królowej, choć był senatorem, rzadko występuje na dokumentach królewskich. W r. 1462 był świadkiem w Brześciu Lit. aktu inkorporacji ziemi bełskiej do Korony. Przy boku króla w r. 1467 przebywał w Nowym Korczynie, a w r. 1469 we Lwowie. Przyczyniwszy się do awansu swej rodziny, a przede wszystkim kariery syna Andrzeja, nie stworzył jednak wielkiego latyfundium. Oprócz rodzinnych Borszowic (koło Jędrzejowa) posiadał w pow. jędrzejowskim część Imiela, Jasionnę, Lścin, Żórawie Błoto (dziś Wólka), a w pow. pińczowskim Stępocice (nabyte częściami w l. 1441, 1467 i 1471), Dziewięczyce (nabyte częściami w l. 1453, 1463). Miał też dom w Krakowie przy ul. Grodzkiej. Od Kazimierza Jagiellończyka otrzymał prawo pobierania cła w Stępocicach, wieś Depułtycze Ruskie (pow. chełmski) oraz w r. 1448 sołectwo we wsi Zbydniów w ziemi sandomierskiej. Tenże król w r. 1459 zapisał M-owi 200 grzywien na wsiach Zamch i Obsza w pow. biłgorajskim; M. dzierżył nadto królewską Siennicę w pow. krasnostawskim. Zmarł w r. 1477 (przed 19 I 1478). Synami jego byli z nieznanej żony: Mikołaj, łożny królewski, Janusz vel Zawisza, starosta chełmski, i Andrzej, arcbp lwowski i gnieźnieński (zob. Boryszewski Andrzej Róża).

Boniecki, II 74–5; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy, s. 175, 189, 242–3, 250; – Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr.–W.–Kr. 1967 s. 21; Kozierowski S., Ród Porajów-Różyców, „Roczn. Tow. Herald.” T. 9: 1928–9 s. 155; Kwiatkowski S., Urzędnicy kancelaryjni koronni i dworscy Władysława III Warneńczyka (1434–44), Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1884 XVII 178–9; Prochaska A., Konfederacja Spytka z Melsztyna, Lw. 1887 s. 60, 73; – Akta Aleksandra, s. 392; Akta grodz. i ziem., V nr 94, 159, VIII nr 97; Cod epist. saec. XV, II nr 255; Cod. Univ. Crac., II nr 212, 221; Długosz, Liber benef., I 426, II 66–7; Jura Masoviae Terrestria, W. 1972 I nr 107; Kod. m. Krak., nr 430; Kod. Mpol., IV nr 1297, 1409, 1438; Kod. tyniecki, nr 203; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej, od 1348 do 1607 roku, Lw. 1890 nr 162, 212; Materiały do historyi miasta Biecza (1361–1632), Kr. 1914 nr 52; Matricularum summ., I nr 538, 647, IV/1 nr 13772; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 3082, 3083, 3115, 3779; Zbiór dokumentów mpol., III nr 646, 647, 802, 806; – Arch. Państw. w Kr.: Księgi grodz. krak. 7 s. 478–479, Księgi ziem. krak. 151 s. 194, 152 s. 66–65, 132, 244.
Bożena Wyrozumska

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.