INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Niemira Riazanowicz h. Korczak      wzmianka o Niemirze Rezanowiczu pod rokiem 1452 w Rocznikach Długosza, rękopis Ocieskiego, karta 211, plik z dlugosz.polona.pl

Niemira Riazanowicz h. Korczak  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Riazanowicz Niemira h. Korczak (zm. po r. 1453), marszałek księcia Świdrygiełły, star. briański i łucki. Pochodził z możnego rodu ruskiego Korczaków; jego braćmi byli Iwan Kozaryn, marszałek ziemi łuckiej, oraz Mitko.

Pierwsza wiadomość o R-u pochodzi z r. 1415, kiedy to świadczył na dokumencie wystawionym przez Świdrygiełłę dla Mikołaja, rektora kościoła Najśw. Panny Marii w Żydaczowie. Od tego czasu R. był związany ze Świdrygiełłą. Po jego stronie uczestniczył w wojnie z Koroną i Zygmuntem Kiejstutowiczem w l. 1431–6. W tym okresie piastował urząd star. briańskiego i marszałka Świdrygiełły. Źródła poświadczają R-a na tych stanowiskach w r. 1434. T. r. posłował on do chana Złotej Ordy Seid-Achmeta celem uzyskania pomocy tatarskiej dla Świdrygiełły w wojnie przeciw Polakom i Litwinom. Po objęciu rządów na Wołyniu przez Świdrygiełłę w r. 1442 R. otrzymał urząd star. łuckiego i sprawował go do końca r. 1453. Wraz ze swoim bratem Iwanem Kozarynem należał wówczas także do rady książęcej. W zamian za poparcie i wierną służbę Świdrygiełło nadał po r. 1442, należącemu do R-a, miastu Litowiż (nad górnym Bugiem) prawo magdeburskie.

Jesienią 1449 uczestniczył R. w zjeździe panów lit. z Kazimierzem Jagiellończykiem w Wilnie. Podczas obrad, 2 XI, król wystawił dla R-a dokument zatwierdzający niektóre jego posiadłości. W tydzień później w Grodnie (9 XI) Kazimierz Jagiellończyk wydał drugi dyplom dla R-a zawierający tym razem potwierdzenie dóbr otrzymanych przez R-a w spadku po bracie Mitku. Z tych dokumentów wynika, że R. posiadał dobra leżące między górną Turją a Bugiem i nad górnym Styrem (w części było to stare dziedzictwo jeszcze z czasów w. ks. Witolda): Litowiż, Czerwiszcze, Stwołowicze, Torhowica, Dubno, Marków Staw, Sierń, Mstyszyn, Ziemno, Sielce, Budnowo, Czestny-Krest, Siernimawy. Ponadto na podstawie testamentu jego syna Jakuba Wojny (zm. po r. 1461) można przypuszczać, że do R-a należały jeszcze następujące dobra: Pieszczana, Korszewo, Żdżary, Żdżarki, Rakulin, Serdziatycze, Zabołotce, Grybowica, Szczeniuczyn, Żytany, Horeczow, Tyszkowicze, Szczuczatyń, Kreczów, Horki i Olesk.

Przywilejami z r. 1449 Kazimierz Jagiellończyk i panowie lit. chcieli pozyskać R-a dla sprawy przyłączenia Wołynia do Litwy. Ponadto Świdrygiełło polecił R-owi jako staroście oddać Łuck w ręce Litwinów po swoim zgonie. W wyniku tych zabiegów R. wraz z innymi panami wołyńskimi złożył odpowiednią przysięgę na ręce posłów lit. i po śmierci Świdrygiełły (10 II 1452) wydał Łuck Litwinom. Potem wraz z Maskiem Hulewiczem, Pieszką i Fedką Kozłowskim R. odprowadził zwłoki zmarłego księcia do Wilna. Przy tej okazji brał udział w rozmowach z panami lit., dotyczących dzielnicowej samodzielności Wołynia w ramach W. Ks. Lit. Wówczas to 2 III 1452 otrzymał on trzeci przywilej od Kazimierza Jagiellończyka potwierdzający jego dobra, w zasadzie tylko te, które obejmowały dwa poprzednie dokumenty z r. 1449. Wkrótce jednak R. rozczarował się do rządów lit. i wraz z Olizarem Szyłowiczem z rodu Kierdejów zorganizował spisek, zmierzający do przyłączenia Wołynia do Korony. Spisek ten został odkryty pod koniec 1453 r. i Litwini wywieźli oraz uwięzili R-a w Wilnie. Prawdopodobnie wyszedł on szybko z więzienia, bowiem Kazimierz Jagiellończyk nie zamierzał go ukarać i nie skonfiskował mu żadnych dóbr. R. zmarł niedługo po 31 XII 1453.

R. był żonaty z Anną i z tego małżeństwa miał syna Jakuba Wojnę, dworzanina Świdrygiełły (otrzymał w spadku po ojcu prawie wszystkie dobra) i córkę Marię, która wyszła za mąż za kniazia Michała Wasylewicza Czartoryskiego (zob.) Na mocy testamentu Jakuba Wojny (zm. po r. 1461) ogromna większość dóbr R-a przeszła w posiadanie Czartoryskich.

 

Boniecki, Poczet rodów, s. 204; Wolff, Kniaziowie lit.-rus., s. 23, 607; tenże, Senatorowie W. Ks. Lit., s. 21; – Halecki O., Dzieje unii jagiellońskiej, Kr. 1919 I 377, 383; tenże, Ostatnie lata Świdrygiełły i sprawa wołyńska za Kazimierza Jagiellończyka, Kr. 1915; Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, t. I (1377–1499); W. 1930 s. 268–9, 278; Lewicki A., Powstanie Świdrygiełły, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., XXIX 205; Łowmiański H., Studia nad dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego, P. 1983 s. 428–9; Semkowicz W., O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle 1413 r., „Mies. Herald.” R. 7: 1914 s. 99–100; – Akta grodz. i ziem., II, XIV; Akty Juž. i Zap. Ross., I nr 18, 30; Akty lit.-russ. gosud., I nr 8; Akty Zap. Ross., I nr 36, 45, 53, 54; Arch. Jugo-Zap. Rossii, cz. VII t. 1 nr III/1–5; Arch. Sanguszków, I nr 47–50, III nr 7, 8, 10, 11; Archeografičeskij Sbornik Dokumentov, VII nr 3; Cod. Pol., I; Długosz, Historia, V 103, 104–5; Dokumenty moskovskogo Archiva Ministerstva Justicii, Wyd. M. Dovnar-Zapolskij, Moskva 1897 I 49/9, 50/1, 50/4, 51/1; Gramoty velikich knjazej litovskich s 1390 po 1569 god, Sobr. i izd. pod red. V. Antonoviča i K. Kozlovskogo, Kiev 1868 nr 5, 8; Liv-Est.- u. Kurl. Urk. buch, Abt. I Bd. 11 nr 321 s. 282; Russkaja Istoričeskaja Biblioteka, S. Pet.-Jur’ev 1910 XXVII szp. 96, 97, 98, 100–2; Skarbiec Diplomatow… Wyd. J. Daniłowicz, Wil. 1862 II nr 1686, 1803, 1891, 1913.

Krzysztof Ożóg

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.