INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Paweł Odrowąż ze Sprowy, Domahościc, Luniowic i Zagórza h. Odrowąż  

 
 
XV w. - 1478-04-12
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Odrowąż Paweł ze Sprowy (właściwie Paweł ze Sprowy, Domahościc, Luniowic i Zagórza) h. Odrowąż (zm. 1478), stolnik, potem kasztelan lwowski. Był synem Dobiesława, podkomorzego generalnego ruskiego (zob.), bratem m. in. Piotra, woj. ruskiego (zob.), Jana, arcbpa lwowskiego (zob.). Występuje po raz pierwszy w r. 1438 w sądzie grodzkim lwowskim, a następnie wśród świadków na akcie fundacyjnym kościoła parafialnego w Krukienicach pod Przemyślem z 2 II 1439, na razie bez urzędu, chociaż niewiele później już 13 II 1443 był stolnikiem lwowskim, na którym to urzędzie widzimy go potem przez wiele lat. W maju 1440 procesował się z Janem Falkowskim w sprawie granic swoich dóbr dziedzicznych w ziemi sandomierskiej, ale sprawę odłożono do powrotu króla z Węgier; w rok później dokonał z bratem Piotrem podziału dóbr, zatrzymując sobie wsie Pląskowice i Turowice w ziemi sandomierskiej, Goszczowę i Zawadzie w sieradzkiej oraz Maksymowice, Pianowice, Łanowice w ziemi przemyskiej. W r. 1447 przejął Chlewice, dobra swojego szwagra Jana Komornickiego, wykupując je za 650 grzywien z zastawu u Zawiszy z Bąbelna. W obawie przedwczesnej śmierci 2 VIII 1453 uczynił Jana Mokrskiego, chorążego krakowskiego i marszałka dworu królewskiego, opiekunem swoich dzieci, oddając mu w zarząd do czasu pełnoletności najstarszego syna Mikołaja, dobra Dziewięcioły, część Dziemierzyc i Obrażejowic w ziemi krakowskiej oraz części we wsiach Góry i Komorniki w ziemi sandomierskiej z zastrzeżeniem, aby Mokrski wypłacał z wymienionych włości na rzecz jego dzieci corocznie 80 grzywien do skarbca rajców krakowskich, a chłopców posyłał do szkoły. Działalności publicznej O-a nie znamy prawie zupełnie, jakkolwiek zwłaszcza po śmierci brata Piotra zaangażował się w sprawy ruskie. W końcu 1450 r. lub z początku 1451 r. był (obok Jana Kmity) reprezentantem możnowładców i szlachty ruskiej na sejmiku krakowskim, na którym omawiano sprawę przyłączenia do Korony Podola i Wołynia, kwestię zagrożenia tatarskiego i mołdawskiego oraz następstwa na arcybiskupstwie lwowskim po śmierci Jana Odrowąża. Na sejmie piotrkowskim w r. 1462 O. wystarał się o akt przeniesienia swych wsi na prawo czynszowe. W r. 1463 O. otrzymał od króla kasztelanię lwowską. Brał prawdopodobnie udział w wojnie trzynastoletniej, zwłaszcza w końcowej jej fazie. W każdym razie był gwarantem zawartego w r. 1466 w Toruniu pokoju z zakonem krzyżackim. Przebywając dłużej na Rusi brał udział w licznych komisjach granicznych, zaś w r. 1474 w towarzystwie Grzegorza z Sanoka, Stanisława z Chodcza i Dobiesława Odrowąża z Żurawicy odbierał uroczyście szkatułkę z najważniejszymi przywilejami szlachty ruskiej, złożoną do przechowania na ratuszu lwowskim (31 XII 1454). O. zmarł 12 IV 1478 i pochowany został w Samborze.

Z małżeństwa z Jadwigą, córką Piotra Komornickiego, burgrabiego krakowskiego, pozostawił dwóch synów: Mikołaja (zm. ok. 1490), stolnika lwowskiego (1475), żonatego z Elżbietą, córką Mikołaja Gołogórskiego, kasztelana halickiego, Piotra (zm. przed 1 II 1489), studenta Uniw. Krak. (1459), podczaszego lwowskiego (1466–84), żonatego z Klichną z Chodorostawu, obu bezpotomnych, oraz córki: Jadwigę i Annę Romanowską.

 

Dworzaczek, tabl. 109; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy; – Gąsiorowski A., Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV–XV wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1971 nr 2–3 s. 260; Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Roczn. Tow. Herald.” T. 8: 1926/7 s. 30–2, 60, 63; Janota E., Monografia opactwa cystersów w Mogile pod Krakowem, Kr. 1887; Maleczyński K., Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w latach 1352–1783, Lw. 1938; – Akta grodz. i ziem., IV–IX, XI, XIII, XV; Album stud. Univ. Crac., I 96, 158; Cod. epist. saec. XV, I; Długosz, Historia, IV; Inventarium… privilegiorum, litterarum, diplomatum…, Ed. E. Rykaczewski, Luteciae-Parisiorum 1862; Kod. Mpol., IV nr 1264; Materiały do historii miasta Sambora 1390–1795, Wyd. A. Dörflerówna, Lw. 1936; Mon. Pol. Hist., V; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 3235, 3390, 3397, 3510, 4179; Zbiór dok. mpol., V nr 1437; – Arch. Państw. w Kr.: Terr. Crac. t. 150 s. 295, t. 151 s. 72, 109, 158, 164, 230; – Kodeks dyplomatyczny Małopolski, (mszp.) t. V (I–13, L–57) w Materiałach Red. PSB; – Życiorys Mikołaja Odrowąża ze Sprowy opracowany przez Feliksa Kiryka w Materiałach Red. PSB.

Feliks Kiryk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.