INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Paulina Sieroszewska  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sieroszewska Paulina, krypt.: P.S., Ps, P.Sier. (ok. 1856–1915), działaczka oświatowa i społeczna, publicystka. Ur. w Kuflewie na Mazowszu, była najstarszą córką Leopolda i Walerii z Ciemniewskich, siostrą Wacława (zob.).

Po śmierci matki w r. 1868 S-ą zaopiekowała się rodzina Sikorskich. Ściągnięto ją do Warszawy, gdzie ukończyła szkołę Jadwigi Sikorskiej, a następnie uczęszczała na wykłady Uniwersytetu Latającego. Brat Jadwigi, Stanisław Sikorski, sfinansował wyjazd S-iej do Anglii na studia z zakresu nauk społecznych. Po powrocie do Warszawy ok. r. 1877 uczyła języka angielskiego oraz wykonywała tłumaczenia z tego języka; drukiem ukazała się tłumaczona przez S-ą praca E. Phillpotts’a „Kłamliwi prorocy” (W. 1900). S. sympatyzowała z ruchem socjalistycznym. Aresztowana wkrótce po bracie w jesieni 1878, została wywieziona do Kurska; z braku dowodów winy otrzymała pozwolenie powrotu do Warszawy. Działała w kręgach warszawskiej inteligencji postępowej. Była członkiem nielegalnego Kobiecego Koła Oświaty Ludowej i organizowała kolportaż tanich książek popularnonaukowych dla ludności wsi i małych miast. W początku l. dziewięćdziesiątych wraz z Rozalią Brzezińską, Julią Sikorską i in. brała udział w zakładaniu w Warszawie prywatnych szkół początkowych i opiekowaniu się nimi. Należała też do Zjednoczenia Równouprawnienia Kobiet. Równocześnie pomagała bratu Wacławowi, zesłanemu na Syberię, przesyłając mu książki, załatwiając publikacje w pismach warszawskich nadsyłanych przez niego utworów literackich, a także prowadząc starania o jego uwolnienie.

W r. 1900 S. reprezentowała w pertraktacjach z Aleksandrem Świętochowskim spółkę (wchodzili do niej m.in. Edward Abramowski, Stanisław Stempowski, Wacław Sieroszewski i Stefan Żeromski), która odkupiła czasopismo „Prawda”. Od kwietnia 1900 S. prowadziła administrację tego pisma i była jego współredaktorką; publikowała w „Prawdzie” liczne artykuły i noty, głównie o tematyce społeczno-oświatowej. S. należała do wielbicielek Świętochowskiego i do końca życia starała się wspierać jego działalność publiczną. Pomagała mu także w sprawach życia codziennego. W r. 1905 podpisała wraz ze Świętochowskim, Aleksandrem Lednickim i Aleksandrą Bąkowską telegram do redakcji pisma „Syn otečestva” solidaryzujący się z działaczami rosyjskiego Związku Postępowo-Demokratycznego. Z redakcją „Prawdy” związana była S. do r. 1911 (w l. 1906–8 podpisywała pismo jako wydawca, a w l. 1906–7 była jego redaktorem naczelnym). Była czynna w Tow. Kultury Polskiej (TKP), założonym w r. 1906 przez Świętochowskiego. Po uruchomieniu organu TKP, dwutygodnika „Kultura Polska”, w r. 1908 weszła do jego redakcji, a następnie w r. 1913 do redakcji kontynuacji tego pisma i miesięcznika „Humanista Polski”. Zasilała oba te periodyki swymi artykułami drukowanymi anonimowo, podpisywanymi krypt.: P.S., Ps, P.Sier., bądź też pełnym nazwiskiem; była też sekretarką redakcji „Humanisty Polskiego”. Ludwik Krzywicki pisał o S-iej w swych „Wspomnieniach”: «Niezbyt urodziwa, postawy niewdzięcznej […] z natury swej chciwa rządów, opryskliwa […] Że przebiła się przez życie zawdzięczała to swojej energii».

W czasie pierwszej wojny światowej S. została sanitariuszką Polskiego Czerwonego Krzyża, dyżurowała na dworcach, opatrując rannych żołnierzy. Zaraziwszy się tam tyfusem, zmarła w Warszawie 25 I 1915. Pochowana została na cmentarzu Powązkowskim.

S. rodziny nie założyła.

 

Brykalska M., Aleksander Świętochowski, W. 1987; taż, Aleksander Świętochowski jako wydawca i redaktor „Prawdy” (1881–1900), Wr. 1974; Dąbrowski, Czerwona Warszawa; Giełżyński W., Prasa warszawska (1661–1914), W. 1962; Kmiecik Z., Czasopisma radykalnej inteligencji polskiej (1899–1905), „Z pola walki” 1985 nr 4 s. 88; – Klemensiewiczowa J., Przebojem ku wiedzy, Wr. 1961; Krzywicki L., Wspomnienia, W. 1958–9 II–III; Sieroszewski W., Dzieła [Pamiętniki], Kr. 1959–63 XVI, XVIII, XX (tu indeks); tenże, Listy z Syberii [do S-iej], „Arch. Liter.” T. 8: 1964; Stempowski S., Pamiętnik, Wr. 1953; [Świętochowski A.], Wspomnienie pozgonne. Paulina Sieroszewska, „Humanista Pol.” 1915 nr 2 s. 4; – „Kur. Warsz.” 1915 nr 26 s. 5; „Prawda” 1915 nr 4 s. 7; „Tyg. Ilustr.” 1915 nr 6 s. 91 (fot.); – Arch. paraf. św. Zbawiciela w W.: Metryka zgonu nr 66/1915; B. Narod.: rkp. II 2749, II 5197, IV 5205, IV 11137; B. Ossol.: rkp. 6978/I, 7182/II; – Relacje ustne stryjecznego wnuka, prof. Andrzeja Sieroszewskiego z W.

Stanisław Konarski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bronisław Kasper Malinowski

1884-04-07 - 1942-05-16
etnolog
 

Maksymilian Fajans

1825-05-05 - 1890-07-28
litograf
 

Andrzej Kuśniewicz

1904-11-30 - 1993-05-14
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Kazimierz Pustoła

1895-08-18 - 1971-05-13
inżynier elektryk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.