Mikołaj z Biechowa h. Doliwa (zm. 1353), wojewoda poznański, kaliski, starosta generalny Wielkopolski. Ojcem M-a był Piotr Szymonowic z Dębna, z ramienia Władysława Łokietka starosta brzesko-kujawski (1313–15), potem kasztelan lędzki, wreszcie poznański (zm. po r. 1329), który od Łokietka najpewniej otrzymał książęce dawniej Biechowo. W l. 1324–9 M. był zapewne kasztelanem biechowskim, a po śmierci Wincentego z Szamotuł (zm. 1332) objął urząd wojewody poznańskiego (przed 15 V 1334). Stał w tym czasie blisko króla Kazimierza Wielkiego; w r. 1334 należał do grona 7 dostojników polskich potwierdzających w Krakowie wraz z królem przedłużenie rozejmu z Krzyżakami. Przywieszona tu pieczęć M-a stanowi najstarsze znane wyobrażenie herbu Doliwa. Wiosną 1335 objął starostwo generalne Wielkopolski, które piastował jeszcze jesienią 1336 (stracił je przed r. 1339). W r. 1335, wraz z kasztelanem poznańskim Jarosławem z Iwna, prowadził z Brandenburgią rokowania o przymierze przeciw Czechom. We Frankfurcie nad Odrą, a potem w Chojnie ustalał warunki (niedoszłego) małżeństwa królewny Elżbiety Kazimierzówny z synem cesarskim Ludwikiem Wittelsbachem. Zapewne wtedy zbliżył się do Wittelsbachów, należał do stronnictwa widzącego w sojuszu z aktualnym cesarzem oparcie dla polskiej orientacji antyluksemburskiej. Jeszcze w r. 1345, gdy na nowo odżyła koncepcja związku z Wittelsbachami, potwierdzona układem z 5 I t.r., M. za dotychczasowe zasługi otrzymał od margrabiego Ludwika Wittelsbacha rentę 30 grzywien brandenburskich srebra rocznie, zapisaną na dochodach miasta Choszczna, płatną tak długo, jak długo trwać będzie sojusz Kazimierza Wielkiego z Wittelsbachami. Fakt przyjęcia tej renty ściągnął na M-a zarzut zdrady interesów polskich (Potkański, Baszkiewicz); właściwą wykładnię dano dopiero ostatnio (Bieniak).
W r. 1339 był M. jednym ze świadków strony polskiej w procesie polsko-krzyżackim: zeznawał głównie na temat niszczącej rejzy krzyżackiej po Wielkopolsce w r. 1331. W r. 1340 M. przeszedł na palację kaliską. W latach następnych przebywał, jak się zdaje, głównie w Wielkopolsce. Towarzyszył tu królowi podczas jego odwiedzin, często zasiadał na rokach sądowych. W r. 1343 był jednym z gwarantów kaliskiego traktatu pokojowego z Krzyżakami, w t.r. ponownie objął na krótko wielkopolskie starostwo generalne. W r. 1349 uczestniczył u boku króla w Trzęsaczu w wytyczaniu granicy pomiędzy Pomorzem i ziemią chełmińską a Kujawami i Wielkopolską. Podobnie jak i jego współrodowcy, odgrywający w tym czasie znaczną rolę w Wielkopolsce, M. nie przystąpił w r. 1352 do konfederacji Maćka Borkowica. Dn. 16 II 1353 przebywał przy królu w Poznaniu, wkrótce zmarł; księga zmarłych klasztoru Benedyktynów w Lubiniu zapisała jego aniwersarz pod datą 19 V 1353, a w Lądzie – pod datą 27 V.
Nie jest bliżej znana majątkowa sytuacja M-a. Posiadał Biechowo i zapewne Dębno wraz z przyległościami, być może już wówczas tworzące znany z pierwszej połowy XV w. znaczny klucz biechowski. Żona M-a nie jest znana. Jego synami byli: Paszek, kanonik poznański i gnieźnieński w r. 1348, t.r. postulowany na kanonikat we Wrocławiu, Janusz z Biechowa, już w r. 1355 kasztelan biechowski, wreszcie Mikołaj, kanonik gnieźnieński, dzierżawca klucza Zduny, należącego do biskupstwa wrocławskiego, oraz Wincenty, kasztelan gnieźnieński. Córką M-a była Dzierżka, żona Hermana Borsnitza.

Bieniak J., Wielkopolska, Kujawy, ziemie łęczycka i sieradzka wobec zjednoczenia państwowego w latach 1300–1306, Tor. 1969; Czacharowski A., Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię w latach 1319–1373 ze szczególnym uwzględnieniem roli rycerstwa nowomarchijskiego, Tor. 1968; Jurek T., Obce rycerstwo na Śląsku do połowy XIV wieku, P. 1996; Kozierowski S., Studia nad pierwotnym rozsiedleniem rycerstwa wielkopolskiego. IX. Ród Doliwów, P. 1923 s. 9; Kutrzeba S., Starostowie, ich początki i rozwój do schyłku XIV wieku, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1903 XLV 242–3; Moszczeńska W., Rola polityczna rycerstwa wielkopolskiego w czasie bezkrólewia po Ludwiku Wielkim, „Przegl. Hist.” R. 25: 1925 s. 51–2; Zajączkowski S., Polska a Wittelsbachowie w pierwszej połowie XIV wieku, Prace historyczne w 30-lecie działalności profesorskiej Stanisława Zakrzewskiego, Lw. 1934 s. 80n.; – Kod. Wpol., II, III; Lites, I 331–2, 444, II 374; Mon. Pol. Hist., V 487, 624; Mon. Pol. Vat., III 319.
                                                                                                                                                                                                                           Antoni Gąsiorowski