INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Paweł Mitręga     

Paweł Mitręga  

 
 
1876-05-07 - 1942-11-21
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mitręga Paweł (1876–1942), właściciel drukarni. Ur. 7 V w Nydku na Śląsku Cieszyńskim, dzieciństwo spędził w niedalekiej Wędryni, gdzie przeprowadzili się jego rodzice zajęci pracą na roli. Po ukończeniu szkoły ludowej, do której uczęszczał w l. 1885–92, uczył się w l. 1892–5 drukarstwa w cieszyńskiej drukarni Karola Prochaski, gdzie też początkowo pracował. Po r. 1900 M. otworzył wraz z Fiszerem w Boguminie Drukarnię Polską. W r. 1905 osiadł w Cieszynie i przy ul. Nowe Miasto otworzył własny zakład drukarski, przeniesiony w kilka lat później na ul. Ciężarową (dzisiejszą ul. Michejdy). Nie mogąc uzyskać koncesji drukarskiej na własne nazwisko, korzystał z koncesji Tow. Domu Narodowego w Cieszynie zobowiązując się wpłacać ze swych dochodów 1% na cele Macierzy Szkolnej, Tow. Domu Narodowego i Tow. Pomocy Naukowej. Drukarnia nazywała się Drukarnią Tow. Domu Narodowego (P. Mitręga) i była pierwszą polską drukarnią w Cieszynie. Drukowała przede wszystkim liczne polskie kalendarze i pisma, z „Dziennikiem Cieszyńskim” na czele (od r. 1906). Prócz tego drukowano tu „Głos Ludu Śląskiego”, „Jutrzenkę”, „Miesięcznik Pedagogiczny”, „Posła Ewangelickiego”, „Przegląd Polityczny”, „Przyjaciela Dziatek”, „Przyjaciela Ludu”, „Rolnika Śląskiego”, „Słowo Żywota”, „Zaranie Śląskie” i in. oraz wykonywano zamówienia Kaspra Wojnara, cieszyńskiego Tow. Wydawniczego, Polskiego Tow. Pedagogicznego na Śląsku, Tow. Ewangelickiego Oświaty Ludowej i in. Zamówienia wojskowe w latach pierwszej wojny światowej przyczyniły się do dalszego rozwoju drukami. U M-i drukowano początkowo „Wiadomości Polskie”, wydawane przez Naczelny Komitet Narodowy. M. należał w młodszych latach do «Sokoła» i w czasie jednej z manifestacji narodowych w Cieszynie w r. 1908 został przez Niemców pobity. Po pierwszej wojnie światowej przeważnie u M-i drukowano wydawnictwa i materiały propagandowe związane z zapowiedzianym plebiscytem na Śląsku Cieszyńskim. Drukarnia M-i rozwijała się pomyślnie i w latach międzywojennych rozbudowała się, powiększyła park maszynowy i stała się jednym z poważniejszych polskich zakładów poligraficznych. Prócz zamówień miejscowych mogła podejmować prace zlecone jej przez różnych wydawców z innych miast. O możliwościach technicznych zakładu świadczył wysoki poziom graficzny drukowanych tu dzieł (np. Tadeusza Dobrowolskiego „Gotyckie malarstwo i rzeźba w województwie śląskim”, 1937). Zakład umieszczony był we własnym budynku i zatrudniał ok. 50 osób.
M. przez wiele lat był przewodniczącym Korporacji Grafików w Cieszynie. Po wybuchu drugiej wojny światowej M. opuścił Cieszyn i przeniósł się do Zakopanego, gdzie miał willę. Wezwany na gestapo, zmarł w Zakopanem w czasie przesłuchania 21 XI 1942. Żonaty dwukrotnie, z pierwszego małżeństwa z Anną z domu Juzof, miał syna Władysława, z drugiego, z Wiktorią z Lenartowiczów, dwóch synów: Pawła (1922–1967) i Edwarda (1924–1944), rozstrzelanego przez Niemców, oraz dwie córki: Helenę i Janinę. Drukarnię M-i w Cieszynie Niemcy całkowicie zlikwidowali: park maszynowy wywieźli, a budynek przekształcili w fabrykę guzików.

W. Enc. Powsz. (PWN), Suplement; Słownik Pracowników Książki Pol.; – Tomanek R., Dorobek półwiekowej działalności oświatowej, Cieszyn 1924; – Sprawozdanie „Znicza” za lata 1900/1–1902/3, Cieszyn–Bogumin 1904; – „Gwiazdka Cieszyńska” 1908 nr 2; „Roczn. Hist. Czasopism. Pol.” (Wr.–W.–Kr.) T. 7: 1968 z 1 s. 201–2, z. 2 s. 127–8; „Zaranie Śląskie” (Kat.–Cieszyn) 1960 z. 4 s. 643; – Halski F., Stan drukarstwa cieszyńskiego w 1939 r., (mszp. w posiadaniu autora); – Informacje Teofila Friedla i Aurelii Zającowej.
Ludwik Brożek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tadeusz Leon Józef Zawadzki

1921-01-24 - 1943-08-20
harcmistrz
 
 

Leon Stanisław Niemczyk

1923-12-15 - 2006-11-29
aktor filmowy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Edward Wilhelm Rühle

1905-09-02 - 1988-08-24
geolog
 

Czesław Skonieczny

1894-07-07 - 1946-03-27
aktor filmowy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.