Szneur (Sznejer) Mojżesz (Maurycy) (1885–1942), dyrygent chórów, kompozytor.
Ur. w Chersoniu.
S. uczył się w Szkole Muzycznej Cesarskiego Rosyjskiego Tow. Muzycznego w Odessie. Pod koniec XIX w. przyjechał do Warszawy, gdzie w Inst. Muzycznym kontynuował studia w zakresie teorii muzyki pod kierunkiem Gustawa Roguskiego i Zygmunta Noskowskiego; ukończył je w r. 1902. Przez pewien czas był kapelmistrzem w wojsku rosyjskim w Warszawie oraz prowadził chór «Muza»; w r. 1908 przejął chór «Hazamir» («Słowik») po dyrygencie Leo Liowie. W r. 1912 założył S. w Warszawie Żydowski Chór Ludowy (chór Szneura) i został jego kierownikiem artystycznym oraz dyrygentem. Propagował muzykę żydowską, zwłaszcza pieśń ludową, często we własnej aranżacji. Komponował pieśni, m.in. Trzy szwaczki i Prorok Ezechiel do słów Icchaka Lejba Pereca, Elegia do słów Bera Horowitza i Pieśń morza do słów Jehudy Halevy’ego oraz układał muzykę do poezji Pereca Hirszbajna i Zusmana Segałowicza, z którym był zaprzyjaźniony. Chór S-a wykonywał także muzykę klasyczną, m.in. fragmenty „Requiem” W. A. Mozarta, „Nad wodami Babilonu” Ch. Gounoda oraz finał „IX Symfonii” L. van Beethovena, a w r. 1924 uczestniczył w prapremierze opery „Dawid i Batszeba” Henocha Kona w Teatrze im. A. Kamińskiego w Warszawie. Liczący ok. 150 osób zespół «stał się instytucją reprezentującą żydowską muzykę w Polsce»; jego protektorami byli żydowscy parlamentarzyści (m.in. Mojżesz Schorr), bankierzy i dziennikarze (m.in. Mosze Dancygerkorn). Na przełomie l. dwudziestych i trzydziestych S. z chórem wziął udział w uroczystościach ku czci Teodora Herzla. W r. 1939 z okazji dwudziestopięciolecia swej działalności artystycznej S. poprowadził w sali warszawskiego kina «Colosseum» oratorium „Juda Machabeusz” G. F. Händla. Był dyrygentem sugestywnym «o właściwościach niemal hipnotyzerskich. Dyrygował jakby w ekstazie» (M. Fuks). W okresie międzywojennym zajmował się również pracą pedagogiczną, uczył śpiewu w gimnazjach warszawskich: Męskim Tow. «Ascola», Żeńskim Zofii Kaleckiej oraz Żeńskim Zjednoczenia Nauczycieli.
We wrześniu 1939, uciekając przed Niemcami, S. dotarł do Białegostoku. Pod okupacją sowiecką zorganizował tam chór robotniczy, z którym występował m.in. w Mińsku i Moskwie. Latem 1941, po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, ewakuował się do Azji Środkowej. Zmarł w r. 1942 w Andiżanie (Uzbekistan) i tam został pochowany.
S. nie założył rodziny.
Błaszczyk, Dyrygenci; Enciklopediah szel galujot. Sifri-zichron larcit hagolah wedoti, Jeruszalaim 1956 VI cz. 2; Rawicz M., Majn leksykon, Montreal 1947; Zylbergcwejg Z., Leksikon fun jidiszn teater, Meksiko-Siti 1967 V; – Fater I., Muzyka żydowska w Polsce w okresie międzywojennym, W. 1991 (fot. S-a i jego chóru); Fuks M., Muzyka ocalona. Judaica polskie, W. 1989; Jidiszer teater in Ejrope cwiszn bajde welt-milchomes, Ed. I. Manger i in., Niu-Jork 1968 s. 95; Stuczewski J., Di muzik un dos muzikalisze łebn in Warsze, w: Pinkes Warsze, Buenos Aires 1955 s. 577; Turkow J., Farloszene sztern, [b.m.r.w.] I 139, II 200–4; Weichert M., Zichrojens, Tel Awiw 1961 s. 56, 93, 121, 127, 200; – Segałowicz Z., Tłomackie 13. (Z unicestwionej przeszłości). Wspomnienia o Żydowskim Związku Literatów i Dziennikarzy w Polsce (1919–1939), Wr. 2001 s. 90, 111, 138–43, 161, 171, 177, 191, 218; Zagórowski, Spis nauczycieli, I, II.
Leon Tadeusz Błaszczyk